از «سیب» بپرسید

مراحل درمان را طی کردم و به طور کامل درمان شدم. دو هفته قبل حدود سه روز به مشکلات مزاجی دچار شدم. این مشکل به شکلی بود که به طور همزمان گاهی به یبوست و گاهی اسهال دچار می‌شدم. به متخصص مراجعه نکردم. پس از جستجو در اینترنت دیدم که مشکل را به وجود دو عامل نسبت داده‌اند؛ یکی از بین نرفتن باکتری اشرشیاکلی و ماندن آن در روده و دیگری ابتلا به یک عفونت ویروسی‌. آیا آنچه در اینترنت خوانده‌ام صحیح بوده است؟ برای درمان باید چه کار کنم؟ علاوه بر این نگران هستم در منزل هم خوردن میوه و سبزی که خوب نشسته باشم، باعث بیماری‌ام شود.

دکتر طاهره سوری‌/‌ متخصص عفونی و عضو هیات علمی‌ دانشگاه تهران

«اشرشیا کلی» باکتری است که می‌تواند بر اثر خوردن غذای آلوده بخصوص غذاهای گوشتی و سالاد آلوده‌، باعث ایجاد اسهال شود. گاهی اسهال ممکن است به صورت «اسهال خونی» همراه با «تب» هم باشد. این اسهال حتی در صورتی که دارو هم مصرف نکنید خود به خود بهبود می‌یابد. اگرچه بر اثر مصرف دوباره غذای آلوده‌، می‌تواند مجدد اسهال ایجاد کند. ولی بطور معمول در روده باقی نمی‌ماند و بعد از طی دوران حدود یک هفته‌ای از بدن دفع می‌شود اما عفونت‌های دیگر روده‌ای وجود دارد‌ که می‌تواند مزمن شده و در روده بماند و تا مدت‌ها باکتری از راه روده و با مدفوع دفع شود. این حالت را، ناقل شدن ‌می‌نامند که در مواردی مثل عفونت با باکتری «سالمونلا» و «تک‌یاخته آمیب» و «انگل ژیاردیا» می‌تواند اتفاق افتد. حالت ناقلی یا عفونت مزمن با آزمایش مدفوع و کشت آن مشخص می‌شود. در حالت ناقلی فرد ممکن است بعد از یک دوره اسهال و درمان نکردن صحیح و کامل بظاهر بهبود یابد ولی تا مدت‌ها در حال دفع عفونت از راه مدفوع باشد و هر چند وقت یک​بار مجدد دچار علایم اسهال یا یبوست می‌شود. لازم به ذکر است اسهال‌هایی که علت آنها ویروس است اسهال‌های سبکی هستند که بدون درمان خاصی، خود به خود رفع می‌شوند و در بدن باقی نمی‌مانند. اگر تشخیص اولیه شما درست بوده باشد نگران نباشید. باکتری (E. coli) در روده شما با درمان مناسب اولیه از بین رفته است و حالت ناقلی ندارد ولی ممکن است مشکل شما ابتلا به یک عفونت جدید روده‌ای باشد. بنابراین توصیه می‌شود حتما آزمایش مدفوع ساده همراه کشت انجام دهید تا نوع عفونت دقیقا مشخص سپس درمان شود.

دکتر محمدرضا وفا‌/‌ متخصص تغذیه و عضو هیات علمی ‌دانشگاه تهران

برای جلوگیری از آلودگی به انواع انگل‌ها و باکتری‌های بیماری‌زای دستگاه گوارش، باید اصولی را برای شستن میوه و سبزی رعایت کنید.

1. شستن میوه‌ها به مقدار زیاد و نگه داشتن آنها در یخچال به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. میوه را درست قبل از مصرف بشویید. چون پوشش طبیعی میوه حالت محافظ داشته و از فاسد شدن زود‌هنگام جلوگیری می‌کند.

2. هنگام شستن میوه‌ها دقت کنید همه قسمت‌های آن حتی قسمت‌هایی که قصد خوردن آن را ندارید کاملا شسته شوند. مثلا در مورد نارنگی، پرتقال، گریپ‌فروت و... هرچند پوست آن گرفته می‌شود ولی اگر نشسته پوست گرفته شود، باکتری‌های موجود روی پوست می‌توانند از طریق کارد میوه‌خوری به میوه منتقل شوند.

3. برای شست‌وشوی میوه‌های سفت مثل سیب بهتر است از برس مخصوص این کار استفاده کنید. استفاده از برس شما را از تمیز شدن میوه مطمئن می‌کند.

4. اگر میوه را به صورت بسته‌بندی می‌خرید، حتی اگر روی برچسب آن نوشته شده «شسته شده است» باز هم اطمینان نکنید و آن را مجدد بشویید. درباره سبزی که این نکته بسیار مهم‌تر است.

5. در مورد میوه‌هایی مانند گیلاس، انگور، توت و سایر میوه‌های ریز توصیه می‌شود یک قطره مایع ظرفشویی در ظرف آب ریخته و میوه‌ها را در آن غوطه‌ور کنید. بعد از پنج دقیقه میوه‌ها را آب‌کش و به دقت شست‌و‌شو داده و نوش‌جان کنید.

با سبزی‌ها چه کار کنیم؟

شست‌وشوی سبزی‌ها به مراتب از میوه‌ها جدی‌تر است. مصرف سبزی آلوده زمینه‌ساز ابتلا به انگل‌های روده و بیماری‌های عفونی روده‌ای مثل اسهال‌ها، هپاتیت‌ آ، حصبه، وبا و... و در نهایت بروز اپیدمی این بیماری‌ها در جامعه می‌شود. ‌وبا‌ یا «التور» سردسته بیماری‌هایی است که می‌تواند بر اثر خوردن سبزی‌های آلوده ایجاد شود. بهترین راه پیشگیری از ابتلا به اینگونه بیماری‌ها توجه به شست‌و‌شوی مناسب میوه‌ها و سبزی‌هاست. برای این کار باید سه مرحله ‌پاکسازی‌‌ «گل‌زدایی‌،‌ انگل‌زدایی‌ و ‌ضدعفونی»‌ به ترتیب انجام شود. این نکته بویژه درباره کاهو، کلم و میوه‌هایی که ممکن است با پوست خورده شوند، مانند سیب، خیار، ازگیل، شلیل، هلو و... مهم است. برای شست‌وشو به این ترتیب عمل کنید.

1. پاکسازی‌: این مرحله همان مرحله تمیز کردن سبزی‌‌هاست. به این ترتیب قسمت‌هایی که گل به آنها چسبیده و قسمت‌های غیر قابل استفاده جدا می‌شوند.

2. گل‌زدایی: در این مرحله سبزی‌ها را در آب غوطه‌ور می‌کنیم تا گل و لای آن گرفته شود.

3. انگل‌زدایی‌: برای این کار، به ازای هر لیتر آب سه قطره مایع ظرفشویی اضافه می‌کنیم و سبزی‌ها را در آن ریخته و بعد از سه تا پنج دقیقه آبکشی می‌کنیم.

4. ‌ضدعفونی‌: آخرین مرحله شست وشوی سبزی‌ها همین مرحله است.‌ در این آخرین قدم، به ازای هر پنج لیتر آب، نصف قاشق چایخوری پودر پرکلرین داخل آب بریزید.‌ سبزی‌ها را به مدت سه تا پنج دقیقه در آن غوطه‌ور کرده و بعد به دقت آبکشی کنید.

مهتاب خسروشاهی