سردشت، بهشت‌دشت‌ها

سردشت یکی از شهرهای جنوب آذربایجان غربی است که در کنار مرز عراق قرار دارد. مردم سردشت به زبان کردی سورانی صحبت می‌کنند. برای رفتن به سردشت می‌توان از مسیرهای مهاباد، پیرانشهر و بانه استفاده کرد.

سردشت به لحاظ کوهستانی بودن و داشتن آب و هوای معتدل، شهری خوش آب و هوا و سرسبز همچون شهرهای شمالی ایران دارای جاذبه‌های طبیعی بسیاری است.

جنگل‌ها و دشت‌های سرسبز، چشمه‌های پرآب و کانی‌های معدنی با خاصیت درمانی و باغات و درختان میوه ازجمله باغات انگور سیاه منطقه آلان، از شهرت بسیاری برخوردار است.

مسافران و گردشگران بسیاری برای دیدن تابلوهای زیبای آفریدگار با بوم طبیعت وارد شهر سردشت شده و با چمدانی پر از سوغات‌های این شهر ازجمله عسل طبیعی کوهستان‌های سرسبز، کتیرا و انگور سیاه آلان، با کوله باری از خاطره زیبا و با انگیزه دیدار دوباره شهر را وداع می‌گویند.

بازارچه‌های مرزی از دیگر جاذبه‌هایی است که سبب می‌شود مسافران زیادی از گوشه و کنار ایران به سردشت سفر کنند.

بازارهای سردشت به دلیل هم‌مرز بودن با عراق مرکز عرضه کالاها و لوازم خانگی با قیمت مناسب است که این خود به عنوان یکی دیگر از جاذبه‌های این شهر محسوب می‌شود.

برای آشنایی بیشتر و برنامه‌ریزی مناسب گردشگران به معرفی کوتاهی از مراکز دیدنی و جاذبه‌های طبیعی و تاریخی سردشت می‌پردازیم:

آبشار شلماش: دیدن یک آبشار و فرود آمدن آب از ارتفاع برای هر کسی جذابیت دارد چراکه دیدن منظره آبشار و شنیدن صدای آب و ایستادن در مسیر ذرات آبی که صورت را نوازش می‌دهد منظره‌ای از یاد نرفتنی به یادگار می‌گذارد. آبشار شلماش یکی از آبشارهای زیبایی است که در چند کیلومتری شهرستان سردشت قرار گرفته است. دیدن مناظر فوق‌العاده زیبای دره‌ها و کوهستان‌های پوشیده از درختان سرسبز در مسیر حرکت، زیبایی این سفر را دوچندان می‌کند. این آبشار در مسیر رودخانه شلماش قرار دارد و از سه آبشار پشت سر هم تشکیل شده است. پله‌های تعبیه شده در کنار آبشار، سرویس‌های بهداشتی و نیز احداث جایگاه‌هایی برای رفاه مسافران ازجمله امکاناتی است که سبب شده گردشگران بتوانند براحتی برای ساعت‌های طولانی در این محل اقامت کرده و احیانا با استفاده از چادر، شبی را در این محل به صبح برسانند.

چشمه معدنی گراو: یکی دیگر از تابلوهای فوق‌العاده زیبای طبیعت سردشت، چشمه جوشان گراو یا
کانی‌گراوان است که در فاصله 13 کیلومتری سردشت به طرف مهاباد بعد از شهر ربط و کنار روستای کانی‌گویز واقع است. این چشمه در ارتفاع‌1200‌متری از سطح دریا قرار گرفته است. واقع شدن چشمه در میان دره‌ای سرسبز با پوشش گیاهی زیاد و درختان پراکنده بلوط بر زیبایی این مناظر می‌افزاید. آب چشمه بر بالای توده‌ای مخروطی از رسوبات آهکی و معدنی می‌جوشد و پس از جاری شدن، موادی رسوبی از خود برجای می‌گذارد. هر روز بر انبوه این مواد افزوده شده که پس از هزاران سال بصورت توده‌ای مخروطی به ارتفاع حدود 20 متر درآمده است. آب چشمه شور و گازدار است و دارای خواص درمانی و برای امراض پوستی مفید است.

کوهستان باژار: این کوهستان در 11 کیلومتری جنوب غربی شهرستان سردشت و نزدیک روستای قلعه رش است. آب و هوای خنک این کوهستان در فصول بهار و تابستان، طبیعت زیبا و سرسبز پوشیده از جنگل و وجود گیاهان و سبزیجات کوهی باعث جذب گردشگران زیادی شده است. گردشگران با آمدن به این کوهستان خوش آب و هوا اوقاتی را دور از شلوغی و آلودگی شهر به سر برده و در‌نهایت به عنوان رهاورد سفر خویش علاوه بر دیدن مناظر بکر و آب و هوای خوش، می‌توانند عسل طبیعی و ناب کوهستان، کتیرا و انگور سیاه را از اهالی روستای قلعه رش تهیه کنند.

رودخانه زاب: رودخانه زاب از کوه‌های کردستان سرچشمه گرفته و وارد خاک عراق می‌شود. این رودخانه در مسیر خود از بین دره‌ها و کوه‌های سرسبز عبور می‌کند. یکی از شعبات آن، رودخانه رزگه است که در مسیر خود آبشاری بسیار زیبا را خلق می‌کند. آبشار رزگه همچون آبشار شلماش مکانی بسیار دیدنی است. روی رودخانه زاب چند پل وجود دارد ازجمله پل قلاتاسیان و پل فلزی که دارای قدمت تاریخی هستند.

دره گرژال یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری شهرستان سردشت است که در مسیر رودخانه زاب قرار دارد.

این دره پوشیده از درختان بلوط و گیاهان کوهستانی است و از آب و هوای بسیار معتدل در طول فصول بهار و تابستان برخوردار است.

علاوه بر جاذبه‌های طبیعی، سردشت دارای چند اثر و جاذبه‌های تاریخی و باستانی است.

حمام قدیمی یا حمام کهنه سردشت در مرکز شهر که توسط سردار عزیزخان مکری در عصر قاجاریه ساخته شده است از دیدنی‌های تاریخی سردشت به شمار می‌رود.

شهر ربط در فاصله 15 کیلومتری شهرستان سردشت دارای چند اثر تاریخی از جمله قلعه و تپه با قدمت هزاره اول پیش از میلاد مربوط به دوره حکومت ماناها و مادهاست.

دیدار سردشت فرصت مناسبی است تا بخش‌های دیده نشده از ایران را به تجربیات سفر خود اضافه کرده و تصاویر زیبایی از طبیعت ایران را به آلبوم خاطرات خود اضافه کنیم.

در سفر به سردشت دوربین خود را فراموش نکنید زیرا هر قسمت از طبیعت این سرزمین خود یک شاهکار بی‌نظیر است. (جام جم - ضمیمه چمدان)

نادر فرجی