چرا زمین می‌لرزد؟

زنگ که زده شد، خانم معلم به بچه‌ها گفت که چه کارهایی بکنند. بعضی‌ها رفتند زیر میزهایشان، بعضی‌ها کنار دیوارها و گوشه کلاس پناه گرفتند و دستشان را روی سرشان گذاشتند، البته در جایی که پنجره نبود چون شکستن شیشه‌ها خطرناک بود و... .

همه این کارها برای بچه‌ها جالب و مفید بود، اما مهشید کوچولو یک سوال در ذهنش داشت، برای همین، وقتی کارشان تمام شد، از خانم معلم پرسید: خانم میشه برامون بگید که زلزله چطور درست می‌شه؟

چند تا از بچه‌ها هم از خانم خواستند تا برایشان در این مورد توضیح بدهد.

خانم معلم گفت: اگر آروم باشید، هر چی می‌دونم براتون می‌گم.

دخترها همگی به صندلی‌هایشان تکیه دادند و آماده گوش کردن شدند.

ـ خب بچه‌ها اولین موضوعی که باید بدونید اینه که کره زمین از سه لایه تشکیل شده. اول‌ هسته که در مرکز زمین قرار دارد، درست مثل هسته یک هلو که بسیار داغ است. دوم گوشته یا جبه که به صورت مایع و مذاب است یعنی حالتی خمیری شکل دارد و البته اینجا هم خیلی داغ است، همان هلو را در نظر بگیرید قسمتی که بین هسته و پوست میوه است و سوم پوسته زمین که ما روی آن زندگی می‌کنیم، درست مثل پوست همان هلو که گفتم.

پوسته زمین از تکه‌های جداگانه‌ای تشکیل شده که کنار هم قرار گرفته‌اند، در محل‌هایی که این تکه‌ها به هم می‌چسبند، شکستگی‌هایی وجود دارد که به آنها گسل می‌گویند.

خب حالا یادتون هست گفتم که هسته و گوشته چقدر داغ هستند و حرارت بالایی دارند، آنجا انرژی و گاز زیادی تولید می‌شود، این انرژی و گاز با فشار از شکست‌های پوسته زمین بیرون می‌زند که باعث لرزش سطح زمین می‌شود. این حالت تقریبا شبیه جوش آمدن آب یک کتری است که هنگام جوشیدن در آن می‌لرزد!

و در یک جمله می‌شود گفت آزاد شدن ناگهانی انرژی از محل شکست پوسته زمین باعث ایجاد زلزله می‌شود.

وقتی حرف‌های خانم معلم تمام شد، مهشید احساس کرد که خیلی چیزها درباره زمین لرزه یاد گرفته است، اما باز هم یک سوال داشت: خانم اجازه، شما گفتید زمین شبیه به یک هلو است. درسته؟

ـ‌ البته تقریبا مثل هم هستند، چطور؟

ـ‌ خب خانم ما هلو رو می‌خوریم، آیا کسی هست که بتونه زمین رو بخوره؟!

ـ‌ ای شیطون... و بعد همه بچه‌ها خندیدند.

رضا بهنام