نشست بی‌ثمر

دیانا فورش‌گوت، از روسای پیشین شورای مشاوران اقتصادی بوش که در حال حاضر از محققان ارشد موسسه هادسن است، می‌گوید: بوش بصراحت اعلام کرده بود حاضر به راه آمدن و مدارا در برابر ایده ایجاد مکانیسم نظارتی فراملیتی بر عملکرد مالی دولت‌ها نیست. وی افزود: او با اصل ایده تشکیل این مکانیسم مشکلی نداشت منوط به این که در قالب آن هیچ مجازاتی برای تخطی آمریکا از اصول این مکانیسم پیش‌بینی نشود.

حاضران در نشست 20 G  در بیانیه پایانی خود در مورد طرحی 6 بندی برای مهار بحران‌ مالی جهان به توافق رسیدند. در این بیانیه تصریح شده اگرچه پای‌بندی به قواعد تنظیم بازارهای مالی در زمره مسوولیت‌های دولت‌ها است اما باید نوعی نظم و هماهنگی بین طرف‌ها برای حل ایجاد هماهنگی در سطح بین‌المللی ایجاد شود.

حاضران در نشست واشنگتن که برای یافتن راهکارهای مقابله با بدترین بحران مالی جهان در دهه‌های اخیر گرد آمده بودند، ترجیح دادند عبور از اختلافات جدی و اصلی خود را به نشست بعدی که قرار است در ماه آوریل سال آتی میلادی برگزار شود، موکول کنند. یکی از دلایل اتخاذ این تصمیم بی‌اعتمادی حاضران در نشست به بوش و اعتبار توافق‌های او بود.

پیشنهاد هدفمند

نیکلا سارکوزی، رئیس‌جمهور فرانسه و رئیس دوره‌ای اتحادیه‌اروپایی که به همراه دیمیتری مدودف، همتای روسی خود پس از نشست موفقیت‌آمیز اتحادیه‌اروپایی-روسیه در شهر نیس فرانسه راهی آمریکا شده بود حتی قبل از ورود به این کشور با مخالفت با طرح بوش برای استقرار اجزای سامانه دفاع موشکی آمریکا در شرق اروپا با کاخ‌سفید سرناسازگاری گذاشت.

نکته جالب حمایت قاطع سارکوزی از پیشنهاد مدودف برای تشکیل نشست دیگری برای پیگیری دستاوردهای نشست اخیر در مسکو، پایتخت روسیه بود. این پیشنهاد که روز جمعه و قبل از آغاز نشست 20 G  مطرح شد عملا تیر خلاصی را به این نشست زد. مدودف با این اقدام همه نگاه‌ها را متوجه نشست بعدی در مسکو کرد که پس از به قدرت رسیدن باراک اوباما، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا برگزار می‌شود.

به اعتقاد حاضران در نشست واشنگتن، دولت‌ها با تصویب بسته‌های حمایتی از موسسات مالی خود عملا در جهت‌ مهار بحران مالی جهان در سطح ملی‌ گام برداشته‌اند و آنچه اکنون ضروری است تعیین چارچوب‌هایی برای همکاری در سطح بین‌المللی برای به حداقل رساندن تبعات این بحران است.

غیبت اوباما

رئیس‌جمهور منتخب آمریکایی‌ها در نشست 20 G شرکت نکرد اما نمایندگان خود را به این نشست فرستاده بود. او در نقطه مقابل بوش که مخالف تصویب بسته ‌حمایتی دیگری برای کمک به صنایع درحال ورشکستگی آمریکا است با اکثر رهبران حاضر در نشست اخیر 20 G  دیدگاه‌های مشترک زیادی دارد. مادلین آلبرایت، وزیر امور خارجه پیشین آمریکا در دوران زمامداری کلینتون و جیمز لیچ به عنوان نمایندگان اوباما در حاشیه برگزاری این نشست با رهبران شرکت‌کننده در آن ملاقات و گفتگو کردند. اوباما به شکلی غیرمستقیم در اولین نطق رادیویی خود پس از انتخاب به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا در مورد نشست 20 G  اظهارنظر کرد. او ابتکار بوش برای آغاز حرکتی فراملیتی در جهت حل بحران مالی جهان را ستود و خواستار اقدام هماهنگ جهان برای پرداختن به این معضل شد.

خودداری اوباما از اظهارنظر در مورد نشست 20 G  از عدم موافقت او با همه دیدگاه‌های بوش در رابطه با بحران مالی جهان حکایت داشت و شاید بتوان غیبت او در این نشست را هم به همین سیاق تفسیر کرد.

بیانیه مبهم

بیانیه 5 صفحه‌ای منتشر شده در پایان نشست 20 G ضرورت انجام اصلاحات عمده همگام با گام‌هایی تعریف شده برای اصلاح ساختار مالی جهان مورد تاکید قرار گرفته است.

افزایش نظارت بر عملکرد بانک و موسسات مالی، محدود کردن میزان پرداخت به مدیران ارشد شرکت‌های فراملیتی، تشدید نظارت بر تعاملات بانک‌ها و موسسات مالی با شرکت‌های مولد در زمره گام‌هایی است که به اعتقاد اکثر رهبران حاضر در نشست 20 G  اجتناب‌ناپذیر هستند و باید مورد توجه قرار گیرند.

وجود اختلافات متعدد بین رهبران حاضر در این نشست و بویژه تفاوت‌‌های ایدئولوژیک موجود راهی دشوار پیش روی دولت بعدی آمریکا خواهد گذاشت. به این مشکل باید حرکت تعمدی پاره‌ای از کشورها در جهت محدود کردن تاثیرگذاری آمریکا در عرصه اقتصاد بین‌المللی و پایان دادن به یکجانبه‌گرایی در این حیطه را هم باید افزود که کار را بر اوباما دشوارتر خواهد کرد.

سایه‌های تردید

اولین نشست اضطراری 20 G برای بررسی بحران مالی جهان در حالی بدون دست یافتن به راهکاری عملی به کار خود پایان داد که با توجه به برنامه‌های آمریکا برای صیانت از صنایع داخلی این کشور که به اعتقاد دیگر کشورهای صنعتی مصداق اصل یکجانبه‌گرایی اقتصادی است احتمالا بر نشست بعدی این گروه در روسیه سایه خواهند افکند.

دولت آمریکا در حال بررسی طرحی است که در صورت تصویب به معنای پرداخت کمک مالی بلاعوض 25 میلیارد دلاری به 3 غول خودروسازی این کشور خواهد بود. این 3 شرکت که پیش‌تر هم دچار مشکلات مالی جدی بودند با وقوع بحران مالی کنونی در آستانه ورشکستگی قرار گرفته‌اند. سقوط این شرکت‌ها معادل از دست رفتن 3 میلیون فرصت شغلی در ایالات‌متحده یا به عبارت ساده‌تر فروپاشی ساختار فعلی این کشور است.

خودروسازهای آمریکا تنها شرکت‌های صنعتی این کشور نیستند که در صف استفاده از کمک‌های دولتی ایستاده‌اند. به اعتقاد کشورهای اروپایی اعطای این کمک‌ها به منزله حمایت دولتی از آنها و نقض قوانین رقابت در بازارهای آزاد است.

مترجم: رضا سادات/ منبع: NBC