جام جم آنلاین گزارش میدهد
قبل از هر چیزی باید بدانید که مشاغل خانگی نه تنها در ایران، که در همه جا مهم است. روزگاری در تایوان، این شعار معروف بود که: هر خانه یک کارخانه و هر کارخانه، یک خانه. یعنی که ثروتسازی و درآمدسازی، فقط معطوف به خط تولید و کارخانه و کارگاه و... نیست و میتوان به درون خانه و مشاغل خانگی هم فکر کرد. با توجه به اینکه هزینهکردهای این مشاغل کمتر و کمتر از کارخانهها و کارگاههای دیگر میشود، طبیعی است که قیمت تمامشده محصولات و خدمت آنها نیز کمتر شده و مزیت رقابتی بیشتری داشته باشند. امروزه حتی در چین و کره جنوبی و آلمان و آمریکا هم توجه به این مشاغل فوقالعاده اهمیت دارد.
مشاغل خانگی یعنی چه؟
شاید سوال اصلیتان این باشد که اساسا مشاغل خانگی چیست. طبیعی است که به واسطه پسوند خانگی، باید مشاغلی را که در خانه اتفاق میافتند، خانگی دانست. اما ستاد حمایت از مشاغل خانگی وزارت کار، چنین تعریفی را برای مشاغل خانگی در نظر گرفته است: «مشاغل یا کسبوکار خانگی، آن دسته از فعالیتهایی است که توسط عضو یا اعضای خانواده در فضای مسکونی در قالب یک طرح کسبوکار بدون مزاحمت و ایجاد اخلال در آرامش واحدهای مسکونی همجوار شکل میگیرد و به تولید خدمت یا کالای قابل عرضه به بازار خارج از محیط مسکونی منجر میشود.» براساس همین تعریف، کسانی که درگیر مشاغل خانگیاند، به این چند روش اقدام به درآمدزایی میکنند: «انجام فعالیت به صورت کارمزدی برای کارفرمای خارج از محیط مسکونی، انجام فعالیت مستقل اعم از تأمین مواد اولیه تا عرضه محصول به خارج از محیط مسکونی، انجام فعالیت به صورت تعاونی، اتحادیه یا مشارکت با بنگاههای بالادستی تأمینکننده مواد اولیه و عرضه محصول آنان در بازار، ترجیحا به صورت کسبوکار خوشهای و...» کسانی که دراینباره بیشتر میخواهند بدانند، میتوانند به www.mashaghelkhanegi.ir یا سایت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مراجعه کنند.
همه نقشهایی که میتوانید داشته باشید
نکته بعدی اینجاست کسانی که درگیر مشاغل خانگیاند، معمولا در چند موقعیت اقدام به این کار میکنند. این موقعیتها طبق تعریف وزارت کار، عبارتند از:
پشتیبان: منظور اشخاص حقیقی یا حقوقی هستند که مسؤولیت حمایت از تعدادی از شاغلین خانگی را در کل فرآیند تولید و ارائه خدمات، اعم از آموزش، تهیه و توزیع مواد اولیه و ابزار کار (حسب مورد)، مشاوره، طراحی، نوآوری، بستهبندی، بازاریابی و فروش به عهده بگیرند.
افراد تحت پوشش: افرادی که متقاضی انجام فعالیت زیرمجموعه یک فرد حقیقی یا حقوقی دیگر هستند. بدیهی است این موضوع با تحت پوشش نهادهای حمایتی بودن ارتباطی نداشته و متفاوت میباشد.
مستقل (خوداشتغالی): نوعی اشتغال است که فرد میتواند با اتکا به توان شخصی، خلاقیت و ابتکار، به شکل خویشفرمایی به فعالیتهای تولیدی و خدماتی بپردازد که در نتیجه به کسب در آمد و ایجاد فضای کسبوکار منجر میشود.
کسبوکار مجازی: کسبوکاری است که در آن از اینترنت جهت انجام تبلیغات و فروش کالا و خدمات استفاده میشود.
پشتیبان تأمین نیاز مشاغل خانگی: شرکت تعاونی متشکل از افرادی که دارای مشاغل خانگی در یک گرایش یا چند گرایش همسو و نزدیک به هم باشند.
خانمها و استقبال بیشتر از مشاغل خانگی
تابهحال متوجه شدهاید که مشاغل خانگی چه چیزهایی هستند و چه کارهایی میتوان در این حوزه انجام داد. بعد از این چه باید کرد؟ تنها کمی جستوجو در اینترنت، شما را به این نتیجه خواهد رساند که چه باید بکنید. هر کجا که هستید، میتوانید به شعبههای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مراجعه کرده و سراغ ستاد حمایت از مشاغل خانگی را بگیرید. باقی مسیر، طبق فرآیند مشخص شده طی خواهد شد. البته مقدمه همه اینها، آن است که واقعا بخواهید چنین کاری را انجام بدهید و مهارت خاصی را داشته یا در جستوجوی یادگیری آن باشید. در مجموع 350 رشته مصوب در حوزه مشاغل خانگی وجود دارد که میتوانید نسبت به یادگیری و انجام یکی از آنها اقدام کنید. اگر هم رشته مدنظرتان در این فهرست نبود، میتوانید آن را پیشنهاد بدهید تا بررسی شود. مهناز امامدادی طارمی، رئیس دبیرخانه ستاد ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی وزارت کار در اینزمینه به ما میگوید: وقتی بحث از مشاغل خانگی میشود، تأکید من بر این است جنسیت را کنار بگذاریم. پس مشاغل خانگی زن و مرد نمیشناسد، اما با این اوصاف و با وجود تأکید من، واقعیتها میگویند بیش از 75 درصد مراجعان ما را خانمها تشکیل میدهند. در بحث تسهیلات و مجوزها که البته این آمار بیشتر هم هست. به روایت این مقام مسؤول در حوزه مشاغل خانگی، چون ساعت کاری این مشاغل انعطاف بیشتری دارد و خانمها میتوانند در کنار کار، به مسؤولیتهای دیگرشان هم برسند، به همین دلیل مراجعه آنها بیشتر بوده است. امامدادی طارمی همچنین درباره عملکرد این ستاد میگوید: طبق یک آمار کلی، از سال 92 به این سوی، نزدیک به 700 هزار مراجعه در حوزه مشاغل خانگی داشتهایم. از این تعداد 504 هزار نفرشان خانم بودهاند. از جمع کل مجوزهای صادر و تسهیلات پرداخت شده نیز 78 و 79 درصد را خانمها تشکیل دادهاند.
درآمد هر کسی بستگی به کار خودش دارد
مهمترین بحثی که در حوزه مشاغل خانگی وجود دارد، درآمد آنهاست. رئیس دبیرخانه ستاد ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی وزارت کار در این مورد به ما میگوید: میزان درآمد بستگی به موارد زیادی دارد. شاید کسی نگاهش تفریحی باشد، درآمد این فرد متفاوت خواهد بود با فردی که کاملا جدی است و ساعتهای بیشتری را صرف کارش میکند. همچنین، درآمد کسب شده به نوع کاری که انتخاب میشود و ظرفیت منطقه و نحوه کار کردن طرف مقابل هم بستگی دارد. مثلا در حوزهای مثل سنگهای قیمتی، شاید محصولی تولید کنید که تا 500 درصد ارزشافزوده هم ایجاد کند که در نوع خودش جالب است. اما روی هم رفته افراد زیادی از طریق این مشاغل زندگیشان را میگذرانند.
کدام رشتهها؟
همانطور که اشاره شد، 350 رشته در حوزه مشاغل خانگی تعریف شده است که طبق گفته امامدادی طارمی، هر ساله نیز بهروز شده و مقداری دچار جرح و تعدیل میشود؛ که مبنای آن نیاز روز است. برخی از عمدهترین حوزههای کلی مشاغل خانگی را این موارد دانستهاند که هر کدامشان نیز زیرمجموعههای مختلفی دارند:
صنایعدستی شامل نساجی سنتی
صنایعدستی شامل بافتههای داری و زیراندازها
صنایعدستی شامل پوشاک سنتی
صنایعدستی شامل چاپهای سنتی
صنایعدستی شامل سفال و سرامیک و کاشی سنتی
صنایعدستی شامل صنایعدستی چرمی
صنایعدستی شامل هنرهای دستی وابسته به معماری
صنایعدستی شامل صنایعدستی فلزی
صنایعدستی شامل صنایعدستی چوبی و حصیری
صنایعدستی دریایی
صنایعدستی سنگی
و...
درآمدهای فراموش شده
در زمینه مشاغل خانگی و کسبوکار در خانه، البته افراد زیادی پژوهش و سخنرانی و تحقیقات کردهاند. دکتر علیاصغر جهانگیری، کارآفرین و مدرس کارآفرینی، یکی از این افرادی است که اعتقاد عجیبی به ایجاد درآمد در درون خانه دارد.
او بابت این اعتقاد عجیبش، به صداوسیما رفته و در نشریات دیگر هم مقالاتی ارائه کرده است. این چهره معتقد است کره زمین بدون دخالت انسان، سالانه هزاران میلیارد دلار ارزش افزوده تولید میکند که تنها جمعآوری و فرآوری و بستهبندی و فروش این محصولات میتواند ما را به درآمدهای بسیاری برساند. این چهره معتقد است کارآفرینی یعنی قابلیت درآمدزایی در هرکجا، هر زمان و با هر وضعیتی. به این ترتیب، شما هرکجا که باشید، باید با توجه به امکانات آن منطقه، قادر به درآمدزایی باشید که گاه این فرآیند به نوآوری شما هم نیاز دارد. جهانگیری به ما میگوید: من فقط درباره کشاورزی صحبت میکنم. کره زمین بدون دخالت بشر، 350 هزار میلیارد دلار تولید سالانه دارد! یعنی بشر دخالتی در این درآمدزایی ندارد. ما فقط با شناخت این پتانسیل و استفاده از آن میتوانیم به ایجاد ارزشافزوده زیادی برسیم. من بارها این را در مصاحبههایم گفتهام و باز هم تکرار میکنم. یک خانواده کرهای، روی طناب رخت خانهشان، کیسههای نایلونی خرید را با گیره آویزان کرده و آب دریا در آن میریزند و سپس جلبک اسپیرونا تولید میکنند. کیلویی صد دلار هم به خریداران جهانی میفروشند. یعنی ماهی پنج، شش هزار دلار! سازمان جهانی خواربار، اعلام کرده ما فقط 70 هزار فرصت کشاورزی داریم، اما در ایران فقط 200، 300 نوع آنها استفاده میشود.» این متخصص حوزه اشتغالآفرینی، همچنین اشاره میکند که ازاینپس باید دانشمحوری را جایگزین پولمحوری کنیم تا جوانترها و دیگران بتوانند حتی بدون پول و سرمایه، درآمدآفرینی کنند. به عنوان مثال هم اشاره میکند اگر با توسل به دانش کشاورزی، ایرانیها بتوانند بذرهای نایاب را کاشته و صادر کنند، میتوانند از هر مترمربع، بین سه تا پنجمیلیون تومان درآمد داشته باشند!
عیسی محمدی
جامعه
جام جم آنلاین گزارش میدهد
جام جم آنلاین گزارش میدهد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد؛
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک فعال سیاسی:
یک نماینده مجلس:
در گفتوگوی «جامجم» با استاد حوزه و مبلغ بینالملل بررسی شد
گفتوگو با موسی اکبری،درخصوص تشکیل کمپین«سرزمین من»وساخت و مرمت۵۰خانه در منطقه زنده جان