پایان آزمون و خطای 2 لیگ

آیا برای بسکتبال با نشانه‌های قهرمانی آسیا و حضور در رقابت‌های جهانی، سه تیم در اندازه‌های لیگ حرفه‌ای به معنای واقعی کافی است؟ آیا فقط بازی‌های رو در روی این تیم‌ها می‌تواند به لیگ حرفه‌ای اعتبار و غنای لازم ببخشد؟ خروجی این لیگ به قول مدیرعامل تیم مهرام که ابتدای فصل گفته بود همه تلاش‌ها برای جام حلبی است! این بار چیست؟ لیگ ملی چرا و لیگ حرفه‌ای به چه منظور در فصل 94ـ93 بسکتبال باشگاه‌های ایران، تیم‌های شرکت‌کننده را این سو و آن سو روان کردند و بازده آنها برای بسکتبال ملی چه بود؟

برنامه‌ریزی بهتر برای جوانان

در مقابل طرفداران لیگ ملی که می‌گویند تعداد بازی‌ها برای جوانان حاضر در تیم‌ها زیاد و خوب است و بسکتبال ایران به بازی‌های بیشتر نیاز دارد، مخالفان این طرح می‌گویند در بسیاری از کشورها لیگ ملی برگزار می‌شود، اما باید به زمان و نیروهای برگزارکننده این رقابت‌ها توجه داشت.

به اعتقاد این گروه، لیگ ملی را باید مابین اردوهای تیم ملی و فقط برای نیروهای جوان برگزار کرد تا جمعیت بیشتری به بسکتبال ایران معرفی شود. طولانی شدن لیگ ملی و فرصت کم داده شده به تیم‌ها در پایان این رقابت تا آغاز بازی‌های لیگ حرفه‌ای نیز منتقدان لیگ ملی را بر آن داشت تا به زمان بازی‌ها نیز اعتراض کنند. به عقیده آنها، لیگ ملی باید در بازه زمانی کوتاه مدت برگزار شود تا در زمان فعالیت تیم ملی، چرخه فعالیت‌های باشگاهی بویژه با نیروهای جوان از حرکت بازنماند.

خارجی‌های ضعیف و تهدید جدی

به‌کارگیری بازیکنان خارجی در سال‌های اخیر لیگ بسکتبال با مشکلات زیادی روبه‌رو بوده، زیرا گردانندگان بسکتبال در این سال‌ها از رویه خاصی در برپایی لیگ برتر یا حرفه‌ای تبعیت نکرده‌اند و لیگ هر سال با آزمون و خطاهای بسیار و روش تازه‌ای برگزار شده است.

در لیگ حرفه‌ای امسال که در نوع خود برای تیم‌ها تازگی داشت، مشکل اساسی در نحوه استخدام بازیکنان خارجی به وجود آمد. برخی مربیان می‌گویند زمان به کارگیری بازیکنان خارجی در لیگ حرفه‌ای ایران درست زمانی است که بازیکنان خوب جذب لیگ‌های مختلف شده‌اند و تیم‌های ایرانی برای پیدا کردن بازیکنان خوب مشکل دارند. به عقیده این مربیان و اتفاق‌نظر کارشناسان و دست‌اندرکاران بسکتبال، بازیکن خوب خارجی سبب می‌شود لیگ ایران پیشرفت کند؛ اما وقتی زمان کافی در اختیار تیم‌های ایرانی قرار نگیرد، استخدام بازیکن ضعیف خارجی تهدید جدی برای بسکتبال ایران است. در لیگ حرفه‌ای یک بازیکن خوب خارجی به تور مهرام افتاد و دو بازیکن دیگر نیز با توجه به منابع مالی دانشگاه آزاد، متعلق به این تیم بود. از این رو پیشنهاد بسیاری از تیم‌ها، مدیریت کردن زمان در لیگ ایران برای استخدام بازیکنان خوب خارجی است.

ضرورت تغییر نسل

اگر در شرایط کنونی بسکتبال بخواهید چند نفر از بازیکنان بین 20 تا 25 سال را معرفی کنید بلافاصله سراغ تیم‌های اول تا سوم لیگ حرفه‌ای می‌روید به این ترتیب:

مهرام: سجاد مشایخی و آرمان زنگنه، دانشگاه آزاد: رسول مظفری و محمد حسن‌زاده و پتروشیمی بندرامام: محمد جمشیدی و بهنام یخچالی .

از میان سه تیم و در واقع یک لیگ طولانی، آیا فقط شش بازیکن جوان که سطح رو به ثباتی در لیگ حرفه‌ای داشتند برای یک لیگ کافی است‌؟ تعدادی از این نفرات مانند جمشیدی و حسن‌زاده برای چند فصل پی در پی لیگ را تجربه کرده‌اند و باید از آنها به عنوان جوانان باتجربه لیگ یاد کرد.

این در شرایطی است که بازیکنانی مانند میثم میرزایی، محمد ترابی، محمد اوجاقی، امیر صدیقی، وحید دلیرزهان، صالح فروتن، مهدی مرادی نسب، حسین رحمتی، علی‌ الله‌وردی و محمد یوسف‌وند به اتفاق معدود جوانان دیگر تیم‌ها می‌توانستند در این لیگ نمایش بهتری ارائه کنند و با وجود دو لیگ ملی و حرفه‌ای، همچنین افزایش تعداد بازی‌ها، خود را در سطح بالاتری قرار دهند. شاید از میان این نفرات فقط بتوان از آرمان زنگنه به عنوان بازیکن در حال پیشرفت بسکتبال ایران یا بهنام یخچالی و سجاد مشایخی ـ که مسیر رو به ثبات را در دوره بازی خود طی می‌کنند ـ نام برد؛ اما بازیکنان دیگر با وجود داشتن استعداد کافی باید بر تلاش خود در دوره‌های آینده اضافه کنند.

تغییر نسل بازیکنان بسکتبال ایران شرایط مختلفی دارد که یکی از مهم‌ترین آنها برپایی لیگ و افزایش تعداد بازی‌هاست. لیگ و اعتماد مربیان به بازیکنان جوان، تغییر نسل بسکتبال را امکان‌پذیر می‌کند؛ بنابراین انتظار می‌رود برای دوره‌های آینده رویکرد تغییر نسل بازیکنان در تیم‌ها با سرعت بیشتری انجام شود.

رده بندی

مهرام، قهرمان دو لیگ ملی و حرفه‌ای شد. هر چند ماهیت اصلی لیگ‌ها با توجه به توان مالی تیم‌ها تفاوت اساسی نداشت و فقط باید به حضور تعداد بازیکن خارجی در آنها اشاره کرد، اما با وجود این قهرمانی در دو لیگ برای مهرام لذتبخش است. ‌در هر دو لیگ نمایش تیم‌ها به گونه‌ای بود که سه تیم مهرام، دانشگاه آزاد و پتروشیمی بندر امام به یک اندازه شانس قهرمانی داشتند. پتروشیمی بندر امام قهرمان دو دوره قبلی لیگ برتر در این فصل نایب‌قهرمان لیگ ملی و در لیگ حرفه‌ای سوم شد. در همین بازی‌ها شهرداری گرگان عنوان چهارم را به دست آورد.

تیم‌های نفت آبادان، صنایع ماهشهر، پمینا اصفهان، ثامن مشهد و هفت الماس قزوین در مکان‌های پنجم تا نهم قرار گرفتند.

لیگ ملی ـ حرفه‌ای و تاوان تیم ملی

هیاهوی لیگ ملی و لیگ حرفه‌ای بسکتبال در شرایطی به پایان رسید که طولانی شدن لیگ حرفه‌ای،‌ ‌اکنون مراحل آماده‌سازی تیم ملی را نشانه گرفته است. هر چند بحث درباره سرمربی تیم ملی به نتیجه‌ای نرسیده است و همچنان ادامه دارد، اما بازیکنان ملی‌پوش به خاطر حضور در لیگ‌های فرسایشی تا این وقت سال‌ خسته به نظر می‌رسند. زمانی که می‌توانست با برنامه‌ریزی مناسب برای بدنسازی ملی‌پوشان در نظر گرفته شود، در فاصله سه ماه تا جام ملت‌های آسیا باید به استراحت بازیکنان بعد از لیگ حرفه‌ای اختصاص پیدا کند و به این ترتیب زمان زیادی از دوران آماده‌سازی تیم ملی باید در مقطع کنونی با استراحت بازیکنان سپری شود.

شاید مشکل تیم ملی در سال منتهی به رقابت‌های قهرمانی آسیا و انتخابی المپیک‌ چندان به چشم نیاید، اما با توجه به ضعف باشگاه‌ها در بدنسازی یا آماده‌سازی بازیکنان برای دوران بازی‌های باشگاهی که متفاوت با دوره تمرینی تیم ملی است، باید گفت در هر صورت بدنسازی مهم‌ترین نکته در راه آماده‌سازی تیم ملی در جام ملت‌های آسیاست.

این مهم زمانی که بدانیم بازیکنان اصلی ملی‌پوش با میانگین سنی بالای 30 سال‌ به تمرینات بدنسازی ویژه‌ای نیاز دارند، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. بازیکنانی مانند صمد نیکخواه بهرامی، حامد آفاق، مهدی کامرانی (32 تا 34 سال) و حامد حدادی (30 سال) در دوره بدنسازی تیم ملی شرایط متفاوتی با سجاد مشایخی، بهنام یخچالی، محمد جمشیدی و آرمان زنگنه با کمتر از 24 سال دارند. بنابراین فاصله بین دو نسل از بازیکنان بسکتبال را باید با تمرین به روش‌های علمی پر کرد تا به هیچ‌کدام از بازیکنان دو گروه آسیبی نرسد. در این بین افت تعدادی از ملی‌پوشان در لیگ حرفه‌ای نیز نگرانی‌ها را بیشتر می‌کند و این که آنها تمرینات ویژه در بازه زمانی مناسب‌تری را باید پشت سر بگذارند.

مرحله‌بندی آماده‌سازی تیم ملی بسکتبال از انتخاب سرمربی گرفته تا نحوه تمرینات و بازی‌های تدارکاتی، در حالی از ماه آینده راه می‌افتد که رقبای ایران مانند لبنان در فازهای جلوتر به نسبت آماده‌سازی تیم ایران قرار دارند؛ مانند حضور لبنانی‌ها در رقابت‌های غرب آسیا که پس از دو سال محرومیت توسط فدراسیون جهانی، ابتدا سرمربی جدید به خدمت گرفته‌اند و با حضور در بازی‌های متعدد قصد توان‌سنجی دارند. تیم‌های چین، فیلیپین و کره جنوبی دیگر حریفان ایران در راه رقابت‌های انتخابی المپیک نیز با برنامه‌هایی که ارائه داده‌اند، ثابت کرده‌اند این روزها که بسکتبال ایران در پی لیگ فرسایشی‌ به بازیکنانش استراحت داده است، وقت استراحت نیست و بسکتبال ایران از شروع فصل 94 ـ 93 برای تیم ملی گام مثبتی برنداشته است.

محمد رضاپور ‌/ گروه ورزش