نمایشگاه «انسان و فضا» تعطیل نمی‌شود

سیروس برزو، روزنامه‌نگار پیشکسوت علمی که از کارشناسان تاریخ فضانوردی است و مدیریت این نمایشگاه را به عهده دارد می‌گوید که این نمایشگاه قرار بوده نخستین نمایشگاه دائمی فضایی خاورمیانه باشد. افتخار و فرصتی که با تصمیم مدیر جدید این فرهنگسرا نقش بر آب شد. سیروس برزو را شاید خیلی‌ها با آثار استاد فرشچیان یا قرآن کریمی که به واسطه تلاش‌های او به فضا ارسال شده بود، می‌شناسند.

او در این نمایشگاه دستاوردهایی از رفاقت‌های 20 ساله‌اش با فضانوردان بنام و مطرح دنیا را به نمایش گذاشته بود. عکس‌ها و تصاویری که توسط فضانوردان امضا شده بود، ماکت‌های مختلف از فضاپیماها و موشک‌های فضایی، مدال‌ها، تندیس‌هایی از فضانوردان، غذای فضانوردان، ابزارهای کار آنها در ایستگاه‌های فضایی و گنجینه‌ای ارزشمند از نشریات، مجلات و کتاب‌های قدیمی و جدید درباره فضانوردی و سفر به فضا بخشی از گنجینه ارزشمندی بودند که نمایش آنها می‌توانست انگیزه‌ای برای علاقه‌مندی جوانان و نوجوانان به دانش فضایی و فضانوردی باشد. دانشی که به گفته برزو، محل زورآزمایی آینده کشورهاست و اگر ملتی در 20 سال آینده در فضا حضور نداشته باشد، محکوم به فناست.

دوستی و رفاقت دیرینه با فضانوردان

پس از گذشت یک سال از برپایی این نمایشگاه یعنی درست زمانی که این نمایشگاه فراز و نشیب‌های بسیاری را پشت‌سر گذاشته بود و می‌توانست به اسم و رسمی یک ساله تکیه کرده و تاثیرگذاری خود را آغاز کند، مسئولان فرهنگسرای اشراق تصمیم می گیرند این نمایشگاه را تعطیل کنند. تلاش ما برای گفت‌وگو با رئیس جدید فرهنگسرای اشراق بی‌نتیجه بود و ریاست این مجموعه فرهنگی ضمن پرهیز از گفت‌وگو با ما، از طریق روابط عمومی اطلاعاتی را در اختیار خبرنگار ما گذاشت. مسئولان روابط عمومی خبر تعطیلی این نمایشگاه و برپایی نمایشگاه دیگری در محل آن را تائید کردند. گرچه سیروس برزو می‌گوید این نمایشگاه در سال گذشته بیش از 35 هزار بازدید کننده داشته است، اما روابط عمومی این مرکز، به پایان رسیدن مدت قرارداد و نداشتن بازدیدکننده کافی را از مهم‌ترین علت‌های تصمیم‌گیری برای جمع‌آوری این نمایشگاه مطرح می‌کنند و این در حالی است که بنابر اعتراف روابط عمومی در این فرهنگسرا هیچ آماری از تعداد بازدیدکنندگان این نمایشگاه وجود ندارد که بتوان آن را با آمار بازدید از دیگر نمایشگاهایی که در محل فرهنگسرای اشراق برگزار می‌شود مقایسه کرد. مسئولان روابط عمومی این مجموعه، بافت فرهنگی منطقه را از دلایل اصلی استقبال نشدن از این نمایشگاه می‌دانند و معتقدند شاید برگزاری چنین نمایشگاهی در فرهنگسرای دیگری در منطقه دیگری از تهران، بازدیدکننده بیشتری داشته باشد و مورد توجه تعداد بیشتری از مخاطبان و علاقه‌مندان قرار گیرد.

نمایشگاه انسان و فضا، نیازمند حمایت

سیروس برزو در گفت‌وگو با جام‌جم و در پاسخ به مسئولانی که استقبال‌نشدن از نمایشگاه را مهم‌ترین علت تعطیلی آن بیان می‌کنند، می‌گوید: همکاری پرسنل فرهنگسرای اشراق در معرفی این نمایشگاه و همچنین برگزاری جشنواره‌های مختلف، موجب شد نمایشگاه در این مدت بازدیدکننده زیادی داشته باشد. اگر هم نمایشگاه در یک دوره زمانی بازدیدکننده‌ای نداشته، به این دلیل است که تبلیغات متوقف شده بود که آن هم به عهده ما نبود و خود فرهنگسرا این مسئولیت را به عهده داشت. به هر حال باید اذعان کرد این نمایشگاه برای همه دانشجویان و دانش‌آموزانی که از آن بازدید می‌کردند، جذابیت داشت و حتی مردم عادی نیز خیلی اوقات ساعاتی را در این نمایشگاه سپری می‌کردند.

این کارشناس تاریخ فضایی در پاسخ به این پرسش که آیا از سازمان فضایی برای استمرار برپایی این نمایشگاه درخواست کمک کرده این‌طور توضیح می‌دهد: من مدتی پیش برای حمایت از برپایی این نمایشگاه، سراغ سازمان فضایی رفتم. سازمان فضایی هم فقط نامه‌ای خطاب به وزارت آموزش و پرورش نوشته و متاسفانه آموزش و پرورش هم هیچ پاسخی به این نامه نداده است. خودم هم چند بار با آموزش و پرورش تماس گرفته‌ام، اما علی‌رغم این‌که این نمایشگاه می‌تواند نقش مهمی در شناخت دانش فضایی به دانش‌آموزان داشته باشد، آموزش و پرورش هیچ ابراز علاقه‌ای به حمایت از برپایی این نمایشگاه در یک محل دائمی نکرده است. نکته جالب ماجرا اینجاست که من برای برپایی این نمایشگاه و تمام گنجینه ارزشمندی که طی 20 سال و با خون دل جمع‌آوری کرده‌ام، حتی یک ریال هم درخواست پول نمی‌کنم و تنها خواهش من اختصاص مکانی مناسب و دائمی برای برپایی این نمایشگاه است.

برزو در ادامه می‌گوید: باید توجه داشت این کار، کار جدیدی است و هیچ سابقه قبلی نداشته است. وقتی کاری برای نخستین بار آغاز می‌شود مدتی طول می‌کشد تا شناخته شود. این نمایشگاه در ایران و حتی در خاورمیانه نمونه مشابهی نداشته و شناخته شدن و معرفی آن به علاقه‌مندان به زمان نیاز دارد.

برزو در پاسخ به این که چه برنامه‌ای برای برپایی مجدد این نمایشگاه دارد می‌گوید: طبیعی است که استمرار این نمایشگاه به حمایت مراکزی از جمله سازمان ترویج علم یا سازمان فضایی ایران نیاز دارد. اگر حمایت نشود نمایشگاه تعطیل خواهد شد. خوشبختانه در چند روز گذشته افراد علاقه​مند به این حوزه با من تماس گرفته و آمادگی خودشان را برای حمایت از برپایی این نمایشگاه در محل دیگری اعلام کرده‌اند. تشکیلات غیردولتی مختلفی نیز برای برگزاری این نمایشگاه اعلام آمادگی کرده‌اند. من به علاقه‌مندان به دانش فضایی و فضانوردی این نوید را می‌دهم که نمایشگاه انسان و فضا بزودی در مکان دیگری برپا خواهد شد و این چراغ با همت جوانان و عشق و علاقه آنها به آینده دانش فضایی همچنان روشن باقی مانده و خاموش نخواهد شد.

فرانک فراهانی جم / گروه دانش