آخرین بارش شهابی مهم سال را از دست ندهید

کافی است با تاریک شدن هوا جایی باشید که آسمان تاریک و پرستاره داشته باشد و دور از آلودگی نوری ساعتی چشم به آسمان بدوزید تا پدیدار شدن شهاب‌هایی را در آسمان شب نظاره‌گر باشید که امتداد مسیر درخشش شان به بخش شمالی آسمان می‌رسد. رُبع نام صورت فلکی قدیمی بوده که در میان صورت‌های فلکی امروزی زرافه، دب اکبر، اژدها و عَوا قرار داشت و امروز در تقسیمات صور فلکی آسمان جایی ندارد، اما همچنان نامش در انتساب به این بارش شهابی باقی مانده است.

اخترشناسان می‌گویند، امسال از بارش شهابی ربعی در زمان اوج و در بهترین شرایط رصدی می‌توان تا 120 شهاب در ساعت در تمام پهنه آسمان تماشا کرد، اما از آنجا که این شرایط آرمانی برای بیشتر ما مهیا نمی‌شود، می‌توان گفت فقط به شرط بودن زیر آسمانی تاریک با چشم غیرمسلح می‌شود در یک ساعت حدود 30 تا 40 شهاب با درجات متفاوتی از درخشش (از کم‌نور تا پرنور) را در آسمان شب تشخیص داد.

در نظر داشته باشید، این آخرین فرصت برای رصد یک بارش شهابی خوب تا واپسین شب‌های فروردین 1396 خواهد بود. در آن زمان می‌توانیم شاهد آتش‌بازی شهاب‌های بارش شَلیاقی در آسمان شب باشیم. به بیان دیگر، تعداد شهاب‌های بقیه بارش‌های شهابی که از امشب تا سه ماه دیگر در آسمان می‌بینیم، آن‌قدر قابل توجه نیست که توصیه کنیم، ساعتی از شب‌های سرد زمستانی را به امید تماشای این شهاب‌ها نظاره‌گر آسمان باشید.

بارش‌های شهابی نتیجه برخورد ذرات به جا مانده از بقایای دنباله‌دارهایی هستند که در مسیر گردش به دور خورشید با جو زمین برخورد می‌کنند و اصطکاک حاصل از آنها و یونیزه شدن اتم‌ها در جو زمین منجر به ظهور برق روشن آنها برای ثانیه‌ای در آسمان شب می‌شود.

بارش شهابی ربعی نتیجه ذرات به جا مانده از دنباله‌دار قدیمی است که امروزه در قالب سیارکی به نام1 2003EH به دور خورشید می‌گردد. تعداد بارش‌های شهابی در طول سال به بیش از 60 مورد می‌رسد که فقط برخی از آنها نظیر بارش‌های شهابی برساوشی (در اواخر مرداد)، اسدی (اواخر آبان)، جوزایی (اواخر آذر) و ربعی (اواسط دی) با تعداد شهاب‌های قابل توجه‌تری در آسمان شب ظاهر می‌شوند.

کاظم کوکرم