اروپای بی «اعتبار»

زمانی که مذاکرات ایران با برخی کشورها برای دریافت فاینانس به نتیجه می‌رسید، در داخل کشور طوری وانمود می‌شد که گویی این شرکت‌ها وام بلا عوض در اختیار ایران می‌گذارند. همان زمان هم کارشناسان به دولت هشدار می‌دادند که حتی در صورت قطعیت و عملی شدن این حجم فاینانس، نباید نسبت به این نوع اعتبارات، غلو و بزرگنمایی صورت گیرد؛ زیرا فاینانس نوعی وام خارجی است که وام‌گیرنده را علاوه بر بازپرداخت اقساط وام با سود متعارفش، متعهد می‌کند برای پروژه‌های مربوط، از ظرفیت فنی و تجهیزات شرکت وام‌دهنده استفاده کند که این مساله می‌تواند به تضعیف توان داخلی منجر شود.

اکنون با خروج آمریکا از برجام، کشورهایی که وعده پرداخت فاینانس به ایران می‌دادند، عقب نشسته‌اند و نظاره‌گر اقدامات آمریکا علیه ایران هستند و هیچ اقدامی به منظور ارتباط با ایران انجام نمی‌دهند تا مبادا در لیست تحریمی این کشور قرار بگیرند.

البته نمی‌توان به بانک‌های خارجی خرده گرفت، به این دلیل که اگر بانک‌ها با ایران همکاری داشته باشند ممکن است در لیست تحریمی آمریکا قرار بگیرند و این موضوع منافع اقتصادی آنها را به خطر بیندازد. اگر بانک‌های اروپایی بدون اجازه آمریکا با ایران مراودات اقتصادی داشته باشند شاید در وهله اول از چرخه دلاری حذف ‌شوند و این موضوع می‌تواند تبعات بسیار زیادی برای آنها به دنبال داشته باشد. از سوی دیگر سهامداران بانک‌های بزرگ اروپایی، آمریکایی هستند.

فقط یک کشور می‌ماند

مجید رضا حریری، نایب‌رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین در این باره گفت: بعد از برجام برخی کشورها مسئولیت فاینانس پروژه‌ها را بر عهده گرفتند، اما با خروج آمریکا از برجام و همچنین اعمال تحریم علیه ایران همه فاینانسورها شانه خالی می‌کنند و تنها کشوری که در این زمینه کمک حال ایران خواهد بود کشور چین است.

حریری با تاکید بر این‌که چین حتی در دوران تحریم مراودات اقتصادی خود را با ایران کم نکرد، افزود: بعد از برجام چین برای برخی پروژه‌های کشور ما اعلام آمادگی کرد تا فاینانس انجام دهد و بعد از بازگشت تحریم‌ها هم فاینانس‌ها اجرایی خواهد شد و مشکلی در روند کار پیش نخواهد آمد.

تعلیق فاینانس‌ها

فریال مستوفی، رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی تهران در این باره به خبرنگار ما گفت: در پسابرجام فاینانس‌های ما از کشورهای دانمارک، اتریش، کره جنوبی و چین بود که اکنون به حالت تعلیق درآمده است.

وی با بیان این‌که برای اعلام پیش‌بینی حضور اروپایی‌ها در ایران کمی زود است، افزود: شواهد و تجربه‌های گذشته نشان می‌دهد اروپایی‌ها اگر هم میلی به تحریم نداشته باشند باز هم همراه آمریکا خواهند بود. دلیل این موضوع هم منافع اقتصادی شرکت‌های بزرگ اروپایی است که اغلب سهامداران آنها را آمریکایی‌ها تشکیل می‌دهند. مستوفی تاکید کرد: نباید خیلی به حضور اروپایی‌ها در ایران امیدوار بود و کشورهایی که در ایران فاینانس کردند هم قطعا کار خود را به تعلیق درمی‌آوردند.

گروکشی از طریق FATF

حسین سلاح ورزی، نایب‌رئیس اتاق بازرگانی ایران در این باره به جام‌جم گفت: آنچه به عنوان فاینانس یا خطوط اعتباری از طریق کشورهای اروپایی و آسیایی در اختیار ایران قرار داده شده بود با مشکل روبه‌رو شد و بانک‌های خارجی معتقدند تا وقتی که سیستم بانکی ایران با سیستم بانکی کشورهای دیگر مطابقت نداشته باشد هیچ فعالیت اقتصادی صورت نخواهد گرفت.

وی با اشاره به اصرار کشورهای اروپایی به اجرای FATF (استانداردهای گروه ویژه اقدام مالی) توسط ایران افزود: به دلیل این‌که قانون FATF هنوز در ایران اجرا نشده و فاینانس‌های صورت گرفته بدون اجازه آمریکا بوده، این کشورها به سرعت عقب‌نشینی می‌کنند.

سلاح‌ورزی تاکید کرد: تنها فاینانسی که می‌توان به آن دل‌خوش کرد مربوط به کشور چین است که منابع مربوط به فروش نفت را تأمین می‌کند.

محمدحسین علی‌اکبری