گفت‌وگوی تلویزیونی سعد حریری ابهامات را دو چندان کرد

مصاحبه معکوس

در پی فشار افکار عمومی مردم لبنان و منطقه و نیز فشار دولت‌های خارجی، حاکمان عربستان سعودی ناگزیر شدند با اجرای یک نمایش مضحک جدید، سعد حریری را وادار به مصاحبه‌ای کنند که نه‌تنها ابهامات استعفای او را برطرف نکرد، بلکه ابهامات بیشتری را دامن زد. این نمایش درواقع به صورتی آشکار نشان داد چگونه رژیم حاکم بر ریاض با زیر پا گذاشتن همه مقررات و عرف دیپلماتیک نخست‌وزیر کشوری را ربوده و به گروگان گرفته است. مصاحبه شامگاه یکشنبه سعد حریری مصاحبه فردی به گروگان گرفته شده بود و او همان حرف‌هایی را می‌زد که به وی دیکته می‌شد؛ همان حرف‌هایی که در برگه استعفای او نیز تکرار شده بود.

کد خبر: ۱۰۹۳۳۸۹

مصاحبه مشکوک

در این خصوص روزنامه نیویورک‌تایمز در یادداشتی درباره مصاحبه تلویزیونی نخست‌وزیر لبنان نوشت: سعد حریری که اقامت مرموز او در عربستان، خاورمیانه را به تلاطم انداخته است، یکشنبه شب در مصاحبه‌ای تلویزیونی مدعی شد قادر است آزادانه حرکت کند و این‌که لبنان را ترک کرد تا از خودش حفاظت کند و ظرف «چند روز» به خانه بازمی‌گردد. این اظهارات اولین گفت‌وگوی او از زمان پرواز غیرمترقبه او به عربستان در سوم نوامبر و استعفای او یک روز پس از آن در آنجا محسوب می‌شود، اما به نظر می‌رسد اظهارات او برای ابهام‌زدایی و کاهش تنش‌ها بر سر این‌که آیا او آزادانه عمل کرده است؛ آیا او گروگان سعودی‌هاست یا این‌که آنها در بخشی از استراتژی گسترده‌تر خودشان او را مجاب به استعفا کردند تا به رقیب منطقه‌ای خودشان ایران فشار آورند، کافی نبوده است. چنین سوالاتی را نمی‌توان تنها با مصاحبه‌ در یکی از شبکه‌های حزب سیاسی سعودی‌گرای حریری و با حضور پائولا یعقوبیان، مجری تلویزیونی که مطابق خط‌مشی سعودی‌ها حرکت می‌کند، پاسخ داد.

در این مصاحبه حریری پاسخ روشنی به چرایی اعلام استعفای خود از عربستان به جای لبنان، نداد. او همچنین هیچ‌گونه جزئیات جدیدی از آنچه هشت روز پیش به عنوان توطئه علیه جانش توصیف کرده بود، ارائه نکرد. او رنگ‌پریده و خسته با چشمانی گود افتاده اغلب با سرعت به سمتی می‌نگریست و این‌طور به نظر می‌رسید که به فرد دیگر حاضر در اتاق نگاه می‌کند. به همین دلیل آن کسانی که نگرانند حریری ممکن است تحت فشار قرار گرفته باشد و حتی از طرف عربستان بازداشت شده باشد، از جمله مقام‌های لبنانی، دیپلمات‌های غربی و برخی از متحدان سیاسی حریری، بعید است به چیزی کمتر از بازگشت او به لبنان متقاعد شوند.

دست‌کم پنج شبکه تلویزیونی لبنان از انتشار مصاحبه یکشنبه حریری خودداری کرده و می‌گویند هنوز مشخص نیست حریری قادر بوده باشد آزادانه صحبت کند. میشل عون، رئیس‌جمهور لبنان پیشتر گفته بود هر آنچه حریری از عربستان بگوید «بازتاب حقیقت نیست و نتیجه شرایط مرموز و مشکوکی است که در پادشاهی عربستان در جریان است و بنابراین نمی‌تواند معتبر باشد.»

درخواست لبنانی‌ها

نبیه بری، رئیس مجلس لبنان گفت: استعفای حریری جز در خاک لبنان پذیرفته نمی‌شود. وی یادآور شد: استعفای حریری باید براساس یک اقدام قانونی و در چارچوب حاکمیت ملی لبنان صورت گیرد. در همین حال، میشل عون، رئیس‌جمهور لبنان نیز گفت آزادی حریری در ریاض محدود و برای اقامت او در ریاض شروطی تحمیل شده است. میشل عون از دولت عربستان خواسته بود دلایل ممانعت از بازگشت نخست‌وزیر مستعفی لبنان به بیروت را توضیح دهد.

رئیس‌جمهور لبنان در این خصوص گفت: بیروت نمی‌تواند قبول کند نخست‌وزیر لبنان در شرایطی به سر ببرد که با توافقات بین‌المللی مغایرت دارد.

از سوی دیگر الکساندر زاسیپکین، سفیر روسیه در لبنان تاکید کرد، توافق نظر ملی مبنی بر لزوم بازگشت نخست‌وزیر مستعفی به کشورش برای روشن شدن رخدادهای صورت گرفته وجود دارد.

وی افزود: ما رویکردهای منسجم و متوازنی را که میشل عون، رئیس‌جمهور لبنان طی هفته اخیر اتخاذ کرده، می‌ستاییم. از سوی دیگر بوریس جانسون، وزیر خارجه انگلستان گفت: امیدواریم سعد حریری «بدون تأخیر بیشتر» به بیروت بازگردد. وزیر خارجه انگلیس در ادامه تأکید کرد «لبنان نباید به عنوان ابزاری برای درگیری‌های نیابتی مورد سوءاستفاده قرار گیرد.»

ادامه لجاجت سعودی‌ها

عربستان سعودی که از بازی سعد حریری نتوانست دستاوردی داشته باشد و بیشتر در افکار عمومی جهان رسوا شد، اکنون سعی می‌کند با شیوه‌ای دیگر به لجاجت‌های خود در لبنان ادامه دهد.

برهمین اساس مقامات سعودی روز یکشنبه خواستار تشکیل یک نشست فوری از سوی وزرای اتحادیه عرب شدند. همزمان روزنامه الدیار لبنان نوشت عربستان از احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب خواسته است عضویت لبنان را در این اتحادیه به حالت تعلیق درآورد، اما ابوالغیط با عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهور مصر تماس گرفته و او گفته است اخراج لبنان از اتحادیه عرب این اتحادیه را ضعیف‌تر خواهد کرد. همچنین عراق و قطر نیز به اتحادیه عرب هشدار داده‌اند اگر لبنان از این اتحادیه اخراج شود آنها نیز از آن بیرون خواهند آمد. گفته می‌شود میشل عون، رئیس‌جمهور لبنان جبران باسیل، وزیر خارجه را مأمور رفتن به اروپا و بین‌المللی کردن مساله بازداشت حریری در ریاض کرده است . اقدامات تنش‌آفرین عربستان سعودی طی دو هفته گذشته و ادامه لجاجت‌های این رژیم همسایگان منطقه‌ای را نگران کرده است. به همین مناسبت روزگذشته محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، وزیر خارجه قطر گفت اتخاذ هرگونه رفتار تنش‌آمیز بین عربستان و ایران احتمالا به ایجاد بحرانی جدید منجر می‌شود، ولی منطقه تاب تحمل آن را ندارد. آل‌ثانی در مصاحبه با شبکه تی.آر.تی ترکیه افزود ایران همسایه کشورهای حاشیه خلیج‌فارس است و ما منافع مشترکی با آن داریم و بایستی بحران به وجود آمده نیز از طریق گفت‌وگو حل شود.

شرایط حریری سخت‌تر شد

روزنامه رای الیوم در یادداشتی به قلم عبدالباری عطوان نوشت: حریری در مصاحبه، دستپاچه بود و صحبت‌هایی بر زبان آورد که خودش درباره مضمون و پیامدهای آن متقاعد نشده بود؛ از این‌رو لبنانی‌ها و بسیاری از عرب‌ها را که این مصاحبه را با دقت دنبال کردند، متقاعد نکرد. سعد حریری در هر صورت در وضعی سخت خواهد بود، اگر به لبنان برگردد و آنچه را در مصاحبه گفته بود تکرار کند، گفته خواهد شد که او طرح فتنه در لبنان را هدایت می‌کند و اگر برعکس این حرف‌ها را بر زبان آورد، یعنی این‌که روابط خود را کاملا با هم‌پیمان سعودی قطع کرده است. وی در مصاحبه‌اش گفت استعفایش برای ایجاد یک شوک مثبت بوده است، اما برعکس استعفای او ثبات لبنان را به لرزه درآورد و باردیگر دودستگی‌های فرقه‌ای را احیا کرد.