درس دموکراسی خانم روسف به آقای اردوغان

اگر کمی به اخبار برزیل توجه کرده باشید، علاوه بر برگزاری جام کنفدراسیون‌ها در سرزمین قهوه، این روزها خبر تظاهرات و اعتراض‌ها نیز از داخل این کشور به گوش می‌رسد.

در این یادداشت به‌هیچ‌وجه نمی‌خواهم به ریشه‌یابی یا علل شکل‌گیری این گونه اقدامات بپردازم که خود موضوعی مستقل و جامع است.

در واقع آنچه در خبرهای روز گذشته برایم جالب بود، نوع برخورد رئیس‌جمهور برزیل در واکنش به اعتراض‌ها در کشورش بود.

نوع و شیوه برخورد خانم روسف بی‌درنگ من را یاد برخورد رجب طیب اردوغان در روزهای آغاز اعتراضات مردم ترکیه انداخت.

در کشورها و جوامعی که تاکید فراوانی بر دموکراسی دارند، نوع رفتار و برخورد رهبران آن کشور با مردمش سنگ محک دموکراسی در آن کشور به حساب می‌آید.

نمی‌توان مردم را در زمان برگزاری رقابت‌های انتخاباتی برای رسیدن به پست‌های عالی اجرایی، به پای صندوق‌های رای فرا خواند و با احترام از آنها یاد کرد، اما پس از تکیه زدن بر کرسی سیاست تاب هیچ گونه اعتراضی از آنها را نداشت و هر اقدام اعتراضی آنها را توطئه خارجی دانست.

در واقع این اصل و نکته‌ای بود که اردوغان در مواجهه با معترضان آن را نادیده گرفت. گرچه او با کمی تاخیر اعلام کرد، صدای معترضان را شنیده، اما باز هم گروهی از معترضان را «اراذل و اوباش» خواند.

حال به ادبیات و نوع برخورد روسف توجه کنید. او در اولین اظهارات خود پس از تظاهرات‌ گسترده این کشور، خطاب به معترضان گفت: «به این اعتراضات افتخار می‌کنم.»

روسف با اشاره به این‌که دولتش به صداهای معترض گوش فرا می‌دهد، افزود: «دامنه اعتراضات نشانگر قدرت دموکراسی در برزیل است.»

هنوز نمی‌توان به قطعیت گفت که روسف با بیان این جملات جو اعتراضات را تا حدودی آرام کرده، بلکه باید منتظر چند روز آینده بود، اما حداقل در آینده نزدیک می‌تواند این را به معترضان بگوید که من ضمن شنیدن صدای اعتراضتان، نه تنها توهینی به شما نکردم، بلکه حمایت همه‌جانبه‌ای از شما انجام دادم. این دقیقا همان نکته ظریفی بود که اردوغان تا حدودی به آن توجه نکرد و دامنه اعتراض‌ها را گسترده کرد؛ اعتراضاتی که همچنان ادامه دارد.

حسین خلیلی ‌- گروه بین‌الملل