لب کارون تشنه است

به گزارش جام‌جم، چه کسی باور می‌کرد که روزی بزرگ‌ترین رودخانه ایران که مأمن قایق‌های بزرگ بود، با کم‌آبی دست و پنجه نرم کند؟ حتی می‌گفتند اگر روزی کشور دچار شدیدترین خشکسالی شود، گزندی به کارون نخواهد رسید، اما امروز کارشناسان معتقدند این خطر وجود دارد که این رودخانه در آینده‌ای نزدیک بتدریج رو به زوال بگذارد؛ رودخانه‌ای که مایه حیات خوزستان است. 85 درصد آب شهرهای استان از رودخانه کارون تامین می‌شود؛ یعنی آب مردم استان از رودخانه تامین می‌شود.

احداث سد گتوند باعث شور شدن آب رودخانه کارون شده که تداوم این مساله سبب نابودی کشاورزی منطقه می‌شود. همچنین طرح‌های انتقال آب از سرشاخه‌های کارون به فلات مرکزی انتقاد کارشناسان و مردم این استان را سبب شده است. 14 طرح انتقال آب خوزستان به سه استان همسایه که نیمی از آنها برای اصفهان یا اجرا شده یا در دست اقدام است.

سدسازی افسارگسیخته

این روزها مسئولان استانی و ملی نیز بر تبعات سدسازی واقف شده‌اند و بر اثرات تخریبی آن اعتراف می‌کنند. معاون عمرانی استاندار خوزستان یکی از مسئولانی است که با اشاره به این موضوع، میلیاردها تومان پولی را شاهد می‌گیرد که صرف علاج بخشی سد گتوند می‌شود.

احمد سیاحی با تأکید بر این‌که نگرانی نسبت به سرنوشت سد گتوند همچنان وجود دارد، عنوان می‌کند: سالانه 800 تن نمک از سد گتوند وارد اراضی کشاورزی می‌شود.

او به طرح انتقال سر شاخه‌های رودخانه کارون به فلات مرکزی اشاره می‌کند و می‌افزاید: براساس مصوبه شورای عالی آب، انتقال آب فقط برای مصارف شرب مجاز است، اما هنوز این نگرانی وجود دارد که به بهانه تامین آب شرب باز هم طرح برداشت از سرشاخه‌های کارون اجرا شود.

سیاحی با بیان این‌که سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره جلوگیری از طرح‌های انتقال آب از کارون موضعگیری قاطع و شفاف داشته باشد، به تصویب 8000 میلیارد تومان برای احیای رودخانه کارون اشاره می‌کند و می‌افزاید: طرح جامع کاهش آلودگی کارون برای تحقق نیاز به حمایت جدی دارد و سازمان حفاظت محیط‌زیست باید مدعی عملیاتی شدن این طرح شود.

پیامدهای انتقال آب کارون

اما این سدسازی نیست که بلای جان کارون شده، بلکه انتقال آب از سرشاخه‌های آن، رمقی برای این بزرگ‌ترین رودخانه کشور باقی نگذاشته است.

مهدی قمشی، عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز، با بیان این‌که آورد کنونی کارون برای خوزستان بسیار کاهش یافته است، به جام‌جم می‌گوید: وضعیت در حوزه کارون بسیار بحرانی است و برخی فکر می‌کنند که ما از تمام آورد کارون استفاده می‌کنیم، اما توجه ندارند که بیشتر آب کارون به فاضلاب و پساب تبدیل شده است.

او با تأکید بر این‌که اجرای بیش از حد طرح‌های انتقال آب مردم خوزستان را نگران کرده است، به تاثیرات انتقال آب بر تولید انرژی برق آبی اشاره و عنوان می‌کند: بیشترین نیروگاه‌های تولید برق در استان خوزستان استقرار دارند که اجرای طرح انتقال آب ضررهایی را به تولید برق می‌زند و موجب کاهش سود تولید برق شده است. همچنین با طرح‌های جدید انتقال آب باید منتظر افت بیشتر کیفیت و شوری هرچه بیشتر آب کارون باشیم.

به گفته قمشی، اجرای هر متر مکعب انتقال آب، هزینه‌های زیادی را به کشور تحمیل می‌کند و دولت نیز با پول نفت طرح‌های انتقال آبی را اجرا می‌کند که از نظر اقتصادی توجیه‌پذیر نیستند و هزینه‌های بسیاری را به دنبال دارند.

کشاورزی نخستین قربانی کم‌آبی کارون

به باور کارشناسان، کشاورزی و شیلات از نخستین حوزه‌هایی هستند که در اثر سدسازی و انتقال آب کارون دچار ضرر و زیان شده‌اند.

آن‌طور که رئیس مجمع ملی تشکل‌های کشاورزی کشور به جام‌جم می‌گوید، در حال حاضر دشت‌های مرغوب ایذه خوزستان و شهرستان‌های لالی و اندیکا نیز کنار آب اما از آب محرومند. مسعود اسدی با اشاره به اطراف جاده اهواز ـ آبادان، ده‌ها هزار اراضی کشاورزی را شاهد می‌آورد که آب ندارند. به گفته او، معیشت مردم غیزانیه هم در اهواز به دلیل نبود آب کشاورزی با مشکلاتی مواجه شده است. رئیس پژوهشکده آبزی‌‌پروری جنوب کشور که عقیده دارد انتقال آب کارون و به تبع کاهش میزان آن، تاثیرات منفی و نامطلوبی بر صنعت شیلات و ‌آبزی‌پروری خوزستان گذاشته است. به گفته جاسم مرمضی، میزان تولید آبزیان در خوزستان در سال 93، 107 هزار تن و در سال 94 112 هزار تن بود که با میزان تولید مدنظر در برنامه ششم توسعه فاصله بسیاری دارد.