ناشنوایی سرزده !

کاهش شنوایی یا ناشنوایی ناگهانی حسی ـ عصبی عارضه پیچیده‌ای است که براثر مجموعه‌ای از عوامل شناخته شده و ناشناخته ایجاد می‌شود و هنوز علت دقیق آن معلوم نیست. دکتر حمید جلیلوند، دبیر انجمن علمی شنوایی شناسی ایران در گفت‌وگو با جام‌جم به بیان عوامل موثر بر بروز، پیشگیری و درمان سکته گوش پرداخته است .

ناشنوایی ناگهانی گوش با ویروس تبخال!

گوش اندام حسی ظریف و دقیقی است و به عوامل مختلفی حساس است. معمولا در اثر عواملی همچون عفونت‌های ویروسی، ضربه ها، واکنش‌های سیستم ایمنی بدن، انسداد عروق خونی گوش، نارسایی در خون‌رسانی یا اکسیژن به آن، آسیب‌ها و التهابات درون لابیرنتی، گوش دچار ناشنوایی ناگهانی می‌شود

اما بیشترین علت ناشنوایی ناگهانی به عفونت‌های ویروسی و واکنش‌های ایمنی بدن برمی‌گردد. معمولا گفته می‌شود که شایع‌ترین ویروسی که موجب ناشنوایی ناگهانی می‌شود، ویروس هرپس (ویروس تب خال) است.

گوش کتک خورده ناشنوا می‌شود

ضربه یا تروما نیز در ایجاد ناشنوایی ناگهانی نقش دارد. هر گونه آسیب به سر می‌تواند موجب آسیب به قسمت‌های مختلف گوش شود. البته گوش داخلی، درون سخت ترین استخوان بدن است و این استخوان خیلی محکم و مقاوم است ولی شدت ضربه و زاویه نیروی حاصل از آن می‌تواند باعث آسیب به حلزون یا عصب شنوایی شود و این امر ممکن است باعث آسیب‌های درونی حلزون و یا بیرونی گوش شود. همچنین ضربه ممکن است مستقیم باعث ناشنوایی شود یا به صورت غیرمستقیم باعث اتفاقاتی در گوش شود و به‌دنبال آن اتفاقات، ناشنوایی ناگهانی رخ دهد. مثلا در اثر ضربه ممکن است حلزون شکاف بردارد و مایع درون حلزون بتدریج به بیرون نشت کند و این نشتی مایع باعث کاهش شنوایی شود.

استرس زیاد، ناشنوایی می‌آورد

استرس‌های مزمن نقش زیادی در کاهش جریان خون یا قطع کامل آن به حلزون و گوش داخلی دارد. تولید بیش از حد آدرنالین در اثر استرس می‌تواند موجب کاهش جریان خون در گوش داخلی شود یا حتی قطع کامل آن شود و این امر ممکن است به مرور زمان باعث ناشنوایی ناگهانی شود. البته این عامل، علت نادری برای ناشنوایی ناگهانی است.

مسکن‌ها را با احتیاط مصرف کنید

معمولا داروهایی که باعث آسیب به سیستم شنوایی می‌شود، داروهای اتوتوکسیک (سمیت زای گوش) است. داروهایی مثل آسپیرین، داروهای ضدالتهاب غیراستروییدی (مثل ایبوپروفن و ناپروکسن)، آنتی‌بیوتیک‌های خاصی بویژه گروه آمینوگلیکوزیدها (مثل جنتامایسین، استرپتومایسین‌و نئومایسین) جزو داروهای آسیب‌رسان گوش است و هر کسی که این داروها را مصرف می‌کند باید با مراجعه دوره‌ای به کلینیک‌های شنوایی، تحت ارزیابی دوره‌ای شنوایی توسط ادیولوژیست‌ها قرار بگیرد. همچنین مواردی گزارش شده است که سوءمصرف مواد مخدر و مواد صنعتی همچون هرویین، بنزودیازپین، الکل و کراک موجب ناشنوایی ناگهانی نیز می‌شود.

ناشنوایی ناگهانی از عوارض بیماری‌های خود ایمنی

از دیگر مواردی که باعث ناشنوایی ناگهانی می‌شود، بیماری‌های خاصی همچون بیماری مینیر، عوارض متابولیکی، موارد نئوپلاسمی و تومورها و بیماری‌های خود ایمنی نیز است.

بیماری خود ایمنی گوش داخلی یا AIED سندرمی متشکل از کاهش شنوایی پیش‌رونده یا سرگیجه است که توسط آنتی‌بادی یا سلول‌های ایمنی که گوش داخلی را مورد حمله قرار می‌دهد ایجاد می‌شود. به‌عنوان مثال در بیماری مینیر، حمله کاهش شنوایی دوطرفه، وزوز و سرگیجه بروز می‌کند. بعلاوه حدود ۵۰درصد از بیماری‌های خود ایمنی با اختلال تعادل همراه است. توجه داشته باشید سیستم ایمنی بسیار پیچیده است و چند مسیر برای آسیب به گوش داخلی توسط آن وجود دارد.

کم‌شنوایی و وزوز گوش را جدی بگیرید

توجه داشته باشید با هرگونه احساس کم شنوایی در بعضی از صداها، بویژه صداهای آرام و متوسط و همچنین شنیدن یک صدای خاص در گوش یا درون سر که مصداق بیرون ندارد و ما از آن با نام وزوز یاد می‌کنیم، باید به مراکز پزشکی و ارزیابی شنوایی مراجعه کرد.

البته هرگاه فرد احساس سرگیجه، نداشتن ‌تعادل شدید یا دو بینی و تاری دید ناگهانی نیز داشت، باید برای ارزیابی شنوایی خود اقدام کند، حتی اگر مشکل شنوایی نداشته باشد .

از آنجایی که اندامی که مسئول تعادل بدن است، در همسایگی اندام شنوایی است و ثابت شده عفونت‌هایی که سیستم تعادلی بدن تاثیر می‌گذارد می‌تواند بر سیستم شنوایی نیز تاثیر بگذارد با ارزیابی هر دو این سیستم‌ها می‌توانیم به علت و عامل دخیل در ناشنوایی ناگهانی پی برده و تشخیص دقیقی داشته باشیم.

ناشنوایی ناگهانی درمان فوری می‌خواهد

اکثر درمان‌های ناشنوایی ناگهانی به‌صورت پزشکی و اورژانسی بوده و اکثرا و خوشبختانه با موفقیت زیادی همراه است، البته به شرطی که فرد بدون معطلی و حتی بدون فوت وقت و بلافاصله به مراکز پزشکی و ارزیابی شنوایی مراجعه کند. چون زمان در درمان ناشنوایی ناگهانی بسیار مهم و ارزشمند است. به‌همین دلیل با مراجعه زود هنگام فرد به این مراکز، بلافاصله ارزیابی‌ها و علت آن بررسی و تعیین و بلافاصله درمان پزشکی انجام می‌شود و این کمک بزرگی در موفقیت درمان دارد.

توصیه می‌شود هر فردی با احساس علائم مربوط به ناشنوایی ناگهانی بلافاصله و بدون فوت وقت و به‌صورت اورژانسی به مراکز پزشکی و ارزیابی شنوایی مراجعه کند. دقت کنید مراجعه اورژانسی به این مراکز نقش بسیار موثری در درمان و برگشت شنوایی دارد.

در مواردی که فرد برای این عارضه دیر اقدام می‌کند یا در مواردی که درمان موثر نشود، ممکن است فرد برای همیشه کم شنوا یا ناشنوا باقی بماند.

چگونه پرستار گوش مان باشیم؟

ضروری است که با ارزیابی‌های دوره‌ای شنوایی و با مراجعه به کلینیک‌های شنوایی از وضعیت سیستم شنوایی خود باخبر باشیم.

قبل از استفاده هر گونه دارو یا مواد، حتما باید با متخصص مربوط مشاوره داشته باشیم.

در صورت ابتلا به بیمارهای عفونی ویروسی یا مصرف داروهای مسکن و آنتی‌بیوتیک‌ها، حتما تحت نظر پزشک و با انجام آزمایش‌های دوره‌ای می‌توان شرایط را در کنترل داشت.

بهداشت فردی نیز باید رعایت شود تا از ابتلا به بیماری‌ها و ویروس‌های خاص جلوگیری شود.

پونه شیرازی

دانش و سلامت