فناوری تلویزیون تعاملی (IPTV) چیست؟

دریافت تلویزیون‌های تعاملی نیاز به یک دستگاه و پهنای باند تعریف شده‌ای دارد که از ویژگی‌های مشخصی برخوردار باشد. اگر چه این فناوری در بسیاری از کشورهای دنیا رایج و مورد استفاده است اما شرایط و زیرساخت‌های دریافت آنها فراهم نشده و فعلا پهنای باند کافی و تعریف شده در اختیار مردم نیست که بتوانند تلویزیون تعاملی را تماشا کنند. فناوری تلویزیون‌های تعاملی که هر روز به تعداد کاربرانش در جهان اضافه می‌شود، به محض فراهم شدن زیرساخت‌های مخابراتی در دسترس مردم و در خانه‌های آنها خواهد بود.

تماشاگران تلویزیون‌های تعاملی می‌توانند از طریق تلویزیون با اینترنت در ارتباط باشند، شبکه‌های تلویزیونی را ببینند، شبکه‌های رادیویی را دریافت کنند و هم به برخی شبکه‌های ماهواره‌ای تعریف شده که اپراتور اجازه می‌دهد دسترسی داشته باشند. به عبارتی، علاوه بر اینترنت و تلویزیون، مانند قابلیتی که دستگاه‌های ست‌آپ باکس یا گیرنده‌های دیجیتال ایجاد کرده‌اند، امکان دریافت سیگنال‌های رادیویی توسط تلویزیون میسر می‌شود و اگر اپراتور شرایط را فراهم کند و مجوزهای لازم را داشته باشد می‌تواند اجازه دسترسی به برخی شبکه‌های ماهواره‌ای را فراهم کند؛ مثلا شبکه‌های ماهواره‌ای تخصصی در زمینه ورزش یا مستند. تلویزیون‌های تعاملی امکانات فوق‌العاده در اختیار کاربران قرار می‌دهند و نتیجه و دستاورد استفاده از این فناوری، ایجاد فضای تازه‌ای در جهان ارتباطات است که حتی در زمینه کسب و کار نیز جریان‌ساز خواهد بود که در سلسله یادداشت‌هایی به آنها اشاره خواهد شد. در این مقاله به یکی از ویژگی‌های تلویزیون تعاملی خواهیم پرداخت که «ماشین زمان» است!

«ماشین زمان» به‌عنوان یک امکان فوق‌العاده در تلویزیون‌های تعاملی این فرصت را فراهم می‌کند که کاربر بتواند برنامه‌های پخش شده و تمام شده تلویزیون را هر وقت که فرصت داشت، تماشا کند! مثلا اگر کاربری تماشای خبر ساعت 14 را از دست داده می‌تواند با ماشین زمان به عقب برگردد و آن را تماشا کند، آن هم نه یک بار بلکه چندین و چندبار.

ضمن این که، وقتی برنامه‌های تلویزیون طبق جدول زمانی مشخص در حال پخش هستند کاربران می‌توانند به عقب برگردند و برنامه‌های مورد علاقه خودشان را تماشا کنند.

شاید شبیه این فناوری را برخی فناوری‌های اینترنتی مانند فناوری OTT در اختیار کاربران قرار دهند اما تفاوت IPTV با نمونه‌های دیگر این است که اپراتور روی پهنای باند کاملا تعریف شده، برنامه تلویزیونی، رادیویی، ماهواره‌ای یا ماشین زمان را برای هر کاربری می‌فرستد. پهنای باندی که نه خراب می‌شود، نه قطع می‌شود، نه تصویرش ثابت می‌ماند، نه به هم می‌ریزد و نه مانند آنچه در فناوری OTT مثل پخش زنده در اینستاگرام شاهد هستیم، افزایش تعداد کاربرها مشکلی برایش ایجاد می‌کند.

در یادداشت‌های بعدی به امکانات دیگری که این فناوری در اختیار کاربران قرار می‌دهد، مانند دسته‌بندی موضوعی و دسترسی به محتوای تدوین شده اشاره خواهیم کرد.

دکتر حسن نجفی‌سولاری

استاد ارتباطات