انقلاب در قاب دیجیتال

انسان‌ها در دنیای امروز نیاز عمده‌ای به محتوای سالم و امن دارند و صاحبان آثار، تولیدکنندگان و صاحبان محتوای این نمایشگاه می‌توانند این نیاز را برآورده کنند.

طبقه همکف؛ پیاده‌روی و سردرگمی

این نمایشگاه در سه طبقه برپا شد. معمولا صحنه و طراحی اولیه که در بدو ورود به هرجایی با آن مواجه می‌شویم، ما را به سرک کشیدن به دیگر نقاط برای کشف صحنه‌هایی ناب‌تر تحریک می‌کند؛ اما سالن همکف به‌عنوان نقطه ورودی فاقد جذابیت لازم برای گذراندن چند ساعت در نمایشگاه است. چند سالن پیچ در پیچ با غرفه‌هایی با سر و شکل تقریبا یکسان و اپلیکیشن‌ها و سایت‌هایی که با وجود ارائه کارکردهای خوب و متنوع روی بروشور، هنوز آمادگی بالفعل شدن را نداشتند، آنهایی هم که فعال بودند و محصولی ارائه می‌کردند، بی حضور مشتری نشسته‌ و چای می‌نوشیدند.

نحوه برخورد غرفه‌داران خوب بود؛ برایتان وقت می‌گذاشتند و از خدماتشان می‌گفتند. به‌عنوان نمونه، مدیر سایت «جامعه الزهرا» از پاسخگویی آنلاین به سوالات شرعی و هر آنچه باید از احکام دانست، برایمان گفت. همچنین بسیاری از غرفه‌ها، قابلیت‌ها و امکاناتی از جمله اپلیکیشن‌هایی برای کودکان و نوجوانان به‌منظور آشنایی بیشتر با آموزه‌های دینی مثل نماز و قرآن در بسته‌بندی‌های مخصوص کودکان، ضبط صدای کاربر و تغییر پوشش به ترکی، لری، کردی و آموزش اصول و فروع دین به همراه بازی داشتند.

در گوشه‌ای دیگر و در راهروهایی طویل، خبرگزاری‌های مختلف دیده می‌شدند که برای عموم مردم این سوال پیش می‌آمد که با آنها به‌عنوان بخش اعظمی‌از غرفه‌های نمایشگاه، چه ارتباطی می‌توانند برقرار کنند. خبرگزاری‌ها میزبان مهمانان برجسته‌ای بودند که برای بازدید از نمایشگاه آمده بودند. به‌عنوان مثال سعدالله زارعی، کارشناس مسائل بین‌المللی در غرفه یکی از خبرگزاری‌ها حضور یافت و با اشاره به این‌که رسانه‌های دیجیتال امروزه جذابیت زیادی میان مردم دارند، گفت: «من در طول روز حدود چهار ساعت با ابزارها و فناوری‌های رسانه‌ای درگیر هستم و معتقدم برگزاری نمایشگاه‌های اینچنینی می‌تواند با معرفی رسانه‌های ارزشی ضمن پاسخگویی به نیاز مردم، ظرفیت‌های این حوزه را نیز به نمایش عمومی‌بگذارد.»

دقیق‌تر و با حوصله‌تر که نگاه می‌کردیم برخی ایده‌های جالب به چشم می‌آمد. یکی از آنها سایت «مسجدنما» و «مدرسه‌نما» بود. آنها خود را دستیار مربیان تربیتی مساجد می‌دانستند. به‌این‌ترتیب هر هفته و بنا بر رویدادهای آن هفته، بسته‌های فرهنگی برای تابلوی اعلانات مسجد و مدارس درنظر گرفته بودند. اگر عضو این سایت شوید هر هفته یک بسته 20 صفحه‌ای را که شامل قرآن، اهل‌بیت، تاریخ، چیستان، کاردستی، کاریکاتور، مسابقه و ... است، دریافت می‌کنید.

شور و هیجان در طبقات بالا و پایین

بخش اعظمی‌از طبقه بالا به بازی‌های رایانه‌ای اختصاص داشت و به‌این‌ترتیب نوجوان‌ها و جوان‌ها در این طبقه بیشتر بودند. هرچند بیشتر افرادی که آنجا می‌دیدید یا از پرسنل و شرکت‌کنندگان نمایشگاه بودند یا از خانواده و دوستانشان. به‌طور کلی می‌توان گفت استقبال از نمایشگاه پرشور نبود و اگر افرادی دیده می‌شدند، یا آمده‌ بودند فیلم ببینند یا براساس روحیه، علاقه یا رشته تحصیلی دنبال چنین فضایی می‌گشتند، ولی دست خالی بازمی‌گشتند و محصول قابل قبولی برای خرید پیدا نمی‌کردند. به‌هرحال طبقه بالا قابلیت‌های بیشتری برای جذب مخاطب داشت. یکی از آنها افزودن بخش درمانگاه اعتیاد اینترنتی بود که با گذر از سه بخش آموزش، تشخیص و تجویز میزان وابستگی فرد به اینترنت مشخص و هشدارهای لازم داده می‌شد.

محمد خراسانی‌زاده، سخنگوی نمایشگاه در رابطه با بخش‌های دیگری که در این دوره ایجاد شده بود، به خبرنگار کلیک گفت: «متاسفانه سال گذشته در حوزه رسانه دیجیتال با رویکرد محتوایی نمایشگاهی نداشتیم و این انگیزه‌ای در شرکت‌کنندگان به وجود آورد که قوت خودشان را برای حضور در این نمایشگاه گذاشته‌اند. اتفاق بعدی وجود اولین مجموعه تولیدکننده پینت بال دیجیتال در نمایشگاه امسال است.»

طبقه پایین محیط مناسبی برای کودکان بود، هرچند به‌نظر می‌رسید جای وسایل بازی با آن همه شور و هیجان آنجا مناسب نیست، چراکه بودن این وسایل جلوی چشم بچه‌ها، آنها را به گذراندن وقت بیشتر ترغیب می‌کرد.

از طرفی نقطه قوت این نمایشگاه حضور آدمک‌هایی بود که با طراحی لباس و چهره، انسان گرفتار در حصار دنیای مجازی را به تصویر کشانده بودند و برخی دیگر با خواندن کتاب و روزنامه انسان‌ها را به کتابخوانی تشویق می‌کردند. با این حال به نظر می‌رسد نمایشگاه در جذب جوانان علاقه‌مند حوزه دیجیتال ضعف‌هایی نیز داشت. حتی دانشجویانی که به‌دلیل همسو بودن با رشته تحصیلی‌شان به آنجا سری زده بودند از فضا و جو حاکم اظهار نارضایتی می‌کردند و همین باعث شد زیاد نمانند و بروند.

اهمیت نمایشگاه

ابوالحسن فیروزآبادی در مراسم افتتاحیه سومین نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال انقلاب اسلامی‌عنوان کرد: «فضای مجازی به هیچ وجه مجاز نیست، بلکه حقیقی و با قدرتی بیش از فضای حقیقی است و دارای وجوهی است که از آن تحت عناوین جنگ نرم و دیپلماسی عمومی‌نام برده می‌شود و در حوزه‌های مختلف کارکرد دارد.» دبیر شورای عالی فضای مجازی افزود در حوزه تبلیغات رسانه‌ای سهم بازار ایران 0.3 درصد است و مطمئنا تفاوت اعداد با شرایط جهانی را شرکت‌هایی مانند گوگل و امثال آن پر می‌کنند و این به ضرر ما است. او یکی از مضرات در حوزه فضای مجازی را ذائقه‌شناسی دانست که دشمن علیه ما انجام می‌دهد، اما نباید اجازه دهیم با باز شدن درها بخشی از تبلیغات ما توسط گوگل و تلگرام انجام شود؛ بلکه باید شبکه‌های پیام‌رسان و تولید محتوای داخلی برای خود داشته باشیم. او با اشاره به این‌که در حوزه محتوا و تولیدات فرهنگی در فضای مجازی به کار زیاد و جدی نیاز داریم، ادامه داد: «از این‌که در این نمایشگاه موسسات متشکل از جوانان متدین و انقلابی در حال تولید محصولات فرهنگی هستند و صنعت فرهنگی نوین کشور را شکل می‌دهند، بسیار مسرور شدم؛ اما باید بدانیم که بسیار بیشتر از این نیاز به کار داریم.»

لاله افتخاری، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نیز در بازدید از نمایشگاه، برگزاری آن را نوعی ریل‌گذاری برای انجام کارهای رسانه‌ای عنوان کرد که در این نمایشگاه خانواده‌ها با خیالی آسوده محصولات دیجیتال فرهنگی را تهیه می‌کنند و استقبال آنها در بهبود کیفیت محصولات برای سال‌های آینده تاثیر خواهد داشت.

85 درصد برای بخش‌های اصلی

به‌طور کلی در این نمایشگاه 300 شرکت‌کننده وجود داشت که در چهار بخش کلی فعالیت می‌کردند. به گفته محمد خراسانی‌زاده، سخنگوی نمایشگاه بخش اعظم یا به عبارتی 50 درصد این نمایشگاه به بخش رسانه‌های برخط مربوط می‌شد. در این بخش همه پایگاه‌های اینترنتی در زمینه‌های فرهنگی ـ هنری، پایگاه‌های خدمات‌رسان و وبلاگ‌های شخصی با موضوعاتی درباره فرهنگ ایثار، شهادت و دفاع مقدس، ارزش‌های انقلاب اسلامی‌و اندیشه‌های امام و رهبری، بیداری اسلامی، جنگ نرم و فتنه فعالیت داشتند.

بازی و پویایی بخش دیگری بود که 10درصد فضای نمایشگاه را به لحاظ کیفی به خود اختصاص داده بود. همه بازی‌های رایانه‌ای و سرگرمی‌های دیجیتال قابل اجرا روی رایانه یا کنسول‌های بازی مختلف و همچنین شبیه‌سازی‌های مختلف با موضوعیت تبلیغ و ترویج یا معرفی فرهنگ و ارزش‌های انقلاب اسلامی، دفاع مقدس، اندیشه‌های امام و رهبری، فرهنگ ایثار و شهادت و بیداری اسلامی‌شامل این بخش می‌شدند.

در بخش فناوری اطلاعات هم که 5درصد نمایشگاه را تصرف کرده بود از موسسات و شرکت‌هایی که در زمینه زیرساخت‌های فضای مجازی اعم از اینترنت، سرور، سامانه‌های پیامکی، نرم‌افزار‌های سایت و... تولیدات داشته‌اند، دعوت شده بود با حضور خود و معرفی این محصولات به مردم، زمینه آشنایی بیشتر با تولیدات داخلی را فراهم کنند.

بخش بعدی نرم‌افزارهای چندرسانه‌ای و بسته‌های رایانه‌ای است که برای دسترسی، نمایش، پخش و جست و جوی محتوای دیجیتال همچون متن، صدا، فیلم و پویانمایی تصویر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این بخش 20 درصد نمایشگاه را از آن خود کرده بود. در این بخش نرم‌افزارهای تلفن همراه، محتوای تلفن همراه، سامانه‌های تلفن همراه و... مورد نظر بود.

هانیه درویش