ترکیه که در چند سال اخیر، سیاست مناسبی در قبال تحولات منطقه از جمله بحران سوریه و اقدامات گروههای تروریستی از جمله داعش نداشته به نظر میرسد بعد از کودتای نافرجام چند هفته قبل، به دنبال تجدید نظر در برخی مواضع خود است که یکی از آنها به بحث سوریه مربوط است.
در همین زمینه یک روز پس از دیداری که روسای جمهور ایران و روسیه در پایتخت جمهوری آذربایجان داشتند رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه برای دیدار با ولادیمیر پوتین به روسیه رفت و این در حالی بود که مسکو و آنکارا در ماههای گذشته روابط بسیار سرد و خصمانهای را گذرانده بودند.
اخبار دیگری نیز که از ترکیه در هفتههای اخیر منتشر شده حکایت از تجدید نظر این کشور در برخی سیاستهای منطقهای دارد و محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان هم که دیروز به آنکارا رفته بود، تاکید کرد اگر اختلاف نظری در برخی زمینهها وجود داشته باشد از طریق گفتوگوها برطرف خواهد شد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، ظریف با اشاره به دیدار روسای جمهور اسلامی ایران و روسیه در باکو و دیدارهای رئیسان جمهور ترکیه و روسیه در سنپترزبورگ گفت: سه کشور ایران، ترکیه و روسیه بازیگران مهم در منطقه هستند و نیاز است که با یکدیگر گفتوگو و همکاری داشته باشیم؛ اگر اختلاف نظری هم هست باید آنها را از طریق گفتوگو حل و فصل کنیم.
چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه نیز پس از دیدار با وزیر خارجه کشورمان در نشست خبری مشترک با اشاره به رایزنی با همتای ایرانیاش درباره سوریه اظهار کرد: با همکاری نزدیک و دوجانبه بیشتری این موضوعات را بررسی میکنیم.
به گزارش فارس، وی با بیان اینکه درباره تمامیت ارضی سوریه و اتحاد سوریه همفکر هستیم، افزود: تا امروز اختلافاتی داشتیم، ولی با وجود این به گفتوگوی خودمان ادامه دادیم و بر این باوریم ایران میتواند نقش مثبتی در برقراری آتشبس پایدار در سوریه ایفا کند.
وی بر مبارزه مشترک با داعش، النصره و گروههای تروریستی در منطقه تأکید کرد و گفت: بر مبارزه مشترک با این گروهها تاکید کردیم و بر همکاریهای خود برای صلح پایدار در سوریه خواهیم افزود و این همکاریها را تقویت خواهیم کرد.
نگرانی عربستان از اتحاد سهجانبه روسیه، ایران و ترکیه
رایزنیهای سلسلهوار مقامات ایران، روسیه و ترکیه از چشم رسانهها و تحلیلگران نیز دور نمانده و هر یک از نگاه خود به بررسی این دیدارها پرداختهاند.
در همین زمینه روزنامه الشرقالاوسط که به شاهزادههای سعودی نزدیک است و در لندن چاپ میشود، با اشاره به سفر وزیرخارجه ایران به ترکیه تاکید کرد: تمام شواهد و رویدادهای اخیر حکایت از این دارد که تشکیل اتحاد سهجانبه روسیه ـ ایران ـ ترکیه درباره سوریه بسیار محتملتر از گذشته مطرح است.
به گزارش فارس، الشرقالاوسط نوشت: تئوری شکلگیری این اتحاد سهگانه نخستین بار زمانی که رجب طیب اردوغان رئیسجمهور ترکیه سهشنبه گذشته به سنپترزبورگ سفر کرده و با ولادیمیر پوتین همتای روس خود دیدار کرد، مطرح شد. این دیدار، ماهها تنش روز افزون میان دو کشور را برطرف کرد و یکسری تصمیمات در خصوص همکاری میان ترکیه و روسیه درباره سوریه را حل کرد.
نگرانیها از نزدیک شدن ترکیه به ایران و روسیه در موضوع سوریه در حالی است که تهران، مسکو و سایر بازیگران محور مقاومت، بدون ترکیه نیز توانستهاند در سالهای اخیر، اقدامات مخرب آمریکا و برخی متحدانش از جمله عربستان را خنثی کنند. این همکاریها به قدری تاثیرگذار بوده که آمریکاییها به این نتیجه رسیدهاند بدون همکاری با ایران و روسیه، نمیتوان موضوع سوریه را حل کرد.
در همین زمینه پائول پیلار یکی از اعضای سابق آژانس اطلاعات مرکزی (سیا) ضمن هشدار درخصوص افزایش حملات هوایی آمریکا در منطقه تصریح کرد که حامیان حملات هوایی علیه بشار اسد رئیسجمهور سوریه، فراموش کردند که حل بحران سوریه نیازمند همکاری مثبت روسیه و ایران است.
به گزارش فارس، این افسر پیشین سازمان جاسوسی آمریکا گفته حتی یک مصالحه سست نیز نیازمند همکاری تمامی طرفین در منطقه از جمله روسیه و ایران است.
در همین حال لوان جاگاریان، سفیر روسیه در تهران نیز تاکید کرد: همکاریهای نزدیک ما با تهران در حوزه نظامی برقرار شده است و امیدوارم بتوانیم از طریق تلاشهای مشترکمان به ایجاد ثبات در اوضاع سوریه کمک کنیم.
تاکید ایران و ترکیه بر گسترش روابط 2 جانبه
سفر وزیر خارجه کشورمان به ترکیه علاوه بر بعد منطقهای، از نظر روابط دوجانبه نیز اهمیت فراوانی دارد، بخصوص اینکه اولین سفر یک مقام عالیرتبه کشورمان به ترکیه پس از کودتای نافرجام اخیر در این کشور است.
وزیر خارجه ترکیه پس از دیدار دیروز با وزیر خارجه کشورمان در نشست خبری مشترک با بیان اینکه با ظریف درباره مناسبات منطقهای و همکاریهای دوجانبه و انرژی گفتوگو کرده است، عنوان کرد: میخواهیم گاز طبیعی بیشتری از ایران بخریم و درباره قیمت گفتیم که این موضوع را نباید به هیأت داوری بینالمللی موکول کنیم و میتوانیم به صورت دوجانبه حل کنیم.
چاووش اوغلو همچنین با اشاره به مسائل امنیتی مشترک دو کشور ادامه داد: پژاک و پکک، شاخههای مختلف یک سازمان تروریستی واحد هستند و تفاوتی با هم ندارند و امنیت منطقه و بویژه امنیت ایران و ترکیه را تهدید میکنند.
حاشیههای حضور ظریف در ترکیه
وزیر خارجه کشورمان که همراه چاووش اوغلو، به مسجد ملت در محوطه کاخ ریاست جمهوری ترکیه رفته بود، نماز جمعه را در کنار رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور و بینالی ییلدریم، نخستوزیر ترکیه در یک صف اقامه کردند. در پایان نماز نیز رئیسجمهور ترکیه پشت تریبون رفت و اظهار کرد: امروز جناب دکتر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران مهمان ماست. مردم نمازگزار هم با گفتن اللهاکبر از وزیر امور خارجه کشورمان استقبال کردند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد