مثلث مردم، دین و رهبری در انقلاب اسلامی

1ـ انقلاب اسلامی، انقلابی مردمی است به این معنا که ملت ستون فقرات و موتور محرک انقلاب و زمینه شکل دهنده و نتیجه بخش آن بوده و هستند و بدون مردم انقلابی وجود ندارد؛ چرا که انقلاب از متن مردم بیرون آمده و برای مردم است.

2ـ داشتن نگرش الهی یکی از ارکان مهم انقلاب ایران است. همان‌طور که از نام انقلاب پیداست، این تحول با هدف گرایش جامعه به سمت دین و تربیت دینی جامعه برپایه ایمان مردم استوار شد و اگر ایمان نبود، نه تنها انقلاب اسلامی شکل نمی‌گرفت بلکه به پیروزی و تداوم هم نمی‌رسید. بر این اساس، شاهدیم که هرگاه انقلاب اسلامی ایران در مسیر خود با مانعی روبه‌رو شد، ‌این ایمان مردم، توسل به خداوند و الطاف الهی بود که موجبات عبور جامعه از مشکلات را فراهم آورد.

3ـ وجود رهبری به‌عنوان عامل پیوند مردم و ایمان دینی از ارکان مهم این انقلاب است و ‌بدون اغراق باید گفت که انقلاب اسلامی با نام رهبری آن پیوند خورده و ولایت فقیه نه به‌عنوان شخص، بلکه به‌عنوان یک تفکر، رابطی میان جامعه و دیانت محسوب می‌شود که توانسته قدرت مردم را با معنویت پیوند بزند و این قدرت، به نیرویی معنوی تبدیل شده و راز ماند گاری انقلاب را رقم زده است. بی شک حذف عامل رهبری از انقلاب اسلامی، آن را به حرکتی پوچ، میان‌تهی و بدون نتیجه تبدیل خواهد کرد.

درخصوص الگوی جمهوریت نظام نیز باید گفت جمهوری اسلامی ایران، نمادی از سه پارامتر ذکر شده است و جمهوریت به معنای استوار شدن انقلاب بر پایه خواست مردم و اسلامیت به عنوان ایمانی است که مردم توانایی خود را در قالب آن بروز می‌دهند. در واقع جمهوریت از مصادیق انقلاب اسلامی است و تبلورهای دیگر آن برآمده از مثلث سه گانه مردم، دین و رهبری است. حال با گذشت 37 سال از انقلاب اسلامی و استمرار آن به‌عنوان انقلابی ماندگار، باید گفت که هرگاه سه ضلع مثلث انقلاب دچار خدشه شود و مردم‌ ایمان خود را از دست بدهند، این انقلاب عملا دچار ضعف شده و به همین دلیل تقویت همه اضلاع مثلث انقلابی می‌تواند بقای انقلاب اسلامی را برای آینده تضمین کند.

دکتر محمدصادق کوشکی

استاد دانشگاه