اولین واکسن اچ‌آی‌وی سال آینده آزمایش می‌شود

واکسن در بیماران مبتلا، به فعال‌سازی واکنش ایمنی منجر شده است. چیل یانگ کانگ از نتیجه فاز اول ابراز خرسندی کرده و می‌گوید: «آزمایش نشان داد این واکسن آنتی‌بادی‌های بشدت خنثی‌گری را تحریک می‌کند که نه‌تنها زیرمجموعه اچ‌آی‌وی که دیگر زیرمجموعه‌ها را نیز هدف قرار می‌دهند و این به معنای توان گسترده این واکسن است.»محققان تاییدیه لازم را برای ورود به فاز دوم در شهریور سال آینده دریافت کرده‌اند. این واکسن که به نام SAV001 شناخته می‌شود، کاملا با تلاش‌های قبلی در این حیطه تفاوت دارد. واکسن جدید از ویروس کاملا کشته و دستکاری شده اچ‌آی‌وی ساخته شده تا سلول‌های انسانی را مبتلا نکند. واکسن‌های ویروسِ تمام‌کشته که به واکسن‌های غیرفعال نیز شناخته می‌شوند، ازجمله رایج‌ترین واکسن‌های موجود هستند. آنها نه‌تنها قسمتی از ویروس، که تمام ویروس را به شکل کشته یا دستکاری شده شامل می‌شوند تا از آسیبشان به انسان ممانعت شود.

واکسن مقابله با ایدز چطور خطر ابتلا را رفع می‌کند؟

این واکسن دستگاه ایمنی را در معرض یک نسخه کشته و ایمن ویروس قرار می‌دهد تا آنتی‌بادی‌ها در مقابل آن آماده شده و به محض ورود نمونه زنده به بدن، حمله صورت بدهند. این واکسن در قبال انواع بیماری‌ها موثر ظاهر شده است. نمونه‌های معروف فلج اطفال، آنفلوآنزا و هپاتیت آ هستند که همه با ویروس کشته‌شده عمل می‌کنند، اما این اولین واکسن غیرفعال است که تحت مجوز سازمان غذا و داروی آمریکا برای اچ‌آی‌وی ساخته می‌شود.

علت به درازا کشیدن تولید این واکسن، باور دانشمندان بوده است. اغلب جامعه علمی معتقد بود این ویروس به علت تکامل سریع و توانایی در احتراز از دفاعیات بدن، قابل غیرفعال‌سازی نیست، اما تیم دانشگاه وسترن با جایگزینی برخی از ژن‌های اچ‌آی‌وی با عناصر ژنتیک برگرفته از زنبورهای عسل، توانسته آن را برای انسان بی‌ضرر کند.در اولین فاز آزمایش‌های کلینیکی، گروه محقق به نیمی از یک گروه بیمار اچ‌آی‌وی مثبت، پلاسیبو یا دارونما داده و به نیمی دیگر از واکسن تزریق کردند تا واکنش بدن‌هایشان را بررسی کنند. نتایج حاکی از این بود که دستگاه ایمنی براحتی ویروس را تحمل کرده و واکنش شدیدی بروز نمی‌یابد. هیچ نشانی هم از حمله ویروس غیرفعال مشاهده نشد. گروهی که واکسن بهشان تزریق شده بود، رشد قابل توجهی از آنتی‌بادی‌های پیش‌حاضر علیه اچ‌آی‌وی بروز دادند و بر همین اساس فرض شده افراد غیرمبتلا به اچ‌آی‌وی نیز از ثمرات مثبتش بهره‌مند خواهند شد.

خبر تولید واکسن اچ‌آی‌وی چقدر امیدبخش است؟

راستش را بخواهید هنوز جای تردید وجود دارد. بسیاری از داروها پس از طی مرحله اول، در مرحله دوم شکست می‌خورند، اما همین که می‌دانیم مرحله دوم سال آینده آغاز می‌شود و خیلی زود به نتیجه پی می‌بریم، جای خرسندی است.

در مرحله دوم واکسن را روی 600 داوطلب اچ‌آی‌وی منفی تست خواهند کرد. حدود 300 نفر از داوطلبان، در زمره افراد عادی بوده و 300 نفر دیگر از افرادی هستند که خطر ابتلای بالا به اچ‌آی‌وی دارند؛ مانند مردان همجنسگرا، مصرف‌کنندگان مواد مخدر تزریقی، افراد تن‌فروش و کسانی که با شریک مبتلا به اچ‌آی‌وی مثبت زندگی می‌کنند. محققان می‌خواهند چگونگی توسعه آنتی‌بادی‌ها علیه اچ‌آی‌وی و میزان خطر ابتلای آنان به اچ‌آی‌وی را بسنجند. کانگ می‌گوید: اگر بتوانیم توان این واکسن را در ممانعت از ابتلا به ایدز اثبات کنیم، خدمت بزرگی به بشریت کرده‌ایم و دستمزد تلاش‌هایمان را خواهیم گرفت.»تا اینجا اچ‌آی‌وی و ایدز، جان بیش از 41میلیون نفر را در سراسر جهان گرفته است و چنین تخمین می‌زنند که اکنون بیش از 35میلیون نفر دیگر مبتلا به اچ‌آی‌وی وجود دارد. به لطف داروهای ضدویروسی جدید، عمر این افراد طولانی‌تر شده و زندگی سالم‌تری دارند. اما با وجود 30 سال تحقیق و انواع آزمایش‌ها، هنوز هیچ راه بلندمدتی برای پیشگیری از ابتلای مردم نداریم. امیدواریم این رویکرد جدید بالاخره گشایشی صورت داده و بتوان سیستم ایمنی افراد را علیه این بیماری دردناک مجهز کرد. به اعتقاد کانگ فعلا تنها می‌توانیم امید داشته باشیم این واکسن واقعا مفید واقع شود.

اگر مرحله دوم با موفقیت طی شود، در آخرین قدم، تحقیقی جهانی صورت گرفته و این دارو را روی 6000 نفر آزمایش خواهند کرد. امیدواریم این فرآیند بسرعت پیش برود. زیرا تمام دنیا در طلب آن روز خوش است که بالاخره درمانی برای این بیماری مخوف ارائه شود.

منبع: Science Alert

مترجم: سیاوش شهبازی