زنگ خطری ‌به نام داعش

به گزارش جام جم کلیک،این جملاتی است از گروه داعش که در فضای مجازی منتشر می‌شود و انتشار‌دهندگان آن امیدوارند با استفاده از فضای مجازی بتوانند مردم بیشتری را با خود همراه کنند.

تقریبا روزی نیست که تصاویری از جنایت‌های داعش در فضای مجازی منتشر نشود و بهت و حیرت را به دنبال نداشته باشد.

مدتی قبل تصاویری از این گروه تروریستی منتشر شد که در آن تعدادی از سربازان عراقی روی زمین دراز کشیده و افرادی مسلح با پرچم‌های داعش احاطه‌شان کرده بودند.

در این تصاویر فردی که گفته می‌شد پزشک داعش است، سر یکی از اعدام‌شدگان را در دست نگه داشته بود.

حالا داعش علاوه بر انجام عملیات‌های تروریستی وحشتناک‌، در‌فضای مجازی نیز فعالیت می‌کند و فضای مجازی پر شده از تصاویر و پیام‌های صوتی این گروه. فعالیتی که به گفته بسیاری مخرب‌تر از عملیات‌های انتحاری این گروه در دنیای واقعی است.

حضور در فضای مجازی

مدتی است داعش نه مرزهای زمینی بلکه مرزهای شبکه اجتماعی را درنوردیده و خود را به فضای مجازی ایران نیز رسانده است.

گرچه مقام‌های اطلاعاتی ایران بارها درباره تهدید داعش و فعالیت‌ این گروه در ایران هشدار داده‌اند، اما در هفته‌ و ماه‌های اخیر ده‌ها نفر به اتهام همکاری با «گروه‌های تروریستی» از جمله داعش یا عضویت در آنها دستگیر شده‌اند.

چندی پیش، رئیس پلیس فتا (فضای تولید و تبادل اطلاعات) از برخورد با فعالیت‌های اینترنتی «گروه‌های تروریستی» ازجمله گروه موسوم به دولت اسلامی در ایران خبر داد و گفت 53 نفر از «حامیان تفکر داعش» در فضای مجازی دستگیر شده‌اند.

کمال هادیانفر همچنین گفته بود در هشت ماه امسال 32 سایت که اقدام به حمایت از گروه‌های تروریستی و داعش کرده بودند، شناسایی و حذف شده‌اند.

آمارها همچنین پا را فراتر می‌گذارند و حکایت از این دارند که طی 20 ماه گذشته پلیس فتا 285 سایت و پروفایل حامی داعش و گروه‌های تروریستی را شناسایی کرده است. به گفته هادیانفر، از طریق اینترپل با 108 سایت در خارج از ایران برخورد شده است.

سرچشمه فعالیت در فضای مجازی

شبکه‌های اجتماعی همواره در بسیج توده‌های مردم موثر بوده و هستند. ‌بسیاری از کارشناسان نفوذ داعش در فضای مجازی و انتشار تصاویر، پیام‌های صوتی و عضوگیری را حرکتی می‌دانند که کلید آن از کشورهای عربی و جنبش‌های موسوم به بهار عربی خورده شد.

شبکه‌های اجتماعی در این جنبش‌ها و در بسیج اقشار مختلف مردم حتی آنهایی که چندان استفاده‌ای از این فضا نمی‌کردند، بویژه در انقلاب‌های مصر، تونس و یمن نقش زیادی داشتند.

تا آنجا که شروع کار توییتر به بهار منطقه خلیج فارس تعبیر شد؛ زیرا در کشورهای این منطقه بیشترین هواخواه را داشت.‌

حال داعش با استفاده از آن الگو به فضای مجازی کوچ کرده تا از طریق شبکه‌های متعدد اجتماعی هم اخبار خود را منتشر و عضوگیری کند و هم از این طریق توان و قدرتش را به رخ بکشد.

بسیاری از کارشناسان از فقدان امکانات نظامی داعش سخن می‌گویند و دلیل نفوذ داعش در فضای مجازی را نداشتن تجهیزات نظامی کافی این گروه می‌دانند و گروهی دیگر از آن به‌عنوان یک استراتژی یاد می کنند که به این وسیله بتوانند با مردم سراسر دنیا ارتباط برقرار کرده و آنها را جذب کنند. ‌

آمارهای سال 2015 حکایت از آن دارد که نزدیک به 4000 نفر از کشورهای غربی به گروه‌های
افراط‌‌گرای تروریستی در منطقه پیوستند، گفته می‌شود حداقل 200 نفر از آمریکا روانه سوریه و عراق شده‌اند تا به گروه داعش ملحق شوند، کسانی که بسیاری از آنها فریب وعده‌های داعش برای زندگی بهتر را خورده‌اند.

توییتر، مهم‌ترین ابزار

هرچند شبکه یوتیوب و فیسبوک ابتدا مهم‌ترین و نخستین ابزار رسانه‌ای داعش به شمار می‌رفتند و روزانه چند صد تصویر از اعدام‌ها و اعمال خشونت‌آمیز داعش در آنها منتشر می‌شد، اما با بسته شدن هر کدام از صفحات این گروه در این فضاها و حذف تصاویر خشونت‌آمیز از آنها، داعش به توییتر روی آورد، رسانه‌ای که بسیاری از آن به‌عنوان مهم‌ترین ابزار رسانه‌ای داعش یاد می‌کنند.

بیشترین حجم توییت‌ها به زبان انگلیسی و بعد از آن به عربی و با حجم کمتری به دیگر زبان‌ها و عمدتا زبان‌های ناشناس صورت می‌گیرد.

شیوه فعالیت اکانت‌های داعشی در توییتر هم تقریبا یکسان و شبیه هم است؛ نخست تصاویر و اخبار داعش توییت می‌شود و دیگر کاربران به پیوستن به داعش دعوت شده سپس به‌صورت ناگهانی حذف می‌شوند.‌

براساس آمارها صفحات وابسته و منتسب به داعش روزانه نزدیک به 100 هزار پست در جهت تقویت، حمایت، نشر و تبلیغ افکار و عقاید آن گروه توییت می‌کنند.

کوچ از توییتر به تلگرام

تلگرام 60 میلیون کاربر در سراسر جهان دارد و بعید به نظر نمی‌رسید که با بسته شدن صفحات داعش در دیگر شبکه‌های اجتماعی، این گروه روزی از تلگرام سر در آورد. ‌

داعش از ماه سپتامبر (شهریور) فعالیت رسمی خود را در شبکه اجتماعی تلگرام آغاز کرده و اکنون حدود 200 کانال وابسته به این گروه تروریستی مشغول فعالیت جدی و عضوگیری است‌.

تلگرام مجهز به کانال‌هایی است که به کاربرانش این امکان را می‌دهد تا پیام‌هایشان را در اختیار تعداد نامحدودی از مخاطبان بگذارند، اما در این شبکه نیز قرار نیست آب خوش از گلوی داعش پایین برود.

زیرا چندی پیش تلگرام اعلام کرد 242 کانال در ارتباط با گروه تروریستی داعش را که به 12زبان دنیا مطالب منتشر می‌کرد، مسدود کرده است. این کانال‌ها در تلگرام بیشتر ایده‌های افراط‌گرایانه و تروریستی را ترویج می‌کردند.

داعش در فضای اینترنتی و تلگرامی ایران نیز نفوذ کرده است. فضایی که روز‌به‌روز بر جمعیت
20‌میلیونی‌اش افزوده می‌‍‌شود.

به گفته رئیس پلیس فتا 175 صفحه منتسب به داعش از سوی تلگرام حذف شده که راه‌اندازی آنها بیشتر از سوی افراد‌ خارج از کشور بوده است.

هرچند داعش امید دارد شرکت تلگرام وضعیت باثبات‌تری را برای ارائه تبلیغات این گروه فراهم کند، اما تلگرام در وبسایت خود گفته هر نوع محتوای غیرقانونی را که از طریق این نرم‌افزار در معرض دید عموم قرار بگیرد، حذف می‌کند.

کانال‌های تلگرام اکنون در پروفایل خود به دکمه «ریپورت» (گزارش) مجهز شده‌اند که به کاربران اجازه می‌دهد کانال‌های نامناسب را به تلگرام گزارش دهند.

زمانی که روی این دکمه کلیک کنید، صفحه‌ای ظاهر می‌شود که از کاربر می‌پرسد دلیل این گزارش را که شامل مواردی همچون اسپم، خشونت، محتوای غیراخلاقی یا موارد دیگر هستند، ارائه کند و در صورت داشتن دلیل ‌مناسب، کانال مورد نظر مسدود می‌شود.

هرچند صفحات و کانال‌های تلگرامی داعش در فضای مجازی یکی بعد از دیگری حذف می‌‌شوند، اما گویا قرار نیست این گروه از فضای مجازی رخت بربندد و باید منتظر ماند و دید که شبکه اجتماعی دیگری که داعش بعد از تلگرام به آن کوچ خواهد کرد، کدام است و چگونه می‌توان با آن مقابله کرد.

راحله رسولی

ضمیمه کلیک