یارانی که به شهادت نرسیدند

این افراد عبارت بودند از:
1- امام زین العابدین (ع)، آن بزرگوار در کربلا مریض بود. شمر خواست آن حضرت را بقتل برساند، زینب (ع) آمد و از کشتن او ممانعت کرد(1).

2- حسن بن الحسن، او فرزند امام حسن مجتبی (ع) و در کنار عموی گرامیش امام حسین (ع) با سپاه کوفه مبارزه نمود تا در اثر جراحات به زمین افتاد، و چون اصحاب عمر بن سعد برای جدا نمودن سرها آمدند او را دیدند که رمقی در بدن دارد، مردی به نام اسماء بن خارجه که از اقوام مادری او بود از کشتن او مانع شد و او را با خود به کوفه برد و جراحات او را معالجه کرد تا اینکه التیام یافت، آنگاه از کوفه به مدینه منتقل گردید.(2).

3- عمر بن الحسن.

4- زید بن الحسن.
چون اسیران را منتقل کردند این سه نفر از اولاد امام حسن (ع) از جمله اسراء بودند(3).

5- قاسم بن عبدالله، او یکی دیگر از فرزندان عبدالله بن جعفر طیّار است.

6- مسلم بن رباح، او با امام حسین (ع) بود و آن حضرت را خدمت می کرد و چون امام (ع) کشته شد او رهائی پیدا کرده و نجات یافت، و او همان کسی است که بعضی از وقایع کربلا را روایت می کند(4).

7- محمد بن عقیل(5).

8- عقبه بن سمعان، او غلام حضرت رباب است (رباب دختر امرء القیس کلبی، مادر حضرت سکینه دختر امام حسین (ع))، سپاهیان دشمن او را گرفته و نزد عمر بن سعد آوردند، عمر بن سعد او را گفت: تو کیستی؟ عقبه بن سمعان گفت: من مملوک و غلامم. او را آزاد نمودند(6).

9- موقع بن ثمامه اسدی، او نیز با امام حسین (ع) بود و آنچه تیر داشت بسوی دشمن افکند و با آن مقاتله کرد، پس گروهی از قبیله اش آمده و او را امان دادند و نزد آنان رفت، چون عبیدالله از این واقعه آگاه شد او را به «زاره» تبعید نمود(7).

10- مسلم بن رباح، او با امام حسین (ع) بود و آن حضرت را خدمت می کرد و چون امام (ع) کشته شد او رهایی پیدا کرده و نجات یافت، و او همان کسی است که بعضی از وقایع کربلا را روایت می کند(8).

11- عمرو بن عبدالله، او نیز در میدان جنگ در اثر جراحات افتاده بود که او را انتقال دادند و بعد از یک سال از دنیا رفت(9)

12- ضحاک بن عبدالله که پس از پایان تیرهایش و کشتن چندنفر از یاران دشمن از معرکه فرار کرد و راوی بعضی از روایات از جمله جریان بیعت شب عاشورا توسط امام حسین (ع) و اظهار وفاداری یاران از قول او نقل شده است.

________________________________________
1. المنتظم ابن جوزی 5/341.
2. ارشاد شیخ مفید 2/25- حیاة الامام الحسین 3/312.
3. مقاتل الطالبیین 119.
4. حیاة الامام الحسین 3/312
5. حیاة الامام الحسین 3/314.
6. انساب الاشراف 3/205.
7. کامل ابن اثیر 4/80.
8. حیاة الامام الحسین 3/313.
9. حیاة الامام الحسین 3/312

منبع: جام جم آنلاین