دیو طلاق مهار خواهد شد؟

به گزارش جام‌جم، در خراسان رضوی روزانه 45 طلاق اتفاق می‌افتد که تقریباً بیشترین میزان طلاق در کشور است و رتبه ازدواج این استان نیز در بین سایر استان‌های کشور 16 شمارش شده است.

وضعیت نگران‌کننده طلاق در خراسان رضوی، سازمان بهزیستی و دادگستری این استان را به هم نزدیک کرد تا برای نخستین بار طرحی را به طور مشترک به اجرا درآورند که براساس آن زوج‌هایی که قصد طلاق دارند، ابتدا به مراکز مشاوره معرفی می‌شوند و درصورتی که در این مراکز مشکل‌شان حل نشد، به دادگاه‌های خانواده ارجاع می‌شوند. این طرح به‌‌صورت پایلوت در خراسان رضوی اجرا شده و قرار است در ده استان دیگر کشور نیز اجرایی شود.

آمار چه می‌گوید؟

معاون امور بهزیستی استان خراسان رضوی با اشاره به اجرای این طرح از اول خرداد در این استان به آماری اشاره کرده و می‌گوید: در طی یک هفته گذشته 18 درصد از زوجین در آستانه طلاق که به بهزیستی مراجعه کرده‌اند، به سازش رسیده و 12درصد از آنها از طلاق منصرف شده‌اند.

غلامحسین حقدادی می‌افزاید: 20درصد درخواست‌های طلاق یک طرفه به خواست مرد به سازش انجامیده در حالی که این درخواست‌ها از طرف زن یا زوجه شامل 10 درصد سازش است.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا هزینه مشاوره می‌تواند جزو دلایل انصراف از طلاق باشد، می‌گوید: این 5 جلسه مشاوره هزینه‌بر نیست و مشمول تخفیف 60 درصدی شده و درمجموع 125هزار تومان تمام می‌شود، بنابراین نمی‌تواند دلیل انصراف از طلاق باشد. اما بازه 45 روزه از زمان درخواست طلاق تا ارجاع پرونده به دادگستری، فرصتی را در اختیار زوج‌ها برای تفکر و همفکری قرار می‌دهد تا تفکر و همفکری کنند و بعضا از جدایی منصرف شوند.

حقدادی با اشاره به این که در طول ده‌ماه از اجرای طرح مشاوره اجباری پیش از طلاق می‌گذرد، می‌گوید: در این مدت 18 درصد یعنی 1000 نفر از متقاضیان طلاق اعلام سازش کرده‌اند. آمار طلاق  در مشهد در شش ماه اول سال 95حدود 8 درصد کاهش پیداکرده است و اگر آمار طلاق درکل استان کاهش نیافته دلیل آن اجرای روند مراحل طلاق در دیگر شهرهای خراسان رضوی است.

اصل، سازش زوجین است

مسئول فنی یک کلینیک مشاوره درمشهد، با بیان این‌که مراجعین زیادی داشتیم که در مرحله مشاوره به سازش رسیده‌اند، می‌گوید: 30 کلینیک مددکاری و 10 مرکز مشاوره در سطح شهر فعالیت می‌کنند و مددکاران عملکرد خوبی داشته اند زیرا این اولین‌بار است که آنها در حوزه طلاق وارد می‌شوند.

شکوفه پورفیض با ذکر این‌که ما عزم خود را برای سازش طرفین جزم کرده‌ایم، تاکید می‌کند: در برخی موارد پرونده از مشاوره ناموفق بیرون آمده اما مددکاران، از طریق مداخله و پیگیری راهی برای توافق پیدا کرده‌اند.

پورفیض با تاکید بر این‌که در مواردی که سازش اتفاق نمی‌افتد نیز زوج به یک طلاق آگاهانه رسیده‌اند، گفت: افراد با آسیب‌‌های جدی کمتری مواجه می‌شوند، مهارت‌های اجتماعی و زندگی آنها در طول این مدت افزایش می‌یابد، همچنین در این مدت نسبت به مشکلات روحی و روانی شامل اضطراب،استرس، افسردگی و... که زوجین پس از طلاق دچار آن می‌شوند آگاهی‌های لازم به افراد داده می‌شود تا آسیب‌ها کاهش یابد. وی افزود: در طلاق‌های یک طرفه خانم‌ها بیشتر متقاضی‌اند و خیلی از آنها زن‌ها رها شده‌اند که همسرانشان ترک منزل کرده‌اند یا دچار اعتیادند.

این مددکار اجتماعی با اشاره به این‌که در مقطع کوتاه‌مدت آمار چشمگیری درخصوص کاهش طلاق داشته‌ایم و از رده اول طلاق درکشور به رده پنجم کاهش یافته‌ایم؛ اظهار می‌کند: این طرح در طولانی مدت تاثیر بهتری دارد چون برای خانواده‌هایی که شناختی نسبت به مشاوره ندارند و اکثرا با ریش سفیدی و مداخلات خانوادگی سعی در حل مشکلاتشان دارند، نسبت به مقوله مشاوره فرهنگ‌سازی می‌کنیم.

نقد به طرح کاهش طلاق

یک وکیل دادگستری در این خصوص می‌گوید: طبق این طرح، جلسه مشاوره پیش از طلاق اجباری است و اگر مشاور تشخیص به طلاق داد پرونده در مرحله بعدی به دادگستری انتقال می‌یابد ولی این روند کمی طولانی است.

اسما موسوی می‌افزاید: این طرح عملا فایده‌ای ندارد و نظر مساعدی در این خصوص ندارم زیرا تعدادی که از طلاق منصرف می‌شوند بعد از مدتی بازمی گردند و این آمار صوری است. این آمار در بازه چند ماهه پایین می‌آید زیرا از ابتدای مراجعه برای طلاق تا پایان مشاوره 45 روز زمان می‌برد که انصراف زوجین در این بازه زمانی کم تاثیر است.

وی معتقد است: زمانی که زوجین در آستانه طلاق هستند درگیری و فشار عصبی زیادی را تحمل می‌کنند و به خاطر طولانی شدن زمان طلاق، تعدادی از آنها منصرف می‌شوند.

مشاوره قبل از ازدواج

در ادامه الهه رضوی، روانشناس می‌افزاید: مشاوره پیش از ازدواج نیز باید اجباری و قانونی شود و فرهنگ رجوع به مشاوره پیش از هر تصمیم مهمی در زندگی باید بین عموم جامعه رواج یابد که از طریق دستگاه‌های مسئول و بویژه آموزش و پرورش در سنین پایین قابل اجرا است.

وی تصریح می‌کند: پیشگیری از طلاق تنها راه‌حل نیست و باید خانواده‌ها ضرورت مشاوره را درک کنند. زنان بیشتر به حفظ کیان خانواده توجه می‌کنند و اگر آموزش‌های لازم به دختران جوان داده شود مهارت‌های زندگی توسط آنها در خانواده اجرا خواهد شد و تا حدی معضلات کاهش می‌یابد.

رضوی اضافه می‌کند: کاهش معضلات اجتماعی از حاشیه شهر مشهد می‌تواند از طلاق بکاهد بنابراین کنترل اعتیاد، نزاع و خشونت خانوادگی و... تدابیر اساسی نیاز دارد.

نسیم سهیلی

جام‌جم مشهد