30 متر زندگی زنـانه

من چند سال در آثارم به دنبال شخصیت‌سازی بودم و عموما این شخصیت‌ها غول و بچه‌غول بودند. دختران نیز یکی از موضوعات مهم کارهایم است؛ زیرا در نگاه عمومی، جنسیت زنانه با نرم‌خویی و انعطاف‌پذیری همراه است و در تصویرسازی می‌توان ایده‌های زیادی برای آن خلق کرد. از طرفی دیدن کارهای آقای فرهاد گاوزن بر کاغذهای متری، کنایه‌زدن به مشکلات اجتماعی و حتی روند اتفاقات رایج در جامعه، در مجموع موجب شد این اثر را خلق کنم.

تقابل مهمی در اثر شما میان زن مدرن و زن سنتی دیده می‌شود. این کار چقدر آگاهانه بوده و با چه هدفی انجام شده است؟

نشان دادن این تقابل کاملا آگاهانه و هدفمند بوده است؛ زیرا در فرهنگ رایج میان زنان جامعه امروز ما هنوز هم کارها و نگاه‌های سنتی بشدت دیده می‌شود. انتخاب چنین تقابل‌هایی بخوبی فرهنگ ایرانی را نشان می‌دهد. مثلا زنی که قالی می‌بافد یا پشت لپ‌تاپ می‌نشیند و حتی به کافی‌شاپ می‌رود. بخصوص زن‌های این اثر همه چادرهای گل‌گلی به سر دارند؛ چادرهایی که طرح آنها هیچ‌گاه تکرار نمی‌شود و نقش‌های آن عموما برگرفته از مظاهر طبیعی و گیاهان است.

شما چرا چادر را به عنوان پوشش زنان استفاده کرده‌اید؟

انتخاب چادر با آن بافت خاصی که دارد، تم ویژه‌ای به کل اثر می‌داد. از طرفی چادر همچنان پوشش ملی ما به حساب می‌آید. هنوز هم مادرها و مادربزرگ‌ها در جامعه ما از چادر استفاده می‌کنند. من قصد داشتم هم چادر و هم بافت‌های مختلف آن را نشان دهم.

به نظر می‌رسد گاهی زنان اثر شما با وجود هویت زنانه‌شان مرد می‌شوند و شغل‌های مردانه می‌پذیرند. چرا چنین گرایشی داشته‌اید؟

نشان دادن زنی که مهندس است یا کار مکانیکی می‌کند، بیانگر آن است که زن‌ها قدرت‌ و توانایی‌ زیادی دارند و نگاه غیربرابر به آنها منصفانه نیست. از طرفی، برخی خانم‌ها روحیه و شخصیت مردانه دارند. من می‌خواستم وجود این زنان را نیز به رسمیت بشناسم.

چرا اثرتان را به شکل سیاه و سفید، آن هم با خودکار به تصویر کشیدید؟

در کشور ما به اشتباه، برداشت از تصویرسازی به مخاطب کودک و آن هم به صورت رنگی منحصر شده است. من قصد داشتم این تفکر رایج را بشکنم و گرچه تاکنون تصویرسازی‌های رنگی زیادی داشته‌ام، ولی تصمیم گرفتم این اثر را به شکل سیاه و سفید نشان دهم تا تفاوتی با دیگر تصویرگری‌های معمول داشته باشد. از طرفی، همه به دنبال ابزارهای گران برای تصویرگری هستند. من از خودکار مشکی استفاده کردم تا حرکتی خلاف جریان‌های رایج داشته باشم. باید باور کنیم حتی با خودکار هم می‌توان اثری متفاوت آفرید. خودکار قابلیت ایجاد بافت‌های زیاد، خطوط متنوع و هاشور را در اختیار هنرمند قرار می‌دهد. گرچه تکمیل اثر با خودکار بسیار زمانبر است. بیهوده نیست که به پایان رساندن این اثر حدود یک‌سال‌و‌نیم به طول کشید.

حورا نژادصداقت

جام‌جم