ضیافت دیجیتال

برخی از این آداب و رسوم هنوز هم در بعضی روستاها اجرا می‌شود، اما حضور در عصر دیجیتال، کمی آداب و رسوم را تغییر داده است. شاید امروز بیشتر به تلفن همراه برای انجام بسیاری از امور اکتفا کنیم. از روزهای گوش دادن به نوار کاست تلاوت قرآن توسط کسی که صوت و لحن خوبی داشت فاصله گرفته‌ایم و روی تلفن‌همراه و تبلت به صدای ضبط شده آیات قرآن گوش می‌دهیم. به مناسبت ماه مبارک رمضان و شب‌های قدر قصد داریم کمی دقیق‌تر به آمار موجود نگاه کنیم و ظهور و حضور موارد دیجیتال را در تغییر سبک زندگی افراد بررسی کنیم.

آمارها گویا هستند

تصویری که مشاهده می‌کنید آمارهای جست‌وجوی کلمه «رمضان» در موتور جست‌وجوگر گوگل از سال 2004 تاکنون را نشان می‌دهد. بسادگی می‌توان دید که مردم ایران هر سال در ماه مبارک رمضان این کلمه را بسیار زیادتر از حالت عادی جست‌وجو کرده‌اند. با بررسی کلمات مرتبط دیگر نیز به همین نتیجه می‌رسیم. رفتار ما به مرور زمان تغییر کرده است. اگر دقت کنید هر سال جست‌وجوی این کلمه بیشتر از سال قبل بوده و تقریبا رفتار صعودی مشخصی را دنبال کرده است.

با نگاهی به آمار بیشتر جست‌وجوها متوجه می‌شویم که مناطقی که شاید از نظر ما جزو مناطق محروم‌تر از نظر دسترسی به فناوری اطلاعات هستند، جست‌وجوهای بیشتری داشته و رتبه‌های بالاتری را در جست‌وجوی کلمه «رمضان» در سال‌های 2004 تاکنون داشته‌اند.

البته نمودار پراکندگی نشان می‌دهد در تمام 31 استان، جست‌وجوی کلمه «رمضان» به نسبت‌های مختلف وجود داشته است. بخواهیم یا نخواهیم فناوری به خانه‌های ما وارد شده است و حتی در مسائل مذهبی از آن کمک می‌گیریم. آمارها نشان می‌دهد که مردم در هر مناسبتی از ابزارهای فناوری استفاده می‌کنند تا به مقاصد خود دسترسی داشته باشند.

برای بررسی دقیق‌تر، دو عبارت «نماز» (با رنگ قرمز) و «روزه» (با رنگ زرد) را به نمودار اضافه کردیم. آمار نشان می‌دهد روزه که کاملا با ماه مبارک رمضان در ارتباط است ساختاری کاملا مشابه جست‌وجوی کلمه «رمضان» داشته است. در واقع کلمه «روزه» با تعداد بسیار کمتر از «رمضان» مورد جست‌وجو قرار گرفته، اما باز هم شاهد افزایش تعداد جست‌وجو در مورد کلمه «روزه» در ماه‌های مبارک رمضان بوده‌ایم. کلمه «نماز» که هم در ماه مبارک رمضان و هم غیر از این ماه می‌تواند مورد جست‌وجو قرار گیرد با رنگ قرمز مشخص شده و با روندی نسبتا مشابه در ماه مبارک رمضان نسبت به ماه‌های دیگر جست‌وجوی بیشتری داشته است، اما فاصله بین ماه مبارک رمضان با دیگر ماه‌ها چندان زیاد نیست. روندها نشان‌دهنده میزان بالای استفاده کاربران از ابزارهای فناوری اطلاعات است.

نفوذ دنیای دیجیتال

عصر فناوری اطلاعات یا عصر دیجیتال، فصلی جدید در زندگی بشر ایجاد کرده است. امروز بسیاری از نیازها با استفاده از دستاوردهای نوین در حوزه فناوری اطلاعات پاسخ داده می‌شود. در موارد بیان شده ما فقط به آمارهای کلمات جست‌وجو شده در موتور جست‌وجوگر گوگل اشاره کردیم، ابزارهای دیگری چون وبسایت‌ها، برنامه‌های تلفن همراه، نرم‌افزارهای مختلف مولتی‌مدیا، سی‌دی‌ها و دی‌وی‌دی‌های صوتی و تصویری و‌... وجود دارند که احتمالا با بررسی آمار استفاده از آنها در ماه مبارک رمضان یا هر مناسبت دیگری می‌توان به نفوذ دنیای دیجیتال در سبک زندگی ما
پی برد. شاید بتوان گفت نفوذ دنیای دیجیتال، آداب و رسوم ما را از بین نبرده و فقط رنگ و بوی جدید به آن داده است. لباسی نو برای همان اعتقادات و باورها، بهترین تفسیری است که می‌توان در مورد فناوری‌های جدید به کار برد. گاهی برداشت می‌شود که حضور و ظهور فناوری ممکن است موجب تغییر باورها شود و ما را از خودمان دور کند، اما با تحلیل و بررسی دقیق می‌توان نتیجه گرفت که با استفاده درست و بجا از این ابزارها براحتی می‌توان سرعت دسترسی به موارد مورد نیاز را بهبود بخشید.

امروزه حتی بسته‌های افطاری با انتخاب در یک وبسایت یا برنامه تلفن‌همراه در منزل یا محل برگزاری مراسم‌ها تحویل داده می‌شود و خرید آنلاین این بسته‌ها نیز در حال تبدیل شدن به عادت است.

سهولت استفاده و کاربردی بودن ابزارهای نوین تا حدی است که افراد مختلف در سنین متفاوت و با عقاید مختلف در حال استفاده از آنها هستند. در واقع ابزارهای فناوری اطلاعات به جزئی جدانشدنی از زندگی ما تبدیل شده‌اند. آمارها نشان می‌دهد که این روند همچنان ادامه داشته و رو به رشد است. در حال حاضر نیمی از مردم کشور مشترک اینترنت هستند و با افزایش امکانات و زیرساخت‌های فنی امکان دسترسی تعداد بیشتری از افراد فراهم خواهد شد.

معرفی چند ابزار

بازار استفاده از سایت‌ها و برنامه‌های تلفن همراه مرتبط با ماه مبارک رمضان این روزها داغ است. در این بخش قصد معرفی چند ابزار مناسب برای استفاده در ماه مبارک رمضان را داریم.

وبسایت قرآنی: اگر در ماه مبارک رمضان دنبال خواندن قرآن هستید، وبسایت tanzil.net را به شما پیشنهاد می‌کنیم. در این سایت متن قرآن کریم به زبان عربی و ترجمه آن به چند زبان زنده دنیا از جمله فارسی وجود دارد. همچنین می‌توانید کل قرآن را به‌صورت صوتی به زبان عربی توسط چند قاری گوش کرده یا به ترجمه صوتی قرآن به زبان‌های دیگر ازجمله فارسی گوش کنید. همه بخش‌های این سایت به‌صورت آیه به آیه قابل انتخاب هستند و خدمات این سایت کاملا رایگان ارائه می‌شود.

بسته‌های افطاری آنلاین: سفارش بسته‌های افطاری، فعالیت جدیدی است که کسب‌وکارهای نوپا چون «مهمانو» و «ریحانو» شروع کرده‌اند. مهمانو که در حوزه تامین بسته‌های مراسم‌ها فعال است امسال با ارائه بسته افطار در تلاش است مراسم‌های مذهبی را نیز پوشش دهد. در سایت مهمانو می‌توانید از بسته پیش‌فرض استفاده کرده یا محتویات بسته مورد نظر خود را انتخاب کنید. کسب‌وکار نوپای ریحانو نیز با تمرکز روی تامین بسته‌های افطاری امسال کار خود را در این حوزه شروع کرده است. ریحانو دو بسته افطاری و دو پکیج افطاری به همراه شام را با قیمت‌های متفاوت برای پوشش همه سلیقه‌ها ارائه می‌دهد.

سایتی پر از ادعیه: شب‌ها و روزهای ماه مبارک رمضان، هر کدام ادعیه و اعمال خاصی دارد. در این ماه شب‌های قدر و دعاهای مخصوص به این شب‌ها نیز جز مهم‌ترین اعمالی است که روزه‌داران انجام می‌دهند. وبسایت شهید آوینی با آرشیوی کامل از ادعیه همه ماه‌ها و به‌طور خاص ماه مبارک رمضان به‌صورت متنی، صوتی و تصویری، پاسخگوی نیازهای کاربران است.

دنیای تلفن همراه: دنیای تلفن همراه نیز پر است از برنامه‌های مرتبط با ماه مبارک رمضان، از اپلیکیشن آموزش نماز برای کودکان گرفته تا آموزش نماز برای جانبازان، از برنامه‌های قرآنی تفسیر نور و حبل‌المتین گرفته تا مفاتیح‌الجنان صوتی و قلم هوشمند ماه رمضان، از اذانگوی بادصبا گرفته تا تقویم شمس مطهر، همه برنامه‌هایی هستند که در این ماه می‌توان روی تلفن همراه نصب و از آنها استفاده کرد. اکثر برنامه‌های تلفن همراه مرتبط با ماه مبارک رمضان یا به‌صورت رایگان یا با قیمت بسیار اندک عرضه شده‌اند.

محسن سمسارپور