پیشگیری از حوادث شغلی

در محیط‌های کاری دو موضوع سلامت مردان را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. یکی حوادث شغلی است یعنی یک حادثه آنی اتفاق می‌افتد و اثر خودش را خیلی سریع نشان می‌دهد. در حالی که بیماری‌های شغلی آثار خودشان را در طول زمان نشان می‌دهند. عوارض بیماری‌های شغلی می‌تواند شدیدتر از حوادث شغلی باشد.

پیشگیری از حوادث شغلی چگونه صورت می‌گیرد؟

حادثه دو جنبه دارد. قبل از حادثه و بعد از حادثه. این که قبل از حادثه چه شرایطی منجر به بروز حادثه می‌شود توسط متخصص ایمنی و بهداشت کار بررسی می‌شود. متخصص ایمنی به دنبال بررسی حادثه، چه قبل از حادثه و چه بعد از آن است؛ حادثه‌ای که مرتبط با کار یا با تجهیزات کار است. در وزارت بهداشت ما به طور مشخص در حوزه طب کار، عوامل شغلی موثر بر سلامت، خدمات بهداشت حرفه‌ای و توجه به سلامت مردان را پیگیری می‌کنیم. در طب کار، تمرکز روی انسان است. با معایناتی سیر سلامت فرد را تعیین می‌کنیم. در بدو استخدام، حین کار و بعد از تغییر شغل یا بازنشستگی و هر موضوع دیگری بررسی می‌کنیم آیا فرد تحت تاثیر عوامل شغلی قرار گرفته یا خیر و چه مقدار تاثیر گرفته است. ریشه 85 درصد حوادث از انسان است، مثلا خستگی و خواب آلودگی می‌تواند باعث بخش عمده‌ای از حوادث باشد. تغذیه نامناسب و وجود عوامل آلاینده و هوای بیش از حد گرم محیط‌های شغلی، فرد را مستعد بروز حادثه می‌کند.

کسی که در دفترهای فنی با دستگاه‌های کپی کار می‌کند،‌ چه مواردی را باید در نظر بگیرد؟

این تجهیزات شامل یک ترکیب شیمیایی است که تحت تاثیر یک واکنش فتوشیمیایی قرار دارد. نور و ماده شیمیایی موجب می‌شود تصاویر روی کاغذ قرار بگیرد.

ایمنی این تجهیزات معمولا آن‌قدر کافی است که به بیرون تشعشعاتی نداشته باشد؟

باید توجه داشت ترکیبات شیمیایی با نبود تهویه موجب بروز انواع حساسیت‌ها در فرد می‌شود. در صورت نبود سیستم تهویه، با باز کردن پنجره می‌توان باعث جابه‌جا شدن هوا شد.

خیره شدن به نور اگر دستگاه باز باشد، در درازمدت روی سیستم بینایی فرد اثرگذار است که در این مورد هم معمولا پیش‌بینی‌های لازم صورت می‌گیرد.

ایستادن مسئول و اپراتور دستگاه می‌تواند برای فرد مشکل‌ساز شود بخصوص اگر ایستادن طولانی همراه با خم و راست شدن سریع فرد باشد که در بعضی موارد می‌تواند آسیب‌زا باشد و این افراد با رعایت نکات ساده می‌توانند از بروز این مساله پیشگیری کنند.

حوادث شغلی پرخطر در کشور ما کدامند؟ ثبت حوادث ناشی از کار در کشور ما را چه سازمانی انجام می‌دهد؟

ثبت حوادث ناشی از کار در کشور ما توسط سازمان تامین اجتماعی و وزارت تعاون (قسمت بازرسی) انجام می‌شود. این بخش‌ها، آنالیز دقیقی از تمام رخدادهای اینچنینی در محیط‌های کار دارند. معمولا در دنیا و ایران حوادث شغلی در ساختمان‌ها، معادن و مشاغل کشاورزی روی می‌دهد. گروه بسیار بزرگی از حوادث که بر شاخص سلامت در کشور ما تاثیرگذار است، حوادث رانندگی و ترافیکی است.

افراد باید چه نکاتی را رعایت کنند تا دچار حادثه نشوند؟

خطرپذیری افراد است که عامل بروز حادثه است. این افراد باید از تجربیات دیگران درس بگیرند؛ به عنوان مثال سقوط از داربست بارها اتفاق افتاده است. افراد تصور می‌کنند حادثه برای دیگران اتفاق می‌افتد. کسی که بدون لوازم حفاظت فردی از داربست بالا می‌رود، حادثه را جدی تلقی نمی‌کند.

آموزش نقش مهمی در کاهش حوادث شغلی دارد.

عوامل زیان‌آور در محیط‌های کاری کدامند؟

عوامل فیزیکی، شیمیایی، ارگونومیکی، ‌بیولوژیکی و روانی.

دکتر رضا عزتیان

رئیس اداره خدمات بهداشت حرفه‌ای و مشاغل خاص در وزارت بهداشت