بوشهر و ثوابی که کباب شد

به گزارش جام‌جم،یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌هایی که باعث هدررفت بارش رحمت الهی می‌شود، سدهای نیمه‌تمام استان بوشهر است. سد مخزنی باهوش اهرم و خاییز که هنوز عملیات اجرایی آنها آغاز نشده و سدهای باغان و دشت پلنگ که با رشد لاک‌پشتی خود روند کندی را طی می‌کنند نمونه‌هایی از زیرساخت‌هایی است که سالیان سال مردم دشتی و تنگستان به آن امید بسته‌اند تا روزی فرارسد که با مشکل کم آبی مواجه نشوند.

روند کند احداث سدها از یک سو و فراوانی بارش‌ها اواخر بهمن ماه 95 و اوایل فروردین ماه 96 که حدود 400 میلی‌متر بارندگی را طی چهار روز برای دشتی و تنگستان رقم زد و همچنین 400 میلی‌متر آورد آب استان فارس که در مجموع 800 میلی‌متر بارندگی را روانه این دو شهرستان کرد، در مجموع برای استان بوشهر خوب نبود؛ چراکه این بارش‌ها نه‌تنها باعث ذخیره آب نشد، بلکه آثاری چون تخریب مزارع، جاده‌ها، پل‌ها، سیل‌بندها، دیوارهای حفاظتی، خانه‌ها، باغ‌ها، شهرک‌های صنعتی و تلف شدن تعداد زیادی از احشام و جان باختن هفت نفر از مردم که چهار نفر از آنها در رودخانه دشت پلنگ غرق شدند.

تاخیر 20 ساله

نماینده مردم دشتی و تنگستان در مجلس با اشاره به مکاتبات بسیاری که درخصوص سدهای دشتی و تنگستان با وزارت نیرو داشته است، به جام‌جم گفت: مطالعات و اجرای این سدها در پیوست بودجه سال‌های نیمه دوم دهه 60 و نیمه اول دهه 70 دارای ردیف مستقل بود، اما در 20 سال گذشته نه‌تنها هیچ گونه اقدام جدی در مورد آنها صورت نگرفته بلکه از ردیف‌های بودجه نیز حذف شده‌اند.

سیدکمال الدین شهریاری با طرح سوالی از وزارت نیرو مبنی بر این که چرا وزارت نیرو در طول قریب چهار سال تاکنون اقدام چشمگیری درخصوص احداث سدهای باغان، دشت پلنگ، باهوش اهرم و خاییز تنگستان انجام نداده است، افزود: تا کی باید مردم محروم دشتی و تنگستان از یک طرف شاهد هدر رفتن نزولات آسمانی در فصل زمستان و از طرف دیگر مبتلا به بی‌آبی و خشکسالی در فصل تابستان باشند.

وی با اشاره به گذشت 25 سال از شروع مطالعات احداث سد مخزنی باهوش تنگستان و سد انحرافی و کانال‌های آبیاری به نخلستان‌های اهرم تصریح کرد: متأسفانه به دلیل نبود برنامه‌ریزی و تدبیر در طول سالیان گذشته در حال وقوع یک بحران در منطقه هستیم، چراکه حدود 2000 اصله نخل اهرم با قدمتی حدود 130 سال که محل امرار معاش مردم این شهر است در معرض نابودی قرار گرفته است.

فقط 5/9 درصد پیشرفت!

مدیرعامل آب منطقه‌ای استان بوشهر نیز با اشاره به آغاز عملیات اجرایی سد مخزنی دشت پلنگ در سال 93 به جام‌جم گفت: سد مخزنی دشت پلنگ که با ذخیره‌سازی 150 میلیون مترمکعب آب در سال 93 عملیات اجرایی آن آغاز شده تاکنون 5/9 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. این سد برای تکمیل به اعتبار نیاز دارد.

شاپور رجایی با اشاره به اهداف احداث سد مخزنی دشت پلنگ در منطقه دشت پلنگ افزود: اصلی‌ترین هدف طرح، تامین آب شرب مورد نیاز حدود 700 هزار نفر و آب مورد نیاز صنعت منطقه مجموعا به میزان 8/34 میلیون مترمکعب و همچنین تنظیم آب مطمئن مورد نیاز کشاورزی به میزان 2/2 میلیون مترمکعب و تامین آب مورد نیاز زیست‌محیطی به میزان 7/9 میلیون مترمکعب است.

وی تصریح کرد: با احداث نشدن این سد، سالانه بالغ بر 70 میلیون مترمکعب آورد آب رودخانه به صورت سیلاب‌های ویرانگر بدون هیچ گونه حقابه بر و استفاده‌ای به خلیج فارس تخلیه و از دسترس خارج می‌شود.

رجایی با اشاره به آغاز عملیات احداث زیرساخت‌های سد و خاکبرداری محل ساختگاه سد مخزنی دشت پلنگ خاطرنشان کرد: عملیات اجرایی سد از سال 93 آغاز شده و پس از احداث جاده دسترسی، مناقصه اجرای بدنه سد به روش PCF انجام و پیمانکار و سرمایه‌گذار پروژه تعیین شده که در حال حاضر به عملیات احداث زیرساخت‌های سد و خاکبرداری محل ساختگاه سد اقدام کرده است.

تخلیه آب‌ها به خلیج فارس

مدیرعامل آب منطقه‌ای استان بوشهر با بیان این که عملیات اجرایی سد باغان نیز از سال 90 آغاز شده است، یادآور شد: تامین آب شرب مورد نیاز بیش از 300 هزار نفر و آب مورد نیاز صنعت منطقه در مجموع به میزان 5/10 میلیون مترمکعب و همچنین تنظیم آب مطمئن مورد نیاز کشاورزی به میزان 1/4 میلیون مترمکعب و تامین آب مورد نیاز زیست‌محیطی به میزان 3/3 میلیون مترمکعب نیز از مهم‌ترین اهداف اجرای این طرح است که در حال حاضر عملیات اجرایی سیستم انحراف سد در حال انجام است.

وی بیان کرد: احداث نکردن این سد، سالانه حدود 19/22 میلیون مترمکعب آورد آب رودخانه بدون هیچ گونه استفاده‌ای به خلیج فارس تخلیه و از دسترس خارج می‌شود. از سوی دیگر، یک کارشناس محیط‌زیست با بیان این که احداث سدها نقش بسزایی در مهار سیلاب‌ها و آب‌های جاری و رشد کشاورزی دارد به جام‌جم گفت: سدها با فراهم آوردن منابع آبی قابل اطمینان، انرژی پاک و محیطی پایدار، مهار سیلاب‌ها، به حداقل رساندن تلفات آب و ایجاد زیستگاه‌های جدید برای جانداران با ارزش نقش مهمی در توسعه مناطق ایفا می‌کنند.

سعید بهادری با اشاره به تاثیر طرح‌های آبی بر محیط زیست افزود: تاثیر اجرای طرح‌های آبی بر محیط زیست نباید از نظر پنهان بماند، چراکه تاثیرات ایجاد تاسیسات آبی روی رودخانه‌ها و طرح‌های عمرانی مربوط به آن اگر در حد توان و تحمل محیط‌زیست نباشد، اهداف سدسازی را ضایع می‌کند.

وی با اشاره به معایب سدسازی بیان کرد: ممانعت از مهاجرت ماهیان برای تخم‌ریزی و کاهش ذخایر رودخانه‌ها و تغییرات دبی آب از مهم‌ترین تغییراتی است که در نتیجه سدسازی در اکوسیستم‌های رودخانه‌ای مشاهده شده است. افزایش شوری خاک به واسطه تبخیر آب از مخازن و کانال‌هایی که آب را جابه‌جا می‌کنند از دیگر مواردی است که نباید بسادگی از کنار آن گذشت بویژه برای استان ما که به دلیل واقع شدن در منطقه خشک و نیمه‌خشک اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، چراکه ممکن است کشاورزی منطقه را تحت تاثیر قرار دهد.

راضیه بوستانی

جام‌جم بوشهر