کندکنندگان مک

با وجود این‌که مک‌اواس برخلاف ویندوز، سیستم عاملی است که نیاز چندانی به مراقبت از سوی کاربر ندارد، در اغلب موارد کندی مک‌اواس از اشتباهاتی در نحوه کارکرد خود کاربر نشأت می‌گیرد. بعضی از این اشتباهات، واضح و به آسانی قابل تصحیح هستند و در مورد بقیه باید کمی تلاش کنید تا مک‌اواس‌تان به حالت سریع و پاسخگوی اولیه بازگردد.

استفاده از آنتی‌ویروس

مک بدافزار دارد، ولی این بدافزارها اصلا به گستردگی بدافزارهای ویندوز یا حتی اندروید نیستند. دلیل آن هم ساختاری به نام حفاظت از یکپارچگی سیستم (SIP) است که اپل در مک‌اواس تعبیه کرده که برای اکثر کاربران، برخورد با ایرادهای سیستمی به دلیل یک بدافزار را بسیار بعید می‌کند.

در کنار این سیستم،‌ دروازه‌بان (Gatekeeper) مک‌اواس هم با فعالیت خود جلوی اجرای نرم‌افزارهای ناشناس را می‌گیرد و برنامه‌هایی هم که بخواهند تغییرات اساسی در فایل‌ها بدهند، به ورود رمز عبور از سوی شما نیاز دارند.

با وجود این‌که اغلب آنتی‌ویروس‌های مشهور نسخه‌ای هم برای مک دارند، اما با اوصاف، توجیه خاصی برای استفاده از آنها وجود ندارد! این آنتی‌ویروس‌ها باتوجه به کارکردشان، همیشه در حال اجرا در پس‌زمینه هستند و حتی روی حافظه حالت جامد (SSD) هم این امر باعث کندی سیستم شما خواهد شد. غیر از آنتی‌ویروس‌ها، حواستان به نرم‌افزارهای امنیتی مک هم باشد! ضرر برنامه‌هایی مانند MacKeeper بسیار بیشتر از خیرشان است و بهتر است دورشان را خط بکشید. بهترین دفاع در مقابل بدافزارهای مک، دقت هنگام نصب برنامه‌ها و هر از چند وقتی هم اسکن سریع با KnockKnock است که برنامه‌هایی را که به صورت ماندگار (Persistent) نصب شده‌اند، شناسایی می‌کند:

objective-see.com/products/knockknock.html

کمبود حافظه آزاد کافی

نداشتن میزان مناسبی از فضای خالی در حافظه یکی از شایع‌ترین دلایل کندی در مک است. این کمبود می‌تواند باعث مکث‌های طولانی، هنگ‌های ناگهانی یا حتی مشکلات در بوت شود. کامپیوتر مک شما برای ساخت فایل‌های log، کش یا هرگونه فایل موقت دیگر به فضای آزاد نیاز دارد تا بتواند درست کار کند. جلوگیری از پر شدن حافظه مک ممکن است کمی سخت باشد، بخصوص در مدل‌هایی که حافظه زیادی هم از ابتدا ندارند! برای افزایش حافظه به صورت فیزیکی، بسته به سخت‌افزار کامپیوتر مک‌تان، چند کار می‌توانید انجام دهید: جایگزینی هارد کامپیوتر با هارد با ظرفیت بیشتر، قرار دادن یک کارت حافظه یا استفاده از هارد اکسترنال برای ذخیره‌سازی فایل‌های حجیم. از نظر نرم‌افزاری هم می‌توانید ابتدا به کمک برنامه‌ای مثل Disk Inventory X
(derlien.com) بفهمید چه فایل‌ها و فولدرهایی بیشترین فضا را اشغال کرده و آنها را حذف کنید. پاک کردن برنامه‌های بلااستفاده هم راهکار سریع و مفیدی برای آزادسازی فضاست.

فایل‌های موقت و کش‌های خارج از کنترل

گاهی بعد از ری‌استارت کامپیوتر مک متوجه می‌شوید میزان حافظه خالی آن چند گیگابایت افزایش پیدا کرده است! این اتفاق به دلیل فایل‌های موقتی است که به‌طور مرتب توسط مک‌اواس یا نرم‌افزارهای جانبی و هنگام بالا آمدن سیستم پاک می‌شوند.

قاعدتا اینجا آسان‌ترین راه‌حل، ری استارت مداوم‌تر مک است! اما خودتان هم می‌توانید دست به کار شوید و کش برنامه‌ها یا سیستم را پاک کنید. برای این کار از نرم‌افزارهایی مانند CCleaner یا CleanMyMac هم می‌توانید کمک بگیرید، اگر نمی‌خواهید خودتان را درگیر کنید.

دسکتاپ شلوغ

با توجه به آن‌که دسکتاپ محل پیش‌فرض ذخیره موارد مختلف (مثل اسکرین‌شات‌ها) در مک است، اگر حواستان نباشد، به سرعت شلوغ خواهد شد و می‌دانستید هر آیکونی روی دسکتاپ در اصل یک پنجره کوچک به حساب می‌آید و مک‌اواس باید هر کدام را به طور جداگانه رندر کند؟

شما با تر و تمیز کردن دسکتاپتان عملا بار پس‌زمینه سیستم عامل را کاهش خواهید داد و با این کار، منابع صرف جاهای مفیدتری خواهد شد. برای انجام این عمل از قابلیت‌های داخلی مک‌اواس مثل گزینه Clean Up By (در منوی کلیک راست) یا برنامه‌های جانبی مخصوص استفاده کنید.

پردازش‌های زیاد در پس‌زمینه

یکی از مهم‌ترین دلایل کند شدن یک کامپیوتر (چه مک و چه پی‌سی) پر شدن حافظه رم یا اشغال پردازنده با اجرای انواع و اقسام پردازش‌ها در پس‌زمینه است. بستن این پردازش‌ها در ویندوز به وسیله Task Manager بسیار مرسوم است، اما در مک چطور؟ در مک هم برنامه مشابهی به نام Activity Monitor وجود دارد که به شما پردازش‌های در حال اجرا را نشان می‌دهد. کافی است روی تب‌های CPU یا Memory بزنید تا آنهایی را که بیشترین منابع را مصرف می‌کنند، ببینید و ببندید. در اغلب موارد این‌گونه پردازش‌ها مربوط به برنامه‌هایی هستند که هنگام بوت شروع به اجرا می‌کنند، بنابراین ایده خوبی است که در تنظیمات مک‌تان به قسمت Users بروید و نگاهی به Login Items
بیندازید. هر برنامه‌ای را که از ابتدای بوت به آن نیاز ندارید انتخاب و با زدن علامت منفی از فهرست حذف کنید.

برنامه‌های گرسنه!

این‌طور فکر نکنید که برای سیستم تفاوتی نمی‌کند شما از چه مرورگر یا پردازشگر متن یا حتی نرم‌افزار ویرایش تصویر استفاده می‌کنید. در مورد مصرف منابع سیستم ماجرا جدی است! یکی از قواعد بنیادین و بدیهی در کامپیوترهای مک این است که در هر زمینه‌ای، برنامه‌های ساخت خود اپل بهینه‌تر از معادل‌های دیگر عمل می‌کنند. سافاری بهینه‌تر از کروم است،
Pages بهتر از Word عمل می‌کند و حتی کارکرد Final Cut Pro روان‌تر از Adobe Premier Pro است.

عملکرد و قدرت برخی برنامه‌ها را نمی‌توان با دیگری مقایسه کرد و قاعدتا فتوشاپ را نمی‌توان با Pixelmator جایگزین کرد! اما در هر حال سعی کنید در مواردی که برایتان امکان‌پذیر است، از نرم‌افزارهایی که یا ساخت اپل هستند یا به طور خاص برای مک نوشته شده‌اند استفاده کنید تا بار روی منابع سیستم پایین‌تر بیاید.

بی‌خیال به‌روزرسانی‌ها شدن

این قضیه تقریبا (البته با استثنائاتی) در مورد هر سیستم عاملی صدق می‌کند: با هر به‌روزرسانی، مدیریت منابع سیستم بهبود می‌یابد. اپل هم که به‌روزرسانی‌های مک‌اواس را به طور رایگان عرضه می‌کند، بنابراین تا حتی‌الامکان سعی کنید سیستمتان را به‌روز نگه دارید. با هر نسخه جدید مک‌اواس، علاوه بر رفع ایرادهای عملکردی، مشکلات امنیتی هم تصحیح می‌شود که به پایداری سیستم‌تان کمک می‌کند. یادتان نرود که اگر مک‌اواس آپدیتی را دانلود کرد، حتما آن را نصب کنید. پس از این کار، فایل‌های نصبی و موقتِ دانلودشده پاک می‌شود که خود به افزایش فضای آزاد حافظه‌تان کمک می‌کند.

کمی صبور باشید!

این نکته مهم را هم در نظر داشته باشید که برخی اوقات کندی سیستم مک طبیعی است و به جای خرد کردن اعصابتان می‌توانید کمی صبوری به خرج دهید تا وضعیت بهتر شود، مثلا در زمان‌هایی مانند بلافاصله پس از به‌روزرسانی سیستم عامل، بلافاصله پس از نصب برنامه‌های جدید، اتصال یک هارد اکسترنال (بخصوص اولین بار)، هنگام پردازش‌های سنگین مثل تبدیل فیلم یا عکس و البته زمانی که کامپیوتر مک‌تان خیلی قدیمی باشد! نه، مورد آخر شوخی نیست. هر کامپیوتری عمری دارد و هر چقدر هم که در منابع سیستمی صرفه‌جویی کنید، نمی‌توانید انتظار داشته باشید مک ده‌ساله‌تان مثل یک مک دو ساله سریع عمل کند!

سعید صادقی