مذاکرات دو کره، تیری در تاریکی

محورها و نتایج مذاکرات

به گزارش جام جم آنلاین، ریاست هیات مذاکره کنندگان را رئیس کمیته وحدت کره شمالی و وزیر وحدت کره جنوبی بر عهده داشتند، و «کیم جونگ اون» و «مون جائه این» سران دو کشور هم از طریق ویدئو کنفرانس ناظر مذاکرات بودند.

این گفتگوها در منطقه حائل غیرنظامی بین دو کره و در روستای مرزی «پانمونجوم» معروف به روستای «آتش بس» برگزار شد.

مطابق اعلام مقامات سئول و پیونگ یانگ گفت و گو درباره حضور ورزشکاران کره شمالی در بازی های المپیک زمستانی 2018 در سئول محور اصلی مذاکرات دو طرف بود، اما «چومیونک گیون» وزیر وحدت کره جنوبی پیش از آغاز گفت و گوها گفت: قصد دارد درباره روابط نظامی دو کره، وضعیت خانواده های جدا شده در مرزها و کاهش تنش میان دو کشور گفتگو کند.

این پیشنهاد با موافقت نماینده کره شمالی مواجه شد و دو طرف برنامه ای برای ادامه مذاکرات در آینده و گنجاندن موضوعات نظامی و تنش های مرزی در محور گفت و گوها تنظیم کردند. بر این اساس یک خط تلفن نظامی میان کره ‌شمالی با کره جنوبی برقرار شده است.

مقامات دیپلماتیک در سئول از فضای مثبت و سازنده در روند گفت و گوها خبر دادند و پیونگ یانگ هم ضمن موافقت با اعزام کاروان ورزشی به المپیک بازی‎های زمستانی پیونگ‎چانگ ۲۰۱۸ در کره جنوبی نشان داد که از نتایج مذاکرات راضی است. بناست همزمان با این بازی ها گروهی از هواداران کره شمالی در کنار هواداران کره جنوبی در محل برگزاری بازی ها حضور یابند.

گشایش در ارتباطات دو کره از زمانی پدیدار شد که کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی در سخنان سال نو میلادی خود برای گفتگو با همسایه جنوبی اعلام آمادگی کرد.

گفتگوهای صلح دو کره در روزهای پایانی سال 2015 و بعد از چهارمین آزمایش هسته ای کره شمالی متوقف شد و متعاقب آن روابط دو کشور در همه زمینه های به حالت تعلیق در آمد.

در پی این تصمیم، سئول ساخت مجتمع صنعتی کائه‌سونگ در کره‌شمالی را تعطیل کرد، و کره ‌شمالی نیز کلیه مجاری ارتباطی با سئول را قطع کرد که شامل خط تماس اضطراری می‌شد.

دیوار بلند دشمنی و بی اعتمادی

به رغم استقبال سران دو کره از ادامه مذاکرات و فضای مثبتی که پس از گفتگوهای جدید میان نمایندگان دو کشور در فضای سیاسی و رسانه ای ترسیم شده است، اختلافات دو طرف به اندازه ای عمیق است که در چشم انداز کوتاه مدت و میان مدت نمی توان به تغییر راهبردی در روابط دو کشور و رسیدن به صلحی پایدار در شبه جزیره کره امیدوار بود.

رئیس‌جمهور کره‌ جنوبی اگرچه از آمادگی برای دیدار با کیم جونگ اون، رهبری کره شمالی در صورت تمهید شرایط ضروری خبر داد اما با تاکید دوباره بر خلع سلاح اتمی کره شمالی نشان داد که هنوز فاصله بسیار زیادی میان خواسته های دو کشور وجود دارد.

«مون جائه این» تصریح کرد سئول هرگز از هدفش که خلع سلاح اتمی شبه ‌جزیره کره است، دست برنمی‌دارد، و بنا ندارد تبادلات اقتصادی با کره شمالی را در شرایط کنونی از سر بگیرد و یا از تحریم‌های این کشور بکاهد.

اظهارات قاطعانه رئیس جمهوری کره جنوبی در حالی است که کره‌شمالی هم در پایان نخسین دور از مذاکرات با کره‌جنوبی، اعلام کرد درباره تسلیحات هسته‌ای خود با سئول گفت‌ و گو نخواهد کرد؛ و سئول باید بداند که این موضوع خط قرمز پیانگ یانگ است.

«ری‌سون گوین» رئیس هیات مذاکره‌کننده کره‌شمالی گفت: هدف تسلیحات اتمی، هیدروژنی و موشک‌های بالستیک ما صرفا آمریکاست و این تسلیحات هیچ تهدیدی را متوجه کره ‌جنوبی، چین یا روسیه نمی کند، به همین دلیل مطرح شدن دوباره تسلیحات اتمی کره شمالی، پیامدهایی منفی در بر خواهد داشت و دستاوردهای مذاکرات جدید را از بین خواهد ‌برد.

پیچیدگی های بحران در شبه جزیره کره

بحران شبه جزیره کره به عنوان یکی از عمیق ترین و معدود بحران های بازمانده از دوران جنگ سرد و نظام دو قطبی، به راهبردی ترین مناقشه میان طرف های درگیر در بحران تبدیل شده است.

از طرفی کشورهای روسیه و چین، کره شمالی را آخرین سنگر شرقی خود در برابر غرب و متحدان منطقه ای آن یعنی ژاپن و کره جنوبی می دانند، و می کوشند با حفظ این پایگاه، موقعیت و قدرت ایستادگی خود را تقویت کنند.

در مقابل آمریکا هم به ویژه در سال های پس از فروپاشی شوروی سابق تلاش ویژه ای را برای هضم کره شمالی در راهبرد آسیا محور خود آغاز کرد و از ابزار مختلف تحریم و تطمیع و فشار و تهدید برای به زانو در آوردن پیونگ یانگ بهره گرفت، اما مجموع این تدابیر به دلیل مقاومت پیونگ یانگ و حمایت های مسکو و پکن به شکست انجامید و بحران در شبه جزیره کره همچنان در حالت نه جنگ و نه صلح باقی ماند.

در این میان کره شمالی هم با استفاده از تقابل راهبردی آمریکا با چین و روسیه، همه توان خود را بر توسعه تسلیحات اتمی و موشکی متمرکز کرد، و با تحمل فشارها و تحریم ها به سطحی قابل قبول در بازدارندگی دفاعی و نظامی دست یافت.

به همین دلیل در شرایط کنونی حل و فصل اصولی بحران در شبه جزیره کره از یک سو در گروی پایان رقابت های راهبردی آمریکا با رقبای خود یعنی روسیه و چین در شرق آسیاست، و از سوی دیگر منوط به توافقی ناشدنی میان دو کره درباره تسلیحات اتمی و موشکی کره شمالی است.

این درحالی است که کره جنوبی اعلام کرده است تا زمانی که برتری راهبردی کره شمالی در سایه توان اتمی و موشکی وجود دارد حاضر به مذاکره فراگیر و اصولی با پیونگ یانگ نیست، و کره شمالی هم تاکید کرده است که توان موشکی و اتمی را خط قرمز خود می داند و در هیچ شرایطی حاضر به چشم پوشی از این برتری راهبردی نظامی نیست.

با این فروض، امید چندانی به گشایشی قابل اعتنا در بحران شبه جزیره کره وجود ندارد، و نقطه اوج مذاکرات جاری را می توان در گشایش های مرزی و اقتصادی محدود و توافق برای کاهش سطح تنش و آمادگی های نظامی در مرزهای دو کشور خلاصه کرد.

یوسف اسماعیلی / جام جم آنلاین