ابوزینب، کابوس رژیم اشغالگر

دانستنی‌هایی درباره ابوزینب

فیلم «ابوزینب» ماجرای واقعی مقاومت یک خانواده لبنانی در سال‌های اشغال این کشور به دست نیروهای رژیم صهیونیستی است. این فیلم روایتگر ایثار و فداکاری مادر خانواده‌ای‌ است که با تحمل رنج‌های فراوان، رازی را در سینه دارد.

در واقع مبنای ساخت این اثر، مستندی ساخته مرتضی شعبانی بود که به ماجرای یکی از شهدای حزب‌الله لبنان، عامر کلاکش (با نام مستعار ابوزینب) می‌پرداخت.

کارگردان این فیلم، علی غفاری است که پیشتر فیلم «استرداد» را با بازی حمید فرخ‌نژاد، السا کاچر، فرهاد قائمیان، علی رویین‌تن، بهنام تشکر، صالح میرزاآقایی و علیرام نورایی ساخته بود؛ اثری به تهیه‌کنندگی محسن علی‌اکبری که سیمرغ بلورین بهترین فیلم سی و یکمین جشنواره فیلم فجر را هم به دست آورد.

غفاری با این پشتوانه، اقدام به کارگردانی پروژه «ابوزینب» به تهیه‌کنندگی مرتضی شعبانی کرد. او در این فیلم از عوامل ایرانی و لبنانی در پشت صحنه بهره برد، اما بازیگران فیلم همه از چهره‌های شناخته شده سینمای لبنان هستند؛ کارمن لبس، باسم مغنیه، عمار شلق، یوسف حداد و اغوب دوجرجیان. فیلم «ابوزینب» اولین بار در بخش خارج از مسابقه جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد، اما اخیرا از فیلم‌های بخش مسابقه جشنواره فیلم مقاومت بود. این فیلم که قرار است در کشورهای دیگری چون ترکیه، لبنان، مصر، اردن و مراکش هم اکران شود، در یکی از حضورهای جهانی خود موفق شد جوایز بهترین کارگردانی و بهترین بازیگر نقش اول مرد را از جشنواره فیلم نیس فرانسه کسب کند.

روشنایی چراغ سینمای مقاومت

خوشبختانه سینمای ایران در طول سال‌های مختلف، به موضوع جریان مقاومت فلسطین و لبنان در مقابل تجاوزات رژیم غاصب صهیونیستی توجه ویژه‌ای داشته و در حد بضاعت و توان خود، واکنش‌های مناسبی انجام داده است. اتفاقا برخی از این عکس‌العمل‌های فرهنگی و سینمایی، به فیلم‌هایی شاخص و ماندگار هم تبدیل شده‌اند.

شکارچی شنبه

«شکارچی شنبه» یکی از مهم‌ترین فیلم‌های ضدصهیونیستی سینمای ایران است که دست روی تولید و تفکر و آموزش جریان صهیونیستی می‌گذارد. علی نصیریان، به نقش پدربزرگی که می‌خواهد نوه معصوم و بی‌گناهش را به هیولایی مخوف و خونخوار در جریان صهیونیسم تبدیل کند، تماشایی است.

33 روز

جمال شورجه، از فیلمسازان متعهد و دغدغه‌مندی بود که فیلم‌های خوبی در زمینه دفاع مقدس دارد. او در سال‌های اخیر دلمشغولی‌های انقلابی خود را با ساخت فیلم‌هایی درباره جریان مقاومت و ضداسرائیلی نشان داده است؛ ازجمله فیلم «33 روز» که مقاومت واقعی لبنان را مقابل اشغال و تجاوز رژیم اشغالگر قدس به تصویر می‌کشد. این فیلم در جنوب لبنان فیلمبرداری شد و در برخی کشورهای منطقه هم به نمایش عمومی درآمد.

بازمانده

این فیلم درخشان زنده‌یاد سیف‌الله داد، حکم فیلم «روز واقعه» را در سینمای عاشورایی دارد و همواره در خاطره‌بازی و نقد و یادداشت‌های مربوط به سینمای جریان مقاومت و ضدصهیونیستی، به آن ارجاع می‌شود. سرنوشت پرماجرای زنی به نام صفیه در فلسطین اشغالی سال 1948 با بازی همدلی‌برانگیز و تاثیرگذار سلما مصری، بر حافظه مخاطب ایرانی حک شده است.

برخی فیلم‌های دیگر

سرب به کارگردانی مسعود کیمیایی، آتش پنهان ساخته حبیب کاوش، قاعده بازی و هفت‌سنگ به کارگردانی عبدالرضا نواب صفوی، زخم زیتون ساخته محمدرضا آهنج، هیام به کارگردانی محمد درمنش، بیگانگان و تولدی دیگر ساخته عباس رافعی و لبنان عشق من به کارگردانی حسن کاربخش، برخی دیگر از فیلم‌های تولیدشده با موضوع لبنان، فلسطین و جریان ضدصهیونیستی است.

نیازمند فیلم‌هایی با موضوع مقاومت هستیم

تابستان دو سال پیش بود که علی غفاری، کارگردان «ابوزینب» مشغول آماده‌سازی و طی کردن آخرین مراحل پس از تولید فیلم بود. به همین بهانه در صفحه فرهنگ و هنر روزنامه جام‌جم سراغ این فیلمساز رفته بودیم تا از چند و چون فیلم و چگونگی تصویربرداری در مرز فلسطین‌اشغالی مطلع شویم. ذکر بخش‌هایی از صحبت‌های جالب غفاری در اینجا و به‌مناسبت اکران «ابوزینب» خالی از لطف نیست.

غفاری در این گپ و گفت نسبت به اکران موفق «ابوزینب» در کشورهای منطقه ابراز امیدواری می‌کند و می‌گوید: با توجه به این‌که فیلم بومی است و به زبان عربی تولید شده و با‌وجود تاریخی بودن، حرف و دغدغه روز مردم منطقه یعنی مقاومت مردم لبنان و فلسطین در مقابل رژیم صهیونیستی را مطرح می‌کند، می‌تواند بخوبی با تماشاگران ارتباط برقرار کند، ضمن این‌که فیلم علاوه بر توجه ویژه به فرهنگ مقاومت به عناصر جذاب و تماشاگرپسند نیز بی‌اعتنا نبوده و صحنه‌های خاصی هم در این خصوص در فیلم گنجانده شده است.

یکی از نکات جالبی که غفاری به آن اشاره می‌کند، مربوط به یکی از سکانس‌های مهم و تعیین‌کننده فیلم است؛ یک سکانس انفجاری در مرز فلسطین اشغالی که اسرائیلی‌ها را به ترس و وحشت می‌اندازد.

او در این ارتباط توضیح می‌دهد: ما این سکانس را در منطقه‌ای به نام دروازه مطله و دقیقا چسبیده به سیم‌خاردارهای خط مرزی جنوب لبنان و شمال فلسطین اشغالی و در محل واقعی اتفاقی که در فیلم تماشاگران آن را می‌بینند، بازسازی و فیلمبرداری کردیم.

غفاری زمان بازسازی صحنه و فیلمبرداری این سکانس را به ترتیب یک هفته و سه روز اعلام می‌کند و می‌افزاید: در سال‌های دور اشغال لبنان توسط اسرائیل و عملیات بسیار مهمی در این منطقه اتفاق افتاد که آن را در فیلم «ابوزینب» به تصویر کشیدیم. نکته جالب اینجا بود که حین فیلمبرداری صحنه‌های انفجار این عملیات سربازان اسرائیلی پشت سیم‌خاردارها وحشتزده ایستاده بودند و با حیرت این لحظات را نگاه و تصور می‌کردند یک جنگ واقعی شروع شده است، حتی برنامه‌های تلویزیونی اسرائیل هم در شب فیلمبرداری این صحنه‌ها به این مساله اشاره کردند.

کارگردان «ابوزینب» ادامه می‌دهد: البته چون ضبط همه این صحنه‌ها با هماهنگی و حضور نیروهای صلح سازمان ملل متحد انجام شد، اتفاق و حادثه‌ای رخ نداد و همه چیز آن‌طور که می‌خواستیم پیش رفت. با این حال ترس و وحشت سربازان اسرائیلی طبیعی بود، چون آنها از کوچک‌ترین اقدام و حرکتی هم واهمه دارند.

غفاری در بخش دیگری از صحبت‌هایش، همه مراحل این تولید مشترک ایران و لبنان را دلپذیر می‌خواند و می‌گوید: با توجه به شباهت‌ها و مشترکات فرهنگی ایران و لبنان هیچ مشکل و اختلافی در زمان تولید و پس از آن نداشتیم و طرفین از کار در این پروژه اظهار رضایت دارند.

این کارگردان درباره تولید فیلم‌هایی با موضوع مقاومت و تاثیرگذاری آنها هم تاکید می‌کند: سینما و مخاطبان ما به تولید فیلم‌هایی با موضوع مقاومت نیاز دارند. به هر حال ما به عنوان فیلمساز تلاش خود را می‌کنیم و این مسئولان هستند که باید شرایط تولید و نمایش مناسب این آثار را فراهم کنند. تولید و نمایش چنین فیلم‌هایی نقش اساسی و تعیین‌کننده‌ای در نمایش فرهنگ مقاومت و افشاگری جنایت‌ها و فجایع رژیم غاصب اسرائیل دارد و اگر هم در کوتاه‌مدت تاثیر نداشته باشد، در درازمدت تاثیر مهم خود را خواهد گذاشت.

علی رستگار