کیفیت، پیش‌شرط خرید کالای ایرانی

به گزارش جام‌جم، کارشناسان معتقدند کالاهای ایرانی از بعد کمی و کیفی وضعیت نوسانی دارد؛ از یک سوایران در تولید کمی وکیفی برخی کالاها آن قدر موفق است که ایرانیان حتی به نوع خارجی آن نیز فکر نمی‌کنند وخرید آن را فخر فروشی بیجا، پول دوریختن وبی معنی می‌دانند. حتی اگر نوع خارجی این کالا به هر نحو وارد بازارشود، مشتری چندانی پیدا نخواهدکرد.

انواع مواد غذایی و کالاهای بهداشتی مثالی گویا دراین باره است چراکه سطح کیفی محصولات ایرانی در این کالاها به حدی بالاست و رقابت آن چنان در بازار وجود دارد که تنوع موجود و قیمت‌های متفاوت، هر سلیقه و قدرت خریدی را پاسخ می‌گوید و این کالاها هیچ چیز از انواع مشابه خارجی خود کم ندارند.

بااین حال سکه روی دیگری هم دارد ؛ برخی کالاهای ایرانی در مقایسه باانواع خارجی از کیفیت لازم برخودار نبوده و حتی اگر تولید آنها از نظر کمی زیاد باشد، بازهم شهروندان علاقه چندانی به خرید آن ندارند، مگر از روی ناچاری. برخی لوازم خانگی مثالی گویا دراین باره است، طوری که بسیاری از خانوارها با این که برندهای متعدد و حتی قدیمی وخوشنامی در این زمینه وجوددارد، حاضرند از هر طریق پول فراهم کنند و حتی وام بگیرند اما از کالاهای خارجی خرید کنند. این افراد معتقدند این گروه از کالاهای ایرانی در مقیاس زمان استفاده کیفیت مناسبی ندارند واز خریدش ضرر می‌بینند.

این چنین است که باید گفت ایرانیان از خرید برخی کالاهای ایرانی رویگردان هستند وهمین مسأله در گستره اقتصاد، به خروج میلیاردها دلار ارز وهزاران فرصت شغلی منجر شده که باید برای آن فکری کرد.

لذا کارشناسان اقتصادی معتقدندبرای حل معضل بی‌رغبتی مردم به خرید برخی کالاهای ایرانی نمی‌توان شعاری ودستوری عمل کرد واز مردم انتظار داشت هر کالایی با هر کیفیت وقیمت و بسته‌بندی را به صرف این که ایرانی است، بخرند؛ چراکه این امر درعمل اتفاق نخواهد افتاد. به این ترتیب باید از تولیدکنندگان خواست بااستفاده از فناوری روز، ظاهر، طراحی و کیفیت کالاهای تولیدی خود را بالا ببرند، از جا به جا فروشی، تقلب و کم‌فروشی وترفند زدن درتولید خودداری کنند، درباره واقعیت و ماهیت جنس ومواد اولیه یا قطعات به کاررفته در آن صادقانه سخن بگویند و سرانجام با افزایش بهره‌وری و صرفه‌جویی، هزینه تولید و درنتیجه قیمت فروش خود را کاهش دهند. کارشناسان اقتصادی درکنار این به معضل فرهنگی موجود در کشور وپدیده مدگرایی و برند‌گرایی اشاره می‌کنند و معتقدند دستگاه‌های فرهنگی کشور باید روی امروزی شدن برخی کالاهای ایرانی و تطابق آن با سلیقه نسل جوان بیشتر کار کنند؛ موضوعی که کفش و لباس مخاطب مستقیم آن است.

خرید کالا باید توجیه داشته باشد

دراین باره، محسن بهرامی ارض اقدس، رئیس کمیسیون توسعه تجارت و تسهیل صادرات اتاق بازرگانی تهران در این باره به خبرنگارجام‌جم گفت: مردم بخوبی این را درک می‌کنند که خرید کالای ایرانی باعث اشتغال در کشور می‌شود و در این زمینه دلسوزانه برخورد می‌کنند. همچنین به این موضوع آگاهند که هر یک میلیارد دلار کالای صادراتی، صدهزار فرصت شغلی برای کشور صادر‌کننده ایجاد می‌کند.

وی افزود: پس چه موضوعی پیش می‌آید که افراد با وجود چنین شرایطی باز هم به خرید کالای خارجی اقدام می‌کنند؟ مشخص است برخی کالاهای خارجی بنا به دلایلی ارزان تر از کالای ایرانی به فروش می‌رسند.این موضوع نشات گرفته از واردات محصولات صنعتی با ارز مبادلاتی است و همین موضوع باعث می‌شود امکان رقابت از نظر قیمت بین کالای ایرانی و خارجی کاهش یابد.

این عضو اتاق بازرگانی ادامه داد: بین سال‌های 80 تا 90،قیمت دلار حدود هزار تومان بود در حالی که میانگین نرخ تورم در این سال‌ها حدود 20 درصد بود. در این مدت تولید کننده داخلی به دلیل تورم بالا افزایش هزینه‌ها را متحمل شد اما واردکننده براحتی با همان دلار هزار تومانی اقدام به واردات کرد. ریشه مصرف نکردن و عدم رغبت به کالاهای ایرانی از همان زمان شروع شد و اکنون که کشور در رکود تورمی به سر می‌برد، خود را نشان داده است.

رئیس کمیسیون توسعه تجارت و تسهیل صادرات اتاق بازرگانی تهران گفت: مردم در شرایط مساوی حاضرند کالای ایرانی را خریداری کنند، اما فارغ از همه این ماجراها تولیدکنندگان نیز دارای رسالتی هستند که باید خود را ملزم به رعایت آن کنند. تولیدکنندگان باید تولید رقابت پذیر داشته باشند و کیفیت کالاهایشان باید افزایش یابد. درست است که بخشی از وظیفه حمایت از کالای ایرانی بر دوش مصرف کننده است اما تولید نیز باید باکیفیت باشد و توجیه مصرف داشته باشد تا خریدار به خرید آن ترغیب شود.

وی تصریح کرد: بحث بعدی بسته‌بندی محصولات است. برخی بسته‌بندی‌های خارجی به چشم خریدار جذاب می‌آیند و ما در این موضوع بسیار ضعیف هستیم و باید توان خود را دراصلاح این زمینه به کار بگیریم.

علاقه دارند، اما کیفیت نیست

همچنین مجیدرضا حریری، نایب‌رئیس اتاق ایران و چین در این باره به خبرنگار جام‌جم گفت: علاقه مردم نسبت به مصرف کالای ایرانی اما باکیفیت به حدی است که در برخی محصولات ما صادرکننده هستیم.

وی افزود: مثلا یک برند آبگرمکن که 70 درصد نیاز داخلی را پاسخ می‌دهد، همزمان توانسته با بهره‌مندی از فناوری روز دنیا محصول خود را به بسیاری از کشورهای تولیدکننده آبگرمکن صادر کند.

حریری اضافه کرد: این موضوع در فرش دستباف هم صادق است، از این رو بیشترایرانیان ترجیح می‌دهند کالای ایرانی مصرف کنند تا کالای خارجی، اما این که چرا محصولات خارجی در ایران با وجود انرژی ارزان و همچنین نیروی کار ارزانی که در اختیار قراردارد، ارزان تر در می‌آید جای سوال دارد.

این عضو اتاق بازرگانی تصریح کرد: باید بپذیریم بخش صنعتی کشور ما دارای ایراداتی است که باید برای جذب مشتری رفع شود. یکی از مسائل مورد توجه در این بخش، استفاده از اجناس مرغوب است. متاسفانه اکنون چین در تولید کالاهای ایرانی نفوذ کرده و ما می‌خواهیم اجناس بی‌کیفیت چینی را در قالب تولید داخلی بفروشیم ؛ این موضوع در درجه اول باید شفاف شود.

حریری گفت: یکی از اشکالات دیگر که در تولید داخل وجود دارد، سیاستی است که ما می‌خواهیم همه چیز را در داخل تولید کنیم و این سیاست در کشورهای پیشرفته دنیا منسوخ شده است. ما باید توانمندی‌های برتر داخلی را پیدا کرده و روی همان تولیدات تمرکز کنیم. کیفیت تولید محصولات داخلی با اجرای این روش افزایش خواهد یافت.

ما نباید این آرزو را در سر داشته باشیم که همه چیز را خودمان تولید ‌کنیم. همه کشورها ظرفیت‌های داخلی کشور خود را شناسایی کردند و اکنون صادرکننده محصولات با کیفیت آن ظرفیت‌ها در جهان هستند.

کالای ایرانی، اقساطی فروخته شود

در همین حال مسعود دانشمند، دبیرکل خانه اقتصاد ایران با اشاره به نبود کیفیت لازم در محصولات داخلی به جام‌جم گفت: برخی کالاهای ایرانی از دوام و کیفیت لازم برخوردار نیستند و از سوی دیگر علاقه به مصرف کالای خارجی در کشور ما بسیار بیشتر از مصرف محصولات داخلی است. وی افزود: شاید احساس مسئولیت تولیدکنندگان خارجی بیشتر از برخی تولیدکنندگان داخلی است، به این دلیل که کالای تولید شده دارای گارانتی و وارانتی است، اما در اینجا خدمات پس از فروش کمتر معنا دارد، بنابراین در برخی موارد مصرف کننده ترجیح می‌دهد کالایی را خریداری کند که در صورت بروز مشکل به وی پاسخ دهند.

دانشمند ادامه داد: این که کالای ایرانی از کیفیت لازم برخوردار نیست بارها مورد بحث قرار گرفته و باید برنامه‌هایی را پیاده کنیم تا مردم رغبت کنند کالای ایرانی بخرند. برای انجام این کار می‌توانیم علاوه بر توجه به بحث کیفیت، بر شرایط و نحوه فروش تمرکز داشته باشیم.

دبیرکل خانه اقتصاد ایران گفت: کالاهای تولید داخل باید به صورت اقساطی به دست مردم برسد و برای انجام این کار می‌توان از نظام بانکی کمک گرفت. همین فرمول را نیز می‌توانیم در اختیار تولید کنندگان قرار دهیم. بحث بعدی خدمات پس از فروش است که در نحوه فروش بسیار تاثیر دارد. در این صورت هم قیمت رقابتی شده و هم افراد ترجیح می‌دهند از کالاهای ایرانی بهره‌مند شوند.

مصرف‌کننده ایرانی اطمینان ندارد

ابوالحسن خلیلی، دبیر خانه صنعت و معدن تهران درباره عوامل کم رغبتی مردم به خرید برخی کالاهای ایرانی به جام‌جم گفت: برخی تولید کنندگان کالاهای ایرانی با بی‌کیفیتی تولیدات خود و مثلا با استفاده از قطعات چینی باعث بدنامی همه محصولات تولید داخل شدند، بنا‌بر این مردم باید به هر محصول نگاه جداگانه داشته باشند. وی افزود: مصرف‌کننده ایرانی اکنون به کالای تولید داخل اطمینان ندارد و این ایراد از تولیدکننده است.

وی افزود: متاسفانه هنوز تولیدکنندگان ما فرهنگ مشتری‌مداری را نمی‌دانند و تا زمانی که این کار در اولویت قرار نگیرد، نمی‌توانیم شاهد شکوفایی اقتصادی در این بخش باشیم.

دبیر خانه صنعت و معدن تهران تصریح کرد: کالاهای خارجی یا باکیفیتند یا دارای گارانتی هستند، اما برخی محصولات داخلی تا زمانی که فروخته نشده قابل اطمینان است، اما وقتی فروخته می‌شود، عرضه‌کننده و تولید کننده از قبول مسئولیت شانه خالی می‌کنند. به همین دلیل است که برخی افراد حاضر هستند کالای قاچاق خارجی خریداری کنند اما برخی کالاهای ایرانی را نخرند.

محمدحسین علی‌اکبری - گروه اقتصاد