در مورد تازهترین اقدامات آمریکا علیه برنامه موشکی کشورمان میتوان به تحریمهایی اشاره کرد که با عنوان قانون اجرایی برنامه موشکی بالستیک ایران و تحریمهای بینالمللی با اکثریت آرا در مجلس نمایندگان آمریکا به تصویب رسید.
نکته حائزاهمیت اینکه اروپاییها نیز گرچه در ظاهر از برجام حمایت میکنند اما درباره فعالیتهای موشکی و نظامی کشورمان در کنار آمریکا قرار دارند و همانطور که سیدحسین نقویحسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی در برنامه گفتوگوی ویژه خبری شبکه دو سیما گفت: موضع اروپاییها درباره حوزه دفاعی کشورمان مشابه آمریکاییهاست و هدف آنها مهار قدرت دفاعی ایران است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، محمد مرندی، استاد دانشگاه هم در این برنامه اظهار کرد: آمریکاییها با طرح تحریمهای جدید میخواهند با جمهوری اسلامی ایران وارد مذاکرات جدیدی شوند و امتیازهای بیشتری بگیرند و ما را وادار به عقبنشینی کنند.
تلاش نافرجام برای محدود کردن نفوذ ایران
البته آمریکاییها در کنار فعالیتهای نظامی، فعالیتها و نفوذ منطقهای جمهوری اسلامی ایران را نیز هدف گرفتهاند و بر همین اساس بود که هفته گذشته رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا در سفری به کشورهای منطقه تلاش کرد آنها را علیه ایران بسیج کند.
به گزارش فارس، وی در اظهار نظری در جمعبندی سفر منطقهای خود از دولت عراق خواست در برابر آنچه به ادعای وی «نفوذ ایران» است، مقاومت کند. جوئان پولاشیک، معاون وزیر خارجه آمریکا در امور خاور نزدیک هم ضمن تکرار ادعاهای بیپایه علیه ایران گفت که واشنگتن برای کاهش نفوذ تهران در منطقه تلاش میکند.
جان مککین، رئیس کمیته نیروهای مسلح سنای آمریکا هم در یادداشتی در روزنامه نیویورکتایمز، به دولت این کشور توصیه کرده است ضمن تدوین راهبردی مشخص برای مقابله با ایران، به حمایت از کردها بپردازد. او گفته اگر راهبرد درستی نداشته باشیم، ایران ما را از خاورمیانه اخراج میکند.
همه اینها نشاندهنده نگرانی مقامات آمریکایی از نفوذ منطقهای و فعالیتهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران است که توانسته کشورهای منطقه را در خروج از معضل تروریسم یاری کند.
حساسیتهای یک سفر
در چنین شرایطی مقامات آمریکایی یکی از کانالهایی را که برای فعالیتهای ضدایرانی خود دنبال میکنند برجام است و تلاش دارند از طریق فشار به ایران و همراه کردن دیگر کشورها، فعالیتهای نظامی جمهوری اسلامی ایران را با استفاده از بخشهایی از توافق هستهای محدود کنند.
یکی از این بخشها بند T از ضمیمه نخست برجام است که آمریکاییها ادعا دارند برای اطمینان از درستی اجرای این بخش، آژانس باید از تمام تاسیسات ایران اعم از نظامی و غیرنظامی بازدید کند و به دنبال فشارهای آمریکا، یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس نیز چندی پیش خواستار مذاکره درباره این بند شد. بر همین اساس به نظر میرسد بحث بازرسی از تاسیسات نظامی، یکی از محورهای رایزنی آمانو با مقامات کشورمان باشد و این در حالی است که مقامات کشورمان، قبلا پاسخ هر درخواستی در این زمینه را دادهاند و در بالاترین سطح، رهبر معظم انقلاب تاکید کردهاند که قدرت دفاعی کشور به هیچوجه قابل مذاکره و معامله نیست.
دیگر مقامات کشور و فعالان سیاسی از جناحهای مختلف نیز بر غیرقابل مذاکره بودن توانمندیهای دفاعی کشور تاکید کردهاند و موضع مسئولان و حمایت مردم از این مواضع، خط قرمز روشنی را در زمینه غیرقابل مذاکره بودن فعالیتهای دفاعی برای دشمن ترسیم کرده است. برخی مسئولان و فعالان سیاسی از جناحهای مختلف در گفتوگو با جامجم، بر موضوع غیرقابل مذاکره بودن توانمندیهای دفاعی کشور تاکید کردهاند.
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی: مطرح کردن مباحثی از جمله بازدید از مراکز نظامی، اقدامات سیاسی در جهت انحراف موضوع است، چرا که وقتی قرار است بر فعالیتهای هستهای کشوری نظارت صورت گیرد، طبیعتا نظارتها نیز باید در همین مکانها صورت گیرد. بنابراین در مکانی که فعالیت هستهای صورت نمیگیرد آژانس و هیچ کشوری حق ورود ندارد.
الیاس حضرتی، نماینده مردم تهران: جمهوری اسلامی ایران طبق برجام به تمام تعهدات خود عمل کرده و از این جهت مشکلی وجود ندارد، اما اگر کشوری یا سازمانی در هر ردهای گامی از این قرارداد فراتر رود و انتظار بیشتری داشته باشد با پاسخ منفی ایران روبهرو خواهد شد. مراکز نظامی و مباحث دفاعی کشورمان جزو خطوط قرمز ما محسوب میشوند و به هیچ وجه اجازه بازدید از مراکز نظامی را نخواهیم داد.
یدالله جوانی، استاد دانشگاه: منطقی نیست کشوری بخواهد در حوزه ابزارهای دفاعی خود با بیگانگان مذاکره کرده و محدودیتهایی را بپذیرد. برجام اجازه هیچگونه بازدید را از مراکز نظامی ایران به دیگران نمیدهد و آژانس بینالمللی انرژی اتمی صرفا موظف به بازرسی مراکز هستهای کشورهاست.
محمدکاظم انبارلویی، فعال سیاسی اصولگرا: بازدید از سایتهای نظامی در برجام یا پروتکل الحاقی پیشبینی نشده و چنین انتظاری از ایران نشاندهنده زیادهخواهی آمریکاست که حد و اندازهای ندارد. ایران بارها اعلام کرده است که اجازه بازدید از مراکز نظامی خود را به هیچ نهاد و کشوری نخواهد داد.
محمدجواد حقشناس، فعال سیاسی اصلاحطلب: شاخصها و عوامل متعددی در جهت دفاع از کیان کشور و تمامیت ارضی مورد توجه قرار میگیرند که یکی از آنها حوزه دفاعی است، بنابراین بخش مربوط به نیروهای مسلح از جمله بخشهایی است که قابل مذاکره نیست، چرا که حفظ این توانمندیها کشور را از تعرض دشمنان خارجی مصون میدارد. بههمین دلیل هیچ کشور یا شخصی حق بازدید از مراکز دفاعی کشور را ندارد.
نوذر شفیعی، استاد دانشگاه: موشک سلاح متعارفی است و عمدتا جنبه تدافعی دارد، بنابراین نمیتوان کشوری را از دستیابی به توانمندی موشکی بازداشت.
لطفالله فروزنده، فعال سیاسی اصولگرا: آمریکا باید در محاسبات خود این مساله را لحاظ کند که توانایی مقابله با توان دفاعی ایران را ندارد و نمیتواند بهواسطه سازمانهایی از جمله آژانس بینالمللی انرژی اتمی این طراحی خود را اجرایی کند. مباحث دفاعی و موشکی ایران عاملی بازدارنده است و قابل مذاکره نیست. آمانو نیز بداند مسئولان کشورمان اجازه بازدید از مراکز نظامی را به هیچ فرد یا نهادی نمیدهند.
مریم شریفزاده - سیاسی
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد