پاسخ به پرسش‌های شما

قبلا این رفتارهایش هم کمتر بود و هم فکر می‌کردیم نوعی بازی است یا تحت‌تاثیر فیلم‌ها و کارتون‌هایی است که تماشا می‌کند اما مدتی است تعداد این حرف‌ها و صداها و رفتارهایش زیاد شده و نگران شده‌ایم. لطفا راهنمایی کنید.

پیش از آن‌که درباره مشکل فرزند شما به‌طور خاص نکته و مساله‌ای را شرح دهم، باید تاکید کنم فارغ از این پاسخ حتما به یک متخصص روانپزشک مراجعه کنید تا به‌صورت حضوری او را معاینه کامل کند.

اما درباره این موضوع و از روی نشانه‌هایی که شما مطرح کرده‌اید، باید بگویم، بیماری «اسکیزوفرنیا» را بسیاری از مردم در کوچه و بازار نامش را شنیده‌اند، این بیماری با توهم و هذیان و افت عملکرد فرد از سطح عادی توانایی‌های خود بروز می‌کند و میزان شیوع بسیار پایینی دارد که ممکن است فرزند شما در مراحل ابتدایی آن قرار داشته باشد.

اسکیزوفرنیا علائم اصلی مختلفی دارد. توهم و هذیان همان‌گونه که در فرزند شما اشاره کرده‌اید از جمله مهم‌ترین علائم این بیماری است که می‌تواند سبب فاصله گرفتن بیماران از واقعیت اطراف و تجربیات معمول مردم شود. توهم عبارت است از ادراک چیزهایی با حواس پنجگانه که وجود ندارند. شایع‌ترین نوع توهم، توهم شنوایی است که می‌تواند بسیار ترسناک باشد. شنیدن صدای فرد یا افرادی که معمولا به بیمار بد و بیراه می‌گویند. شایع‌ترین هذیان هم در این بیماری این است که بیمار گمان می‌کند فرد یا افرادی قصد صدمه زدن و حتی کشتن او را دارند. با پیشرفت بیماری، ممکن است بیماران توانایی‌های عادی ارتباطی خود را از دست بدهند و گوشه‌گیر، بی‌انگیزه و کم‌حرف شوند.

متاسفانه علائم بیماری اسکیزوفرنیا به‌گونه‌ای است که ممکن است بویژه در جوامع سنتی خانواده‌ها، عوامل ماوراءالطبیعه‌ای چون جن‌زدگی و طلسم و جادو را عامل ایجادکننده این مشکلات بدانند. این باور‌ها یکی از معضلات اصلی در تشخیص و درمان زودهنگام بیماران اسکیزوفرنیاست و سبب می‌شود خانواده‌ها، که برایشان دشوار است بپذیرند فرزندشان به بیماری دچار است سراغ افراد غیرحرفه‌ای و غیرعلمی بروند که معمولا ثمره‌ای جز تاخیر در درمان ندارد.

یکی از سوال‌هایی که درباره این بیماری مطرح می‌شود این است که آیا اسکیزوفرنیا درمان قطعی دارد؟ پاسخ این است که بسیاری از بیماری‌های پزشکی، مانند فشارخون، نیازمند کنترل طولانی مدت توسط دارو و در صورت قطع دارو با احتمال بالایی از عود همراه است. نکته مهم این است که داروهای کنترل‌کننده این بیماری گرچه ممکن است عوارضی به همراه داشته باشند اما اکثر این عوارض اولا قابل درمان توسط پزشک هستند ثانیا عوارض این داروها بسیار کمتر از عوارضی است که بدن از کنترل نشدن بیماری تحمل می‌کند.

یکی از اشتباهات خانواده‌های بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا این است که فکر می‌کنند ابراز احساسات بیش از حد به این بیماران می‌تواند به ایشان کمک کند. این در حالی است که مشخص شده سه گونه رفتار می‌تواند با بدتر شدن حال بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا همراه باشد. نخست رفتارهای همراه با احساسات زیاد و ابراز دوست داشتن و ابراز مداوم این که اعضای خانواده نگران حال بیمار هستند. دوم رفتارهای همراه با انتقاد و تذکر مکرر برای اصلاح رفتار و سوم رفتارها و گفتارهایی که از آنها دشمنی دریافت می‌شود.

در مجموع نقش اصلی خانواده‌ها در جلوگیری از ناتوانی بیشتر بیماران اسکیزوفرنیا بر مراجعه بموقع به روانپزشک، رعایت دستورات دارویی وی و کاهش انتظارات خود از بیماران و همچنین توجه به دستورات روانپزشک در زمینه برخورد و تصمیم‌گیری درباره آینده فرد بیمار خلاصه می‌شود.