او کیست؟ چیست؟ هجو سیاست امپریالیستی و قواعد کهنه تقسیم جهان بر مبنای حق فاتحان جنگ جهانی دوم؟ شخصیتی ترکیبی؟ ناسیونالیست؟ فاشیست؟ صهیونیست؟ پوپولیست؟ نژادپرست؟ نماد مردانگی فاسد خودکامه در روح فرهنگ جاهلیت غرب مدرن و قلدری ارتجاعی مدرن؟ پست‌مدرنیستی بی‌ایمان و نیست‌انگار و قاعده‌ستیز و پیش‌بینی‌ناپذیر و ضد ایدئولوژی و نشان عمل براساس میل و هوس و احساسات بی‌مهار؟ یا یک نقاب؟ فریب؟ و وانموده؟ کاتالیزور جهانی‌سازی جهانخوار و...؟ یا ظهور او در ۲۰۱۶ فقط یک بازی سرمایه جهانی یهودیت استکباری است در متن بحران‌ها و افول آمریکا برای آینده و کاتالیزور تغییر و واسطه‌ای که کار‌های کثیف و خبیثی به‌دوش اوست تا پیشنیاز کشتار و ویرانی و زور برای صاف‌کردن جاده نظم تازه قدرت سلطه نو برآورده شود و کار انجام گیرد، بدون آن‌که مسئولیت جنایت و تبهکاری به پای این تمدن استکباری و مدرنیت و به‌پای قدرت سرمایه و نیروی غیبی جهانی‌سازی و سرشت آن نوشته شود)؟

یکی از موضوعات مهم و کلیدی در سال 2016 قدرت گرفتن احزاب راست افراطی در اتحادیه اروپاست و اگر این شرایط سیاسی با همین روند ادامه پیدا کند تا سال 2018 چالشی است برای احزاب راست و چپ میانه و همچنین برای ارزش‌ها و نرم‌هایی که اتحادیه اروپا بر آن مبنا شکل گرفته است.

در کشوری چون ایران که به لحاظ موقعیت جغرافیایی از دیرباز صحنه تعارض و رویارویی بسیاری از قدرت‌های خارجی بوده، طبیعی است تحولات تاریخی آن نیز به دور از نقش و تاثیر عامل خارجی نیست. همچنین طبیعی است که میان عملکرد عوامل مزبور بیش از هر جای دیگر بر بخش‌های مرزی ایران تاثیر گذاشته است. آنچه بیشتر اوقات جنبه‌ای غیر طبیعی می‌یابد برداشت‌ها و تعبیرهای غالبا دور از واقع و ناقص ما از این پدیده است. یعنی محدوده تاثیر عوامل خارجی را بسیار وسیع تر از آنچه بوده است دانسته‌اند و در مقابل بر تاثیر عوامل داخلی چشم‌پوشی شده است. از این رو لازم است پیش از ارزیابی نقش عوامل داخلی بر مسائل قومی، محدوده تاثیر عوامل خارجی بدقت روشن شود.

مسأله ملی، یکی از کلید واژه‌هایی است از طریق گفتار چپ وارد ادبیات سیاسی در سراسر جهان شد و آبخشور معرفتی آن را بیشتر باید در مارکسیسم ـ لنینیسم جستجو کرد. هر چند وودرو ویلسون در اصول چهارده‌گانه‌ای که سال 1918 به خطاب به کنگره مطرح کرد بر نقش حق تعیین سرنوشت و حل «مساله ملی» تاکید داشت، اما نخست این‌که، اصول ویلسون و ویلسونیسم هیچ‌گاه به ایران نرسید و اصولا در آن دوره نیز دغدغه جامعه ایرانی نبود، دوم این‌که اصول چهارده‌گانه وی را به دلیل ماهیت راه‌حل سریع مسائل ملی باید در شرایط و اقتضائات دوره پس از جنگ بررسی کرد.

از نظر پیروان باورهای نژادپرستانه، تشکیل امپراتوری بزرگ ترک تبار که گستره آن از بالکان در شرق اروپا و ترکیه، ایران و قفقاز در روسیه و آسیای میانه تا شمال غرب کشور چین را در بر می‌گیرد، برپایه زبان مشترک ترکی است. این اندیشه پس از شکست‌های امپراتوری عثمانی در اروپای قرن هیجدهم و نوزدهم بویژه پس از جنگ جهانی اول و فروپاشی آن و در پی سرپوش گذاشتن بر ناتوانی‌ها و علل شکست و فروپاشی عثمانی‌ها برآمده بود.