آموزش همگانی اقتصاد با شبکه 5

مباحث اقتصاد خرد، بازتعریف مفاهیم اقتصادی، تصمیم‌گیری‌ها در حوزه اقتصاد کلان، مسائل روز اقتصادی و هرآنچه به اقتصاد ارتباط پیدا می‌کند، در دستور کار شبکه پنج قرار گرفته و بر همین اساس برنامه‌هایی چون «مثبت و منفی پنج»، «توقف ممنوع»، «مناظره»، «اقتصاد روز»، «خط پنجم»، «اقتصاد ایران» و مجله‌های اقتصادی «روز آمد» و «ایرانشهر» در شبکه پنج تولید می‌شود.

توجه به مسائل روز

تاثیر متقابل اقتصاد و جامعه بر یکدیگر، مهم‌ترین موضوعی است که در گروه اقتصاد و جامعه شبکه پنج مدنظر برنامه‌سازان قرار می‌گیرد و به این منظور مجله صبحگاهی «روزآمد» و مجله شبانگاهی «ایرانشهر» در این گروه تلویزیونی تولید می‌شود.

مهدی خلجی مدیر گروه اقتصاد و جامعه شبکه پنج، بررسی مسائل روز را از اولویت‌های جدی برنامه‌سازی در این گروه برمی‌شمارد و توضیح می‌دهد: برنامه‌هایی که در این گروه برای مخاطبان تدارک می‌بینیم با نگاهی به مسائل اجتماعی تولید می‌شوند و به همین دلیل عمدتا مسائل روز جامعه را طرح و تحلیل می‌کنند. گروه جامعه با مردم سر و کار دارد و مسئولان به عنوان پاسخگو در برنامه‌های این گروه حاضر می‌شوند.

براساس توضیحات خلجی در گروه اقتصاد و جامعه شبکه پنج، پیگیری مطالبات مردم بر تصمیم‌گیری‌های خرد و کلان اقتصادی ترجیح دارد و آنچه اهمیت دارد آن بخش از مسائل اقتصادی است که عامه مردم جامعه در زندگی روزمره با آن سر و کار دارند.

نشان دادن نقشه راه

طرح مباحث کارشناسی‌شده، تازه و به‌روز در قالب‌های جذاب، مهم‌ترین هدفی است که به گفته خلجی در گروه اقتصاد و جامعه دنبال می‌شود. از نگاه این مدیر گروه، ناآگاهی و بی‌تدبیری ناشی از دانش و اطلاعات محدود در حوزه اقتصاد سبب شده بسیاری از مردم در برخی تصمیم‌گیری‌های اقتصادی راه به‌خطا بروند.

خلجی می‌گوید: در برخی برنامه‌های این گروه از جمله برنامه توقف ممنوع و مهر قرمز به اشتباهات مردم در زمینه سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های اقتصادی می‌پردازیم. همه تلاش ما این است که مخاطبان در حوزه مسائل اقتصادی هر چند خرد و ساده، تصمیم دقیق اتخاذ کنند و در مسیر درست قرار بگیرند.

بررسی توامان اقتصاد خرد و کلان

«اقتصاد و توسعه» یکی از گروه‌های تخصصی شبکه پنج سیماست که در دو حوزه اقتصاد خرد و کلان و در موضوعات توسعه‌ای فعالیت دارد و تلاش می‌کند با تعمق بخشی به مباحث اقتصادی، تجاری و بازرگانی به ذائقه و نیازهای مخاطبان خود پاسخ دهد.

علیرضا محمدپور مدیر گروه اقتصاد و توسعه شبکه پنج درباره اهداف و وظایف آن توضیح می‌دهد: سعی کرده‌ایم علاوه بر بررسی تحولات و اخبار اقتصادی و بازرگانی در سطح داخل کشور، به موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی نیز توجه ویژه داشته باشیم. پیگیری تصمیمات اقتصادی و تجزیه و تحلیل آنها و بررسی نقاط ضعف و قوت‌شان از دیگر اهداف گروه اقتصاد و توسعه شبکه پنج است.

وی در تشریح برنامه‌های این گروه نیز می‌گوید: در حال حاضر برنامه «مثبت و منفی پنج» به بررسی نقاط ضعف و قوت اقتصادی و بررسی مزیت‌های رقابتی استان‌های کشور می‌پردازد و نقش هر استان را در کمک به توسعه کشور مورد مداقه و واکاوی قرار می‌دهد. این برنامه روزهای پنجشنبه و جمعه هر هفته به مدت 90 دقیقه پخش می‌شود.

مدیر گروه اقتصاد و توسعه شبکه پنج در مورد دیگر برنامه‌های اقتصادی این شبکه اظهار می‌دارد: «اقتصاد ایران» برنامه بعدی است که به صورت تبیینی و با هدف بررسی مباحث کلان اقتصادی، اخبار روز و تجزیه و تحلیل تصمیمات تصمیم‌سازان اقتصادی کشور روی آنتن می‌رود.

«روزآمد» نیز دیگر برنامه این گروه است که به شکل مجله‌ای و در شش روز هفته از شبکه پنج پخش می‌شود و رویکرد اطلاع‌رسانی و آموزش‌محور دارد.

اقتصاد برای توسعه

در کنار توجه به اقتصاد خرد و مسائل روز اقتصادی، در برخی دیگر از برنامه‌های شبکه پنج به اقتصاد کلان و تصمیم‌گیری‌های کلان اقتصادی نیز توجه می‌شود.

گروه اقتصاد و توسعه شبکه تهران به مدیریت علیرضا محمدپور، در دو دسته از برنامه‌ها هم مخاطبان عمومی را مدنظر دارد و می‌کوشد هم مفاهیم تخصصی علم اقتصاد را به زبان معیار رسانه‌ای و همه‌فهم طرح کند و هم موضوعات مرتبط با اقتصاد کلان را مورد بررسی قرار دهد.

محمدپور با تاکید بر اهمیت اقتصاد کلان، تصمیم‌گیری‌ و سیاست‌گذاری در حوزه مسائل اقتصادی و اقتصاد بین‌الملل و رخدادهای بین‌المللی در برنامه‌های این گروه، توسعه اقتصادی را مهم‌ترین هدف گروه اقتصاد و توسعه می‌داند و در این باره به برنامه «مثبت، منفی پنج» اشاره می‌کند که معرفی و نقد توسعه زیرساخت‌های کشور و اقدامات زیربنایی از مهم‌ترین بخش‌های آن است.

5 مثبت و منفی اقتصاد ایران

شبکه پنج برنامه متفاوتی به نام «مثبت، منفی پنج» را از ابتدای مرداد به مخاطبان خود ارائه می‌کند که ظرفیت‌های اقتصادی شهرها و استان‌های کشور را بررسی می‌کند. در این برنامه که تهیه‌کنندگی آن را حمید رحیمی به‌عهده دارد، پنج مولفه اصلی اقتصاد از جمله سرمایه‌های اجتماعی، انسانی، فرهنگی، فیزیکی و طبیعی در استان‌های کشور با حضور پنج کارشناس بررسی می‌شود.

رحیمی برنامه «مثبت، منفی پنج» را برنامه‌ای برای معرفی شاخصه‌های رشد اقتصادی و نقد عملکردهای نادرست در حوزه اقتصاد می‌داند و می‌گوید: در استان سرمایه‌های طبیعی مانند معادن، دریاچه، آب‌های زیرزمینی و مواردی از این دست را معرفی می‌کنیم، نیروی انسانی از جمله آمار افراد آماده به کار و شرایط فرهنگی و اجتماعی هر استان را بررسی می‌کنیم و در هر برنامه پنج مولفه موثر در رشد اقتصادی و پنج مولفه بازدارنده در استان‌های مختلف را تشریح می‌کنیم. به گفته این تهیه‌‌کننده، در بخش بررسی موانع بازدارنده مواردی مانند نقص زیرساخت‌ها، سنتی بودن شیوه‌های تولید، دلایل مهاجرت نیروی کار، صنایعی که بدون بررسی شرایط محیطی راه‌اندازی شده‌اند و مواردی از این دست بررسی می‌شود.

اتاق فکر فعال

بر اساس توضیحات تهیه‌کننده برنامه «مثبت، منفی پنج»، میرمحمد صادقی به‌عنوان کارشناس حوزه آب و کشاورزی، وحید خانه‌ساز کارشناس فرهنگی و محمد قاسمی کارشناس حوزه صنعت در این برنامه به استان‌های مختلف سفر می‌کنند و با حضور در استان و مراکز اقتصادی و صنعتی درباره قابلیت‌ها و موانع رشد اقتصادی نکاتی را طرح می‌کنند. همچنین این برنامه از پشتوانه تحقیقاتی برخوردار است و دکتر آذر صائمیان، دکتر حمیدرضا حسینی، دکتر محمد محمدپورعمران، دکتر رسول‌اف، دکتر پویا محمودیان، دکتر خطیبی از اوپک و دکتر علیرضا محمدپور به عنوان اعضای اتاق فکر در برنامه‌ریزی‌های آن سهم موثر دارند.

تهیه‌کننده برنامه «مثبت، منفی پنج» درباره اهداف این برنامه و گروه مخاطبانش می‌گوید: مخاطب این برنامه مردم هستند نه مسئولان اقتصادی کشور و تلاش می‌کنیم به مردم بگوییم شهرها، استان‌ها و کشور به همت خود مردم ساخته می‌شوند. وی ترویج سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در حوزه‌های مختلف را از اهداف دیگر این برنامه می‌داند و توضیح می‌دهد: هیچ دولتی‌ نمی‌تواند مردم را وادار به سرمایه‌گذاری کند، اما ما می‌توانیم در این برنامه اطلاعات لازم و جامع را در اختیار علاقه‌مندان قرار دهیم تا به سرمایه‌گذاری و مشارکت در تولید مشتاق شوند. «مثبت، منفی پنج» پنجشنبه و جمعه هر هفته ساعت 21 و 15 دقیقه از شبکه پنج پخش می‌شود و تکرار آن شنبه‌ها و یکشنبه‌ها ساعت 13 و 20 دقیقه به علاقه‌مندان ارائه می‌شود.

سرمایه‌گذاری اجتماعی برای اقتصاد

مثبت، منفی پنج از نظر محمد سلوکی تلاشی است برای بازتعریف اقتصاد برای همه مردم ایران. او که اجرای این برنامه را به عهده دارد، درباره ماهیت و هدف آن می‌گوید در طراحی این برنامه تاثیر اقتصاد بر تمام شئون زندگی مورد توجه بوده است.

از نگاه سلوکی، اقتصاد کشور بازتابی از گذشته است و بر آینده تاثیر خواهد گذاشت؛ به همین سبب لازم است فارغ از مسائل سیاسی و نتایج توافق هسته‌ای، تاثیر اقتصاد بر زندگی و آینده مردم جامعه و بخصوص جوانان مدنظر قرار بگیرد. وی می‌گوید: سال 95 برنامه ششم توسعه آغاز می‌شود و تلاش می‌کنیم با تاثیر بر فرهنگ اقتصادی جامعه و بررسی ایرادهای فرهنگی درباره مسائل اقتصادی به مردم برای قرار گرفتن در مسیر پیشرفت کمک کنیم و اطلاعات کارشناسی به آنها ارائه کنیم.

این مجری به نقل از افشین لیاقت کارگردان برنامه «مثبت، منفی پنج» می‌گوید: در این برنامه به سرمایه‌گذاری اجتماعی برای رونق اقتصادی توجه داریم. وی ادامه می‌دهد: تهدید‌ها و فرصت‌ها، تصمیم‌های درست و غلط در حوزه اقتصاد و فرهنگ اقتصادی را مدنظر قرار داده‌ایم تا در جهت توسعه کشور، مردمی‌تر از گذشته با اقتصاد و فرهنگ اقتصادی کشور مواجه شویم. بر اساس توضیحات سلوکی ، برنامه مثبت، منفی پنج تلاش می‌کند ضمن ارزیابی عملکرد‌ دولت در حوزه اقتصاد، مسئولیت‌های اجتماعی مردم را نیز آموزش داده یا به آنها یادآوری کند.

اهمیت دادن به جوانان

شکل‌گیری یک شبکه تخصصی در زمینه اقتصاد، از نگاه مجید زین‌العابدین مدیر شبکه پنج فرصتی است برای تجربه‌های تازه در این زمینه و ساخت برنامه‌های اقتصادی به منظور اصلاح رفتارهای اقتصادی جامعه. وی همه مردم از اقشار مختلف را مخاطبان این شبکه می‌داند و تاکید می کند، مباحث اقتصادی برای قشر خاصی از مردم ساخته نمی‌شود اما برای او و همکارانش در شبکه پنج جوانان جایگاه متمایزی دارند و به‌همین منظور جوان‌پسندی با خلاقیت و نوآوری در برنامه‌ها، حضور مجریان جوان و بهره‌گیری از انواع برنامه‌ها مدنظر برنامه‌سازان این شبکه قرار گرفته است.زین‌العابدین اصلاح رفتار اقتصادی مردم و مسئولان در شرایط اقتصاد مقاومتی را از مهم‌ترین وظایف شبکه پنج دانسته و امیدوار است برنامه‌های این شبکه به نهادینه‌ شدن رفتارهای اقتصادی بینجامد.

آموزش همگانی اقتصاد

به گفته مدیر شبکه پنج، آموزش مسائل اقتصادی به کودکان در برنامه‌های مخصوص آنها و به زبان ساده از جمله اقداماتی است که در جهت اصلاح رفتارهای اقتصادی در شبکه پنج صورت می‌گیرد و برنامه‌های متعددی در قالب گفت‌وگو، میزگرد، مسابقه و تاک‌شوهای اقتصادی با همین هدف در شبکه پنج تدارک دیده شده است. زین‌العابدین تاکید می‌کند، گروه‌های مختلف برنامه‌سازی در شبکه پنج از زوایای متفاوت به موضوعات اقتصادی می‌پردازند که مباحث خرد و کلان اقتصادی را در بر می‌گیرد.

آذر مهاجر

گروه رادیو و تلویزیون