تردد کامیون‌های فرسوده

این استان به دلیل موقعیت استراتژیک و اهمیت سیاسی ـ اقتصادی که دارد، به منظور برقراری ارتباط با استان‌ها و دیگر کشورهای جهان تقریبا از تمامی خطوط ارتباطی چون جاده‌ای ـ ریلی و هوایی بهره‌مند است.

در این میان حمل و نقل جاده‌ای بنا به دلایل خاص از اهمیت و جایگاه خاصی در استان برخوردار است، ولی متاسفانه در سال‌های اخیر توجهی به نوسازی این ناوگان حمل و نقل نشده است.

جواد هدایتی مدیرکل حمل و نقل و پایانه‌های آذربایجان شرقی در این باره ضمن اشاره به این که این استان از نظر تعداد کامیون‌های فرسوده در کشور مقام اول را دارد، گفت: فعالیت این کامیون‌های فرسوده نه‌فقط باعث آلایندگی هوا می‌شود، بلکه با مصرف مازاد بر استاندارد سوخت، کندی حرکت کامیون‌ها در جاده‌ها و نداشتن سرعت کافی در حمل سریع کالا خسارات زیادی به سیستم حمل و نقل جامعه وارد می‌شود.

به طوری که براساس یک پیش‌بینی علمی مازاد سوخت مصرفی کامیون‌های فرسوده در استان معادل 37هزار میلیارد تومان در سال می‌شود.

وی نوسازی و بهسازی ناوگان فرسوده استان را نیازمند تامین اعتبارات کلان دانست و افزود: در مصوبات سفر رئیس‌جمهور به استان، حدود 50 میلیارد تومان اعتبار برای نوسازی ناوگان حمل و نقل استان مصوب شده بود که متاسفانه تاکنون و با وجود پیگیری‌های متعدد این اعتبار دراختیار سازمان قرار داده نشده است.

ایوب نجفی، معاون حمل و نقل و پایانه‌های استان آذربایجان شرقی نیز معتقد است: خودروهای سنگین در استان به حدی فرسوده است که اگر دولت همه ناوگان فرسوده را تحویل گرفته و داخل کارخانه ریخته‌گری قرار دهد، مقرون به صرفه‌تر است تا این‌که برای بهسازی و نوسازی آن هزینه کند.

به گفته این مقام مسئول، باتوجه به بالا بودن هزینه خودروهای باری وارداتی وناتوانی رانندگان در پرداخت اقساط وام دولت و نیز نبود ضامن معتبر برای خودروهای چند صدمیلیون تومانی، بیشتر رانندگان تمایلی به دریافت وام و خرید و بهسازی کامیون‌های خود ندارند.

به همین دلیل دولت با تقویت بخش خصوصی از طریق مشخص‌کردن سود بازرگانی و عوارض گمرکی این امکان را برای سرمایه‌گذار فراهم می‌کند تا خودرویی با کیفیت بهتر را به شرط اقساط و البته بدون استفاده از تسهیلات بانکی وارد کرده و در اختیار متقاضیان قرار دهد.

فرتاش رییس انجمن صنفی کارگری وسایط نقلیه سنگین استان نیز در این باره اظهار کرد: یکی از بهترین گزینه‌ها برای بهسازی ناوگان فرسوده حمل و نقل باری استان، ورود کامیون‌هایی با کارکرد سه ساله از خارج کشور است.

وی افزود: اهمیت این موضوع این است که ماشین‌های وارداتی اروپایی (نه چینی و روسی) کم مصرف بوده و از نظر کششی و قدرتی دو برابر کامیون‌های فرسوده قدیمی بوده و بدون آلایندگی محیطی است.

رئیس انجمن صنفی کارگری وسایط نقلیه سنگین استان گفت: بر این اساس، دولت از سال گذشته طرح جامعی را با هماهنگی تشکل‌های صنفی کامیون داری و اداره کل راه و ترابری استان و انجمن صنفی رانندگان تبریز ارائه کرده که به موجب آن امکان ورود کامیون‌هایی با سه سال کارکرد اروپایی به داخل استان فراهم شود، اما با وجود مکاتباتی که در این رابطه صورت گرفته، شرایط ورود که همانا نحوه پرداخت سود بازرگانی و حقوق گمرکی است، هنوز مشخص نشده است.

تمایل دنیا به ترانزیت کالا از ایران

در همین حال نجفی، معاون حمل و نقل و پایانه‌های استان با ابراز تاسف از نگاه غیرمسوولانه برخی مدیران به وضع حمل و نقل در کشور و استان گفت: سیستم حمل و نقل در جامعه مانند خون در رگ است. متاسفانه مدیران با کم‌کاری و کوتاهی‌های خود نشان می‌دهند آن‌طور که باید ارزش حمل‌و‌نقل را در جامعه نمی‌دانند.

وی افزود: به دلیل امن بودن اکثر مسیرهای ارتباطی کشور، دنیا تمایل زیادی به ترانزیت کالا از ایران دارد، اما کنترل‌های غیرموجه و وقت کشی‌های بیجا و طولانی و برخوردهای ناشایست برخی ماموران باعث می‌شود اغلب مشتری‌ها ناراضی و دنبال گزینه‌های دیگر باشند که در پاره‌ای از موارد نیز موفق شده‌اند.

نجفی ادامه داد: در بحث حمل و نقل علاوه بر فرسوده بودن کامیون‌های سنگین و نیمه سنگین، پوسیدگی ناوگان مسافربری بین‌شهری بخصوص مینی‌بوس وحشتناک است. بر این اساس ضمن پیگیری‌های مکرر با بانک‌های عامل توسط یکی از شرکت‌های تعاونی فعال در تبریز به متقاضیان خودروهای مسافربری و حتی باری تا سقف 30 میلیون تومان و با ارائه تضمین‌های لازم وام کم‌بهره پرداخت می‌شود که در یک‌سال گذشته حدود 104 دستگاه مینی‌بوس و اتوبوس جایگزین شده است.

فرتاش رییس انجمن صنفی کارگری وسایط نقلیه سنگین استان نیز در خصوص فعالیت خودروهای سنگین فرسوده در استان هشدار داد و گفت: هم‌اکنون در استان آذربایجان شرقی بالغ بر 15 هزار و 500 دستگاه کامیون وجود دارد که بیش از 60 درصد آن از عمر بالای 25 و 35 سال برخوردار است.

وی که به گفته خودش رابط بین رانندگان و دولت است به بعضی از مشکلات رانندگان اشاره کرد و افزود: یکی از مهم‌ترین مشکلات این قشر از جامعه بیمه رانندگان است. با وجود مخاطرات و ناامنی‌های رانندگان، استرس و فشار مضاعف و ناراحتی‌های ناشی از دوری از خانواده، متاسفانه این شغل در طرح طبقه بندی مشاغل جزئی از بخش خدماتی محسوب می‌شود. به همین دلیل امید به آینده از نظر بازنشستگی و خدمات پس از بازنشستگی در بین آنها پایین است.

باز هم مشکل بیمه

مرتضی کریمی یکی از کامیون‌داران تبریزی در خصوص شرایط شغلی خود و همکارانش گفت: مساله بیمه یکی از مشکلاتی است که اغلب رانندگان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

وی افزود: باتوجه به این‌که شغل رانندگی یکی از مشاغل پرخطر محسوب می‌شود و فعالان این عرصه همواره با استرس و فشار مضاعف ناامن بودن جاده‌ها و دوری‌های طولانی مدت از خانه و خانواده مواجه هستند، با این حال در خیلی از مواقع مشکلات بیمه‌ای آنها حل نشده و نمایندگان و مسئولان مربوط آن‌طور که باید به این مساله رسیدگی نمی‌کنند.

علی قربانی یکی دیگر از رانندگان تبریزی، بارگیری خارج از نوبت از میدان تره‌بار را مشکل دیگر برخی رانندگان ذکر کرد و گفت: متاسفانه تعداد زیادی از رانندگان به جای بارگیری از پایانه بدون نوبت از گاراژها و دلال‌ها و میادین میوه بارگیری می‌کنند.

وی که حدود 27 سال سابقه رانندگی در جاده‌ها را دارد، دلیل این امر را در دریافت بیشتر حق کمیسیون از میادین
میوه‌و تره بار ذکر کرد و افزود: این مساله باعث ضایع شدن حقوق دیگر رانندگان شاغل در پایانه می‌شود.

رئیس انجمن صنفی کارگری وسایط نقلیه سنگین استان در این باره گفت: به منظور کاهش مشکلات بیمه‌ای رانندگان از مسئولان درخواست می‌کنیم تا آنجا که ممکن است راننده‌ای که بیش از 25 سال فعالیت رانندگی دارد با در نظر گرفتن سن 55 سال، آنها را بازنشسته کنند.

وی تامین قطعات را یکی دیگر از مشکلات مهم رانندگان ذکر کرد و افزود: این روزها بین درآمد ناچیز ریالی این صنف و خرج دلاری قطعات کامیون‌ها تفاوت فاحشی به وجود آمده و حل این مشکل بدون حمایت همه جانبه دولت امکان‌پذیر نیست.

به گفته فرتاش، در صورتی که قطعات مورد نیاز انواع کامیون بدون واسطه و عوارض گمرکی وارد کشور شود و با قیمت واقعی در اختیار مصرف‌کننده قرار گیرد، خیلی از مشکلات مربوط به قطعات آنها حل خواهد شد در غیر این صورت در آینده نه‌چندان دور ناوگان حمل و نقل استان به صورت اتوماتیک ایست خواهد کرد.

سعیده دلال علیپور -‌ جام‌جم‌ تبریز