غروب خورشید «ری»

در آن روزگار شیعیان بیش از هر دوره دیگری در سختی و تنگنا به سر می‌بردند و از‌این رو دانشمندان شیعه و راویان حدیث ائمه معصومین، مسئولیتی بس سترگ در حفظ و پاسداری از میراث مکتب معارفی شیعه داشتند. دقت در ستایش‌های ائمه اطهار از شخصیت والای علمی و معنوی عبدالعظیم حسنی، نشان از جایگاه رفیع او دارد.

نسب حضرت عبدالعظیم(ع) با چهار واسطه به امام حسن مجتبی(ع) می‌رسد. او در سال 173 هجری قمری در مدینه متولد شد و در طول 79 سال از عمرش با امام‌رضا(ع)، امام محمدتقی(ع) و امام‌هادی علیه‌السلام محشور بود و احادیث فراوانی از آنان روایت کرد .

امام هادی(ع) او را از دوستان حقیقی خود خواندند و شیعیانی را که در ایران بودند برای یافتن پاسخ‌‌‌های شرعی و دینی به عبدالعظیم حسنی ارجاع می‌دادند.

در آن زمان، متوکل عباسی بدترین رفتارها را در میان خلفا نسبت به اهل بیت و دوستداران آنها روا می‌داشت. سادات و علویون در چنین شرایطی با وجود سختی و مشقت فراوان ارتباط خود را با امام هادی قطع نکرده بودند، اما از سوی دیگر ماموران امنیتی خلیفه در مدینه رفت‌وآمدها را به خانه امام تحت نظر داشتند. عبدالعظیم حسنی(ع) نیز از جمله علمای دینی بود که همواره سعی در حفظ این ارتباط داشت، اما گزارش‌ها حاکی از آن بود که ماموران قصد دستگیری و زندانی کردن او را داشتند. از این رو وی برای رهایی از تنگنا، زندگی مخفیانه‌ای را آغاز کرد و شهر به شهر نقل مکان می‌کرد تا از دسترس ماموران در امان بماند. در نهایت او به شهر ری رسید. در آن مقطع تاریخی، شهر ری از مراکز مهم استقرار شیعیان بود و جامعه شیعی این شهر در کنار اهل سنت، زندگی مسالمت‌آمیزی را می‌گذراندند.

عبدالعظیم حسنی مدتی را در این شهر به گمنامی زیست، اما کم‌کم شیعیان ری قدر و اهمیت او را دانستند و خانه‌اش محلی برای تردد دوستداران اهل بیت شد. او یادگاری از خاندان عصمت و طهارت بود و بوی محمدی از گفتار و کردار او به مشام می‌رسید. از آنجا که حضرت عبدالعظیم ازسوی امام هادی(ع) وکالت و نمایندگی داشت و پاسخگوی مشکلات مردم بود، وجودش محور تجمع شیعیان شد. او تا آخر عمر همچنان با عزت زیست و به روایتی 15 شوال 252 قمری چشم از جهان فروبست.

فتاح غلامی

سیاسی