عروسک نمایشی ایران تنها مبارک نیست. تکم‌گردانی اردبیل، بوکه بارانی کردستان، چولی قزک خراسان، ‌چی جی‌بی جی شیراز و آهو بره از دیگر عروسک‌های ایرانی هستند که کمتر شناخته شده‌اند.
کد خبر: ۳۴۲۴۴۴

«بازبازک» نیز عروسکی از ایل بختیاری است که بتازگی در جشنواره سیزدهم تهران مبارک به جامعه معرفی شد.

«بازبازک» عروسک ویژه دختران ایل بختیاری و نماد کوچکی از فرهنگ بزرگ این ایل ایرانی است.

بازبازک که از ترکیب و بسامد واژه (باز)‌ که همان تلخیص‌یافته (بازی)‌ به معنای رقص و نمایش است و پسوند (ک)‌ که از باب تصغیر است، معنای حقیقی و مجازی عروسک نمایشی را القاء می‌کند. بازی دهنده‌ای کوچک که به عبارتی همان مقیاس عروسک است، اما عروسکی که حرکت و کاربردی نمایشی در سطحی اولیه دارد.

این عروسک دست‌ساز بیشتر برای بازی، تفنن و سرگرمی کودکان، رقص و نمایش دستمال‌بازی ساخته و پرداخته می‌شود و کودکان که خود بازی‌دهندگان این عروسک هستند به نوای مقام‌های موسیقایی «دستمال‌بازی» که توسط «توشمال‌ها» (نوازندگان سرنا و دهل)‌ انجام می‌پذیرد مشق دستمال‌بازی را یاد گرفته و چنین تجربه‌ای را در قالب عروسک فرا می‌گیرند.

شأن حضور اغلب بازبازک‌ها مراسم عروسی‌ها و مراحل اولیه عروسی‌ها نیز به شمار می‌روند که کودکان و غالبا دختران با عروسک‌های خود به استقبال جشن و شادی می‌روند و از آن طریق نیز مبادرت به یادگیری رقص دستمال‌بازی که تجلی همبستگی ایلی و آیینی است می‌نمایند.

پایه و اصل و اساس عروسک بازبازک‌ براتصال دو چوب چلیپاگونه استوار شده است که به وسیله نخ به هم متصل شده‌اند. این فرم ابتدایی‌‌ترین و ساده‌ترین شکلی است که بشر اولیه ساخته و بر آن باورها و تخیل خود را بنا کرده است.

مواد اصلی ساخت عروسک بازبازک را مثل بسیاری از عروسک‌های دیگر چوب و پارچه تشکیل می‌دهند. چوب‌ها قطعا می‌بایست صاف و تخت و صیقلی بوده و پارچه‌ها الزاما می‌بایست از رنگ‌های شاد و تند استفاده شوند. پیکر اصلی عروسک بازبازک را چوب و نخ و ریسمان بهم وصل کرده و بر قامت آن لباسی به شکل لباس زنان بختیاری دوخته می‌شود.

طراحی و دوخت لباس و تزئینات عروسک تماما با زنان بزرگ و چینه‌گران است و حسب ذوق و سلیقه عشایر رنگ‌های گرم همواره مورد علاقه بیشتر سازندگان هستند.

دکتر اردشیر صالح‌پور 
جام جم

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها