عوارض حاد تزریق خون

از زمانی که خون از اهدا کننده گرفته می‌شود تا زمانی که خون به فرد نیازمند تزریق می‌شود، اگر خطایی رخ بدهد می‌تواند به عوارض مرگبار منجر شود. حدود 10 درصد افرادی که خون دریافت می‌کنند، دچار عارضه می‌شوند هرچند در ایران به دلیل عدم ثبت عوارض و پیگیری آن، آماری در دست نیست.

اغلب تصور عوارض ناشی از تزریق خون به انتقال بیماری‌هایی همچون ایدز و هپاتیت مربوط است، اما واقعیت چیز دیگری است. تزریق خون به خودی خود دارای عوارض فراوانی است که ناشی از واکنش بدن گیرنده به خون غریبه است. عوارض تزریق خون به 2 دسته تقسیم می‌شوند: عوارض حاد و عوارض تاخیری.

هر عارضه‌ای که طی مدت تجویز خون تا 24 ساعت پس از آن رخ می‌دهد به عنوان عارضه حاد ناشی از خون تلقی می‌شود تا خلافش ثابت شود. عوارض تاخیری ناشی از دریافت دراز مدت خون و تجمع آهن در قلب و کبد یا واکنش‌های حساسیتی تاخیری است.برخلاف نظر عموم مردم که تزریق خون را به دلیل بیماری‌های عفونی (ایدز و هپاتیت) نمی‌پسندند، پزشکان از عوارض خطرناک و مرگبار ناشی از تزریق خون می‎هراسند.

این واکنش‌ها بسیار وسیع است، اما ممکن است علائم اولیه یکسانی داشته باشد. ممکن است در حین تجویز فرد دچار علائم جزیی همچون تب و کهیر تا علائم شدیدی همچون تنگی‌نفس و شوک شود. واکنش فرد گیرنده و اختلال خونی بروز کرده در نوع علائم تاثیرگذار است. علائم عمومی شامل تب و لرز، درد در هر بخشی از بدن و احساس گرما در رگ تزریقی است. علائم تنفسی شامل سرفه، خس‌خس سینه، تنگی‌نفس و حتی قطع نفس است. اثرات قلبی تداخل می‌تواند به افزایش یا کاهش ضربان قلب و افت فشارخون منجر شود. علائم گوارشی شامل درد شکم، تهوع، استفراغ و اسهال خونی است. از نظر ادراری ممکن است تغییر رنگ یا کاهش در حجم ادرار دیده شود. در پوست بیمار ممکن است ضایعات پوستی گذرا یا ماندگار که با خارش همراه است بروز کند. عده‌ای از بیماران دچار گزگز در دست و پاها می‌شوند. در مواردی خونریزی خودبه‌خود دیده شده است. در صورتی که در حال دریافت خون هستید و هر کدام از علائم ناشی از واکنش حاد را مشاهده کردید، فورا به پزشک اطلاع دهید. لازم است پزشک بسرعت خون را قطع کند و برای بیمار مایعات وریدی بگذارد. باید خون تجویزی به همراه نمونه‌ای از خون و ادرار بیمار گرفته شده و برای بررسی علت بروز واکنش به بانک خون ارسال شود.