شوخی به قیمت جان آدم‌ها

به گفته کارشناسان، 95 درصد از مزاحمان تلفنی از مشکلات رفتاری و روانی رنج می‌برند و کاستی‌های فرهنگی باعث این گونه رفتارهای بیمارگونه شده است. از سوی دیگر با توجه به این که مزاحمت تلفنی، کاری برای پرکردن اوقات فراغت است، با تعطیلی مدارس افزایش پیدا می‌کند.

برخی از این مزاحمت‌های تلفنی با سازمان‌های خدماتی همچون آتش‌نشانی،‌ اورژانس و پلیس می‌تواند به قیمت گرفتن جان و مال یک شهروند تمام شود. چون تماسی که برای مزاحمان جنبه سرگرمی و مزاح دارد شاید برای شهروند دیگری که در آن لحظه نیازمند حضور و کمک نیروی امدادی یا عملیاتی است، جنبه حیاتی داشته باشد، موضوعی که مورد توجه مزاحمان تلفنی نبوده است.

حسن عباسی، رئیس روابط عمومی اورژانس تهران پیش از این اعلام کرده بود، درصدی از تماس‌هایی که با اورژانس گرفته می‌شود مربوط به مزاحمان تلفنی است. صاحبان تلفن‌های اعتباری و مردان بیشترین مزاحمان تلفنی اورژانس تهران را تشکیل می‌دهند. او معتقد است، بیشتر مزاحمان تلفنی در میانگین سنی 10 تا 20 سال هستند. همچنین ایجاد مزاحمت برای دستگاه‌های خدمت‌رسان و حساسی همچون اورژانس تهران تبعات متعددی در بر دارد.

به نظر می‌رسد پلیس وضعیت بهتری از آتش‌نشانی و اورژانس دارد، چراکه پلیس پس از هماهنگی اداره حقوقی پلیس تهران اقدام به طرح شکایت از مزاحمان می‌کند و با هماهنگی‌ قضایی و شرکت‌های مخابراتی رسیدگی به پرونده مزاحمان تلفنی مرکز 110 با جدیت انجام می‌شود. در مواردی که مخابرات اقدام به قطع خط شماره مزاحمان می‌کند، مزاحمان برای رفع این مشکل باید به اداره حقوقی پلیس فاتب مراجعه کرده تا قطع‌شدگی تلفن این افراد رفع شود. البته شماره‌های تکراری مزاحمان برای پلیس مشخص شده و اقدامات پلیسی برای پیگیری اخبار صورت نمی‌گیرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد بیشتر تماس‌های مزاحمان تلفنی در ساعت 12 تا 14 که زمان تعطیلی مدارس است، ثبت شده است.

170 مرتبه مزاحمت تلفنی با اورژانس

روی مبل خانه‌اش نشسته بود. همین که گوشی تلفن خانه را برداشت، اولین شماره را که به ذهنش آمد، گرفت. شماره خیلی رند بود، 115. همین که شماره تلفن را گرفت، چند بوق خورد و فردی پشت تلفن اعلام کرد شما با اورژانس تماس گرفته‌اید. مرد بی‌آن که حرفی بزند چند لحظه‌ای گوشی در دستش مانده بود. حرفی نمی‌زد. اپراتور اورژانس چند بار از تماس گیرنده خواست اگر کاری دارد بگوید در غیر این صورت خط تلفن اورژانس را اشغال نکند، اما مرد بعد از چند لحظه بی‌آن که حرفی بزند، تلفن را قطع کرد. چند بار این کار را تکرار کرد و هر بار سکوت یا کمی فوت بود و بعد تلفن را قطع می‌کرد. کم‌کم از این مزاحمت‌ها خوشش آمده بود. هرازگاهی با شماره اورژانس تماس گرفت و دیگر این کار برایش عادی شده بود. انگار اگر با اورژانس تماس نمی‌گرفت و مزاحم نمی‌شد آن روز را نمی‌توانست سپری کند. مزاحمت‌های او سه ماه به طول انجامید و او در این مدت 170 بار مزاحم تلفنی اورژانس تهران شد. سرانجام مسئولان اورژانس از فرد مزاحم شکایت کردند و مزاحمت او پایان گرفت. مرد مزاحم فکر نمی‌کرد، مزاحمت‌هایش سرانجام خوشی نداشته باشد و آخر خودش را گرفتار کند.

تماس دروغین با آتش‌نشانی

مرد جوان برای تفریح لحظه‌ای مدام با تلفن 125 آتش‌نشانی تماس می‌گرفت و هر بار با اعلام گزارش دروغین، آتش‌نشانان را به محل‌های مختلف در شهر تهران می‌کشاند. این تماس‌ها هر بار بیشتر می‌شد تا این که مزاحمت‌های تلفنی این مرد جوان به عدد 900 رسید. سرانجام در یکی از روزهای زمستان این جوان با سامانه 125 تماس گرفت و اعلام کرد در کوهستان گرفتار شده است. با آن که اپراتورهای سامانه 125 آتش‌نشانی شماره این فرد را شناسایی کرده بودند، اما با این حال نیروهای عملیاتی به محل حادثه که در کوهستان بود، اعزام شدند و این بار وقتی در محل حاضر شدند، پی بردند او واقعا این بار تماسش درست بوده و دچار حادثه شده است. آتش‌نشانان همراه گروه نجات در کوهستان وی را نجات دادند. همین باعث شد مرد مزاحم متوجه اشتباه خود بشود. او که از اقدام‌های خود پشیمان شده بود، به مرکز آتش‌نشانی رفت و از اپراتورهای این مرکز عذرخواهی کرده و از آن موقع به بعد دست از مزاحمت برای آتش‌نشانی برداشت.

اطلاع‌رسانی؛ کمک به مزاحمت کمتر

جلال ملکی

سخنگوی سازمان آتش‌نشانی تهران

همیشه مزاحمان تلفنی وجود داشته‌اند و افرادی برای سازمان‌ها ازجمله اورژانس آتش‌نشانی و حتی پلیس با تماس‌های غیرضروری ایجاد مزاحمت می‌کنند. برای سازمان آتش‌نشانی نیز مزاحمت‌های تلفنی وجود دارد. در چند سال اخیر با ارتقای سطح فرهنگی مردم، آموزش‌های لازم به افراد که فقط در صورت لزوم با سامانه 125 آتش‌نشانی تماس بگیرند و خطوط را برای اعزام نیرو مختل نکنند، نسبتا تعداد مزاحمان تلفنی آتش‌نشانی کم شده، اما تا رسیدن این تعداد به صفر هنوز فاصله است. گاه دیده می‌شود همین تماس‌های غیرضروری می‌تواند در کار آتش‌نشانان خلل ایجاد کند و حوادث جبران‌ناپذیری رقم بزند. اصولا تماس‌هایی که با آتش‌نشانی گرفته می‌شود به دو صورت انجام می‌گیرد. گروهی از این تماس‌ها منجر به عملیات و اعزام آتش‌نشانان برای امدادرسانی و بخش دیگر غیرعملیاتی است. تماس‌های تکراری در آن خلاصه می‌شود، مثل این که تصادفی در جاده‌ای رخ می‌دهد از صد خودروی عبوری که شاهد ماجرا هستند 20 راننده در تماس با آتش‌نشانی ماجرا را خبر می‌دهند.

برخی تماس‌های تکراری مربوط به فصل سرما و هنگام استفاده از وسایل گرمایشی است. شهروندان در این ایام برای مشاوره به آتش‌نشانی زنگ می‌زنند. سامانه 125 آتش‌نشانی کار مشاوره‌ای ندارد و شماره‌ای است که هنگام بروز حوادث برای امدادرسانی باید از آن کمک خواست. متاسفانه افرادی هم هستند که با تماس‌های غیرواقعی درخواست کمک می‌کنند و زمانی که آتش‌نشانان در محل حاضر می‌شوند متوجه نبود حادثه و دروغ بودن تماس می‌شوند که همین می‌تواند در اقدامات اطلاع‌رسانی بموقع برای حوادث واقعی مشکلاتی به وجود آورد.

فرهنگ‌سازی یکی از مهم‌ترین روش‌هایی است که با آن می‌شود تماس‌های تلفنی مزاحم برای سازمان‌ها را کم کرد. در سال‌های اخیر خود سازمان آتش‌نشانی نشست‌هایی را در مدارس برای کودکان و نوجوان برگزار کرده و آموزش‌های لازم را برای مقابله با وقوع حوادث ازجمله آتش‌سوزی می‌دهد. علاوه برآن نیز به آنها آموزش می‌دهیم نباید با تماس‌های دروغین و واهی باعث بروز مشکل برای آتش‌نشان شوند. رسانه‌ها بویژه تلویزیون هم با پخش برنامه‌های آموزشی و تیزرهای تبلیغاتی هشداری، گام‌های مثبتی برای کاهش حوادث و مقابله با آن و نیز آموزه‌های شهروندی به منظور جلوگیری از ایجاد مزاحمت برداشته است. همچنین افرادی که با آتش‌نشانی می‌گیرند و ایجاد مزاحمت کنند، بدانند شماره‌های آنها ثبت می‌شود و به طور قانونی برخورد خواهد شد.

1400 بار مزاحمت تلفنی برای پلیس

مرد جوان گمان نمی‌کرد وقتی برای پلیس 110 بیش از 1400 بار ایجاد مزاحمت کند، خط تلفنش قطع می‌شود.

ماجرای این مزاحمت زمانی رخ داد که مردی با اپراتورهای مرکز فوریت‌های پلیسی 110 کرج تماس می‌گرفت و علاوه بر مزاحمت موجب اختلال در مأموریت‌های ماموران می‌شد. سرانجام پلیس با طرح شکایت در مرجع قضایی، خط تلفن وی را قطع و از مدار ارتباطی خارج کرد و برای شناسایی و دستگیری وی تشکیل پرونده داد. بررسی‌ها نشان می‌داد فرد ناشناس 1400 بار مزاحمت تلفنی برای پلیس 110 البرز فراهم کرده است. با شکایت پلیس تحقیقات برای یافتن مزاحم آغاز شد و با شناسایی هویت این فرد، با هماهنگی قضایی تلفن او قطع شد تا دیگر هوس نکند برای پلیس ایجاد مزاحمت کند. همچنین پرونده اش تحویل دادسرا شد.

فرهنگ‌سازی برای کاهش مزاحمت

محسن مدیر روستا

بازپرس دادسرای جنایی تهران

مزاحمت برای بیشتر سازمان‌ها وجود دارد، اما گاهی مزاحمان پا را فراتر گذاشتند و برای سازمان‌های خدماتی ازجمله اورژانس، پلیس و آتش‌نشانی نیز مزاحمت ایجاد می‌کنند. افراد باید آگاه باشند تماس‌های غیرضروری با این سازمان‌های امدادرسان نداشته باشند زیرا تماس آنها، کار عملیاتی و کمک‌رسانی توسط این سازمان‌ها را دچار مشکل می‌کند. بخصوص باید به بچه‌ها و نوجوانان آموزش‌های لازم را بدهیم تا آنها بدانند فقط در زمان‌های ضروری و اورژانسی و برای کمک‌خواهی با این سازمان‌ها تماس بگیرند. به طور مثال در پرونده‌ای پسری دست به خودکشی زده بود. برادر خردسال او با دیدن این صحنه تلفنی با اورژانس تماس گرفته بود و بدرستی نتوانسته بود موضوع را خبر دهد. همین باعث شده بود با توجه به این که با سامانه 115 اورژانس در آن روز چند مزاحم به همان شیوه تماس گرفته بودند ابتدا گفته آن کودک جدی گرفته نشود. مزاحمان تلفنی آگاه باشند که ممکن است، تماس‌های آنها باعث شود امدادگران نتوانند به درستی و در زمان مناسب برای امدادرسانی در محل حاضر شوند و ممکن است جان فردی که نیاز به کمک و امدادرسانی دارد به خطر بیفتد. همچنین مزاحمان تلفنی باید آگاه باشند قانون با مزاحمت‌های آنها برخورد می‌کند. طبق ماده 641 قانون مجازات اسلامی هر گاه کسی به وسیله تلفن یا دستگاه‌های مخابراتی دیگر برای اشخاص ایجاد مزاحمت کند، بنا به رای مراجع قضایی علاوه بر اجرای مقررات خاص شرکت مخابرات، مرتکب، به حبس از یک تا شش ماه محکوم خواهد شد. اداره مخابرات هم ابتدا به فرد خاطی اخطار می‌دهد اگر دوباره به مزاحمت خود ادامه داد امتیاز آن خط از وی سلب می‌شود. این گونه مزاحمت‌ها باعث ایجاد اتلاف وقت و هزینه برای سازمان‌هایی ازجمله اورژانس، آتش‌نشانی و پلیس می‌شود. در ضمن اگر فرد دیگری نیاز به کمک واقعی داشته باشد، باعث تاخیر در امدادرسانی می‌شود. در مواردی اتفاقات خاص واقعا رخ می‌دهد و نیاز به امدادرسانی وجود دارد، اما این مزاحمت‌ها باعث می‌شود اعزام امدادرسان‌ها برای کمک کمی دیر انجام شود. اطلاع‌رسانی، آموزش همگانی و فرهنگ‌سازی مناسب میان مردم می‌تواند در کاهش مزاحمان تلفنی برای سازمان‌های امدادرسان اثر بگذارد.

معصومه ملکی

حوادث