داستان یک دکمه

قدیمی‌ترین دکمه تزئینی کشف شده، از جنس صدف و متعلق به 5000 سال پیش بوده که در پاکستان پیدا شده است. رومی‌های باستان از دکمه برای محکم بستن لباس‌های خود استفاده می‌کردند اما تا قرون وسطی، بسیاری از دکمه‌ها از جنس فلز بودند و تنها برای لباس‌هایی به کار می‌رفتند که پارچه‌های گران‌قیمتی داشتند و فقط ثروتمندان از آنها استفاده می‌کردند. اما انقلاب صنعتی امکان دسترسی طبقات دیگر جامعه را هم به دکمه فراهم کرد. دکمه‌های چهار سوراخ زمانی تولید شدند که دکمه‌های برنجی رواج داشتند و زیاد استفاده می‌شدند. در اواخر قرن نوزدهم میلادی، دکمه‌های سیاه ساخته شده از شیشه رواج پیدا کرد که مورد علاقه ملکه ویکتوریا بود. دکمه‌های مدرن قرن بیستم به دو شکل تزئینی و کابردی حتی با ظهور زیپ همچنان جایگاه خود را در صنعت مد حفظ کردند.

دکمه‌های صاف: این دکمه‌ها بیشترین استفاده را در بین دکمه‌های دیگر دارند و بسیار صاف هستند و دو تا چهار سوراخ دارند از جنس‌های مختلف چوبی، فلزی، شیشه‌ای و حتی سرامیکی ساخته می‌شوند و از مزایای دکمه‌های صاف می‌توان به همه‌کاره بودن آنها اشاره کرد و این که در انواع لباس، پیراهن و شلوار یا دامن به کار می‌آیند؛ از جنس، اندازه و رنگ‌های مختلفی ساخته می‌شوند و بادوام‌ هستند.

دکمه‌های قابلمه‌ای: این دکمه‌ها شباهت زیادی به قزن دارند و هر دو طرف آن روی لباس دوخته می‌شود. دکمه‌های قابلمه‌ای اغلب گرد هستند و دارای نری و مادگی هستند که داخل هم فرو می‌روند. بیشتر آنها از فلزی نقره‌ای رنگ ساخته می‌شوند اما نوع پلاستیکی آنها هم وجود دارند که نوع فلزی آن بادوام‌تر است.

دکمه‌های میخی: بیشترین کاربرد این مدل دکمه‌ها در شلوارهای جین است اما در ژاکت‌ها و دامن‌ها هم مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دکمه‌ها هم مانند دکمه‌های قابلمه‌ای دو قسمت دارند که در قالب نر و مادگی داخل هم می‌روند. این دکمه‌ها با کمک ابزار خاصی که آنها را به هم فشرده می‌کند، در جای خود محکم می‌شوند و دوام بالایی دارند. از این دکمه‌ها علاوه بر بستن قسمت‌هایی از لباس یا شلوار، برای تزئین هم استفاده می‌شود.

دکمه پیچ و مهره‌ای: این دکمه‌ها اغلب باریک، بلند و گرد هستند و در جادکمه یا حلقه‌هایی که مخصوص این قبیل دکمه‌ها به لباس دوخته می‌شوند، قرار می‌گیرند. به‌دلیل طول بلندی که این دکمه‌ها دارند، عبور آنها از جادکمه راحت‌تر از دکمه‌های گرد یا مربعی است. بسیاری از آنها دو سوراخ در مرکز دارند و اغلب چوبی هستند و مانند دکمه‌های صاف به لباس متصل می‌شوند. از این دکمه‌ها تنها در لباس استفاده نمی‌شود بلکه در سایر کارهای هنری هم کاربرد دارند.

جنس دکمه‌ها

علاوه بر تنوعی که در مدل‌های انواع دکمه وجود دارد، دکمه‌ها از جنس‌های مختلفی هم تهیه می‌شوند. بعضی از آنها پارچه‌ای هستند و اغلب همرنگ با رنگ پارچه انتخاب می‌شوند. پایه آنها فلزی است و پوششی از پارچه روی آن را گرفته است. بعضی دیگر، شیشه‌ای هستند به طوری که مانند دکمه‌های پارچه‌ای، پایه‌ای فلزی دارند و سطح روی آن از شیشه‌های رنگی ساخته شده است. شیشه به کار رفته روی آنها محکم و مقاوم در برابر خراش است که به سختی می‌شکند. انواع دیگر، دکمه‌های چرمی هستند که در ساخت آن از چرم‌های طبیعی یا مصنوعی استفاده می‌شود. روی آنها را با پوششی محافظ می‌پوشانند که نیازی به تمیز شدن ندارند. دکمه‌های فلزی یکی از پرکاربردترین دکمه‌ها هستند که از جنس قلع و فولاد ضد زنگ ساخته می‌شوند و بافت نرمی دارند. دکمه‌های پلی‌استری هم جنس دیگری هستند. پلی‌استر مواد ارزان‌قیمتی است و موقع ساخت، کربنات قرمز به این ماده اضافه می‌کنند تا شفاف شود. انواع دیگر هم دکمه‌های چوبی هستند که بزرگ‌ترین مزیت آن این است که ظاهری منحصربه‌فرد به لباس شما می‌بخشد. از دکمه‌های چوبی نه‌تنها در دوخت لباس، بلکه در وسایل هنر دستی نیز استفاده می‌شود.

ترجمه: چاردیواری

منبع:‌ popoptiq