تاثیر گزارش خاکستری آمانو بر اجرای برجام

آنها با این ادعا که ایران در مقطعی به‌دنبال تولید سلاح هسته‌ای بوده است، پرونده ایران را به شورای امنیت ارجاع دادند و این موضوع سال‌ها طول کشید و پس از صدور قطعنامه‌های چندگانه‌ای که به ناحق علیه ایران صادر شد، بالاخره کار به اینجا رسید که تا چند روز دیگر، آمانو نتیجه تحقیقات و بررسی‌های خود را ارائه خواهد کرد.

این اتفاق در حالی رخ خواهد داد که مدیرکل آژانس در اظهارات اخیرش گفته، گزارش آینده آژانس در این زمینه، سیاه و سفید نخواهد بود و این مساله با تحلیل‌های مختلفی همراه بوده است.

به اعتقاد من، معنای این صحبت آن است که آمانو می‌خواهد در مسیری حرکت کند که نه کاملا صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران در گذشته را تائید کند و نه بگوید برنامه ایران صددرصد مشکل داشته است.

دلیل چنین موضعگیری‌ای نیز روشن است. آنها سال‌ها به صورت ناروا براساس این پرونده به ملت ایران فشار آوردند و قطعا اکنون نمی‌خواهند اذعان کنند اقداماتشان در گذشته، بی‌اساس بوده است.

آنها این حجم از فشار و قطعنامه را با استفاده از این ابزار بر کشورمان وارد کرده‌اند و حالا نمی‌توانند گزارش سفید از سابقه عملکرد برنامه هسته‌ای ایران ارائه کنند. اما اگر گزارشی سیاه و منفی هم از گذشته برنامه هسته‌ای ایران از سوی آمانو ارائه شود، طبیعتا راه برای بسته شدن پرونده پی.ام.دی مسدود می‌شود، بنابراین او گزارش خود را نه سیاه و نه سفید، بلکه خاکستری ارائه می‌کند تا شورای حکام بتواند تصمیم بگیرد.

این گزارش گرچه مهم است، اما مهم‌تر از آن تصمیم شورای حکام براساس گزارش آمانو است زیرا مجموعه اتهاماتی که به ایران وارد شده، اقدامی سیاسی بوده و همه می‌دانند که آمریکا، اسرائیل، انگلیس و فرانسه در سال‌های گذشته به‌صورت سیاسی، پرونده پی.ام.دی را برای ایران درست کردند، بنابراین مدیرکل آژانس، وقتی گزارش خود را ارائه کرد، طبق برجام، باید در شورای حکام و در اقدامی سیاسی، مساله پی.ام.دی را حل کنند.

می‌توان پیش‌بینی کرد این اتفاق به احتمال 90 درصد در روزهای آینده، رخ خواهد داد، چون بایستی پرونده ایران را عادی ‌کنند تا برجام اجرایی شود.

همان‌طور که عراقچی به‌صراحت اعلام کرد آنها می‌دانند اگر پرونده ایران را عادی نکنند و همچنان بخواهند این استخوان را لای زخم نگه دارند، ایران هم برجام را اجرا نمی‌کند. بنابراین گزارش آمانو که تا دو سه روز دیگر منتشر می‌شود، پله اول است و مرحله بعد، تصمیم‌گیری شورای حکام است که بسیار کلیدی و حساس است.

حسن بهشتی‌پور - کارشناس مسائل هسته‌ای