برنامه ژاپنی‌ها برای کاوش در قمر مریخ

مهم‌ترین هدف ام‌ام‌ایکس، نمونه‌برداری از سطح قمر فوبوس مریخ است. این نمونه‌ها به کمک سطح‌نشینی کوچک جمع‌آوری شده و پیش‌بینی می‌شود سال 1408/2029 به زمین بازگردانده شود. آزمایش نمونه‌های سنگ و خاک فوبوس به دانشمندان کمک می‌کند اطلاعات ارزشمندی از منشا دو قمر مریخ به دست بیاورند.

در حال حاضر دانشمندان دو فرضیه برای شکل‌گیری این قمرها ارائه کرده‌اند. نخستین فرضیه می‌گوید احتمالا قمرهای مریخ، سیارک‌هایی در کمربند سیارکی منظومه شمسی بوده‌اند که به واسطه گرانش مریخ به دام این سیاره افتاده‌اند. فرضیه دوم نیز احتمال می‌دهد این قمرها از باقیمانده ذرات پس از شکل‌گیری مریخ به وجود آمده‌اند. اگرچه فرضیه اول محتمل‌تر به نظر می‌رسد. دانستن این موضوع به دانشمندان کمک می‌کند درک بهتری از نحوه شکل‌گیری سیاره‌های سنگی در منظومه شمسی به دست بیاورند.

پروژه کاوشگر ام‌ام‌ایکس، حدود 300 میلیون دلار (حدود 1230 میلیارد تومان) هزینه دارد. البته سازمان فضایی ژاپن بخشی از این بودجه را به واسطه همکاری با سازمان‌های فضایی آمریکا و برخی کشورهای اروپایی تامین می‌کند. به این صورت که این سازمان طراحی و ساخت برخی سامانه‌های کاوشگر ام‌ام‌ایکس را انجام می‌دهند.

این نخستین‌بار نیست که ژاپن ماموریتی برای بازگرداندن نمونه از فضا طراحی می‌کند. سازمان فضایی ژاپن پیش از این سال 1389/ 2010 به کمک کاوشگر هایابوسا ـ 1، نمونه‌های میکروسکوپی را از یک سیارک به زمین بازگردانده است. همچنین کاوشگر هایابوسا ـ 2 نیز بزودی از سیارکی موسوم به رایگو نمونه‌برداری کرده و براساس برنامه این نمونه‌ها در سال 1399/ 2020 به زمین بازگردانده می‌شوند.

محمدرضا رضائی