«گ» مثل گشنیز

بقراط نیز این گیاه را برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌کرد و پزشکان قدیم عقیده داشتند گشنیز از سرایت امراض جلوگیری می‌کند، از این رو به افراد مبتلا به آبله دستور می‌دادند که آب گشنیز را به دور چشم‌هایشان بمالند تا میکرب آبله به چشم‌ها سرایت نکند.

زکریای رازی، گشنیز را برای آرام کردن سردرد و رفع سستی تجویز می‌کرد. گشنیز گیاه بومی جنوب اروپا و مناطق مدیترانه است و در بیشتر نقاط ایران نیز می‌روید.

گشنیز تازه گیاه معطری است که در کوکو و آش استفاده می‌شود، گشنیز تازه در تهیه انواع سوپ نیز استفاده می‌شود. تخم آن را نیز تفت داده و پودر می‌کنند و به عنوان ادویه خصوصا در غذاهای هندی استفاده می‌کنند.

مخلوط پودر تخم گشنیز و زیره سبز در غذاهای ایرانی مثل خورش‌ها استفاده می‌شود. علاوه بر این در ایران گشنیز به صورت سبزی خوردن نیز مصرف می‌شود.

تخم گشنیز برای برطرف کردن بوی گوشت و ماهی بسیار مفید است. ریشه گشنیز در آشپزی، بویژه در جنوب شرقی آسیا و تایلند مورد استفاده قرار می‌گیرد.

درون گشنیز

 در 100 گرم گشنیز 7/5 گرم آب، 38 گرم سلولز، 15 گرم مواد چرب (مانند اسید اوئیک، اسید پالتیک و اسیدلینولئیک)، یک گرم اسیداگزالیک،170 میلی‌گرم کلسیم،200 واحد ویتامین آ و50 میلی‌گرم ویتامین ث وجود دارد.

گشنیز و صنعت 

برای مصارف دارویی از میوه‌های گشنیز استفاده می‌شود و برای این منظور گل‌ها یا تمامی گیاه را (در کشت صنعتی) قبل از این‌که کاملاً برسند جمع آوری می‌کنند.

پس از آن که میوه‌ها خشک شدند آنها را کوبیده و دوباره خشک می‌کنند. این دانه‌ها را در ظرف‌های سر بسته نگهداری می‌کنند. این دانه‌ها محتوی اسانس روغنی تا یک درصد می‌باشند که برای تهیه داروهای بادشکن به کار می‌رود. این اسانس روغنی را با شکر می‌توان مخلوط کرد.

از فرآورده‌های حاصل از گشنیز که در بازار موجود است می‌توان به قرص سی  لاکس، پودر ملین، پودر کارمیناتیف، پودر آنامین و پودر تخم گشنیز اشاره کرد.

10 خاصیت گشنیز

1- آب گشنیز خواب آور است. برای این منظور باید 30 گرم از آب گشنیز خام را همراه با شکر خورد. مصرف بیش از این مقدار موجب حالت سستی می‌شود.

2- تخم گشنیز شیر مادران شیرده را زیاد می‌کند.

3- گشنیز دارای اثرات ضداسپاسم و ضدنفخ بوده و از آن در پیشگیری و کاهش دل‌پیچه استفاده می‌شود.

4- جوشانده گشنیز سیستم اعصاب را نیز تسکین می‌دهد.

5- جوشانده گشنیز برای باز شدن صدا (مخصوصا برای آوازه‌خوان‌ها) و درمان گلودرد و سرماخوردگی مفید است.

6- از روغن گشنیز پمادهای تسکین دهنده دردهای رماتیسم عضلانی و مفصلی تهیه می‌شود.

7- گشنیز اشتهاآور و هضم کننده غذاست.

8- گشنیز تازه تشنگی را بر طرف می‌کند.

9- جویدن تخم گشنیز برای تسکین درد دندان مفید است.

10- در نظر داشته باشید مصرف به اندازه گشنیز هیچ گونه ضرری ندارد، ولی مصرف بیش از حد آن باعث حالت مستی توام با خستگی شدید می‌شود و گاهی به خواب عمیق، گنگی و بی حسی منجر می‌شود.