کودکان آپارتمانی‌

فرزندان به عنوان میوه‌ها و ثمرات زندگی والدین بسیار مورد محبت و ارزشمند هستند. والدین تمام توان خود را برای رشد و تربیت مناسب آنها به کار می‌گیرند. وضعیت زندگی خانواده‌ها با گذشته فرق زیادی کرده و خانواده‌ها از فرم خوشه‌ای و جمعی به فرم هسته‌ای و مستقل رسیده‌اند. توجه والدین به فرزندان به دلیل تعداد کمتر آنها و شاید موارد دیگر بیشتر شده، اما آیا واقعا وضعیت تربیتی فرزندان نیز ارتقا یافته است؟

کد خبر: ۱۶۷۱۲۷

امروزه‌جوانان بر خلاف گذشته در سنین بالاتر ازدواج می‌کنند تا هم انتخاب مناسب‌تری کنند و هم بتوانند در تحصیل و شغل پیشرفت مناسبی کنند. همین مساله موجب کمال‌گرایی و توقع بیشتر آنها از زندگی و از یکدیگر شده است.

وقتی زندگی مشترک آغاز می‌شود زوجین ترجیح می‌دهند زندگی مستقلی داشته باشند که مطابق با اهداف و عقاید خودشان باشد. سعی می‌کنند بهترین‌ها را برای خود و فرزندانشان بخواهند.

البته واژه فرزندان، کم کم در حال از بین رفتن است، زیرا بسیاری خانواده‌ها تمایلی به داشتن چند فرزند ندارند و اغلب به یک یا دو فرزند بسنده می‌کنند.

از طرفی در حال حاضر بیش از 40 درصد از زنان متاهل شاغل هستند و با وجود افزایش سن ازدواج و افزایش مشغله‌ها نمی‌توان انتظار داشت که تعداد فرزندان نیز بیشتر باشد.

در ضمن، از نظر اقتصادی نیز نمی‌توان هزینه‌های لازم و کافی را برای رشد و پرورش چند فرزند تامین کرد بویژه این‌که صرفا پرداخت هزینه بدون حضور کافی والدین در کنار فرزندان معناندارد.

اسباب بازی‌های سرگرم کننده حالا با یکی دو دهه قبل فرق زیادی کرده و تنوع طلبی کودکان نیز افزایش یافته، پس تامین خواسته‌های یک یا دو فرزند از هنرهای والدین است.

پس والدین ترجیح می‌دهند یکی دو فرزند داشته باشند تا بتوانند وقت و محبت و پول کافی نثار آنها کنند.

اما مشکل اصلی در بیشتر خانواده‌ها، وضعیت تربیتی والدین است. در این میان وسواس زیادی در مراقبت و نگهداری از تک فرزندان می‌شود و تصور می‌کنند این نشانه ای از علاقه و محبت آنهاست.

والدین می‌خواهند در صورت امکان به طور شبانه روزی فرزندانشان را کنترل کنند و آنها را جلوی چشمان خود داشته باشند.

حالا خانواده‌ها کم جمعیت هستند و فضای زندگی آپارتمان محدود شده است و به دلیل هزینه بالای زندگی، والدین وقت زیادی را خارج از منزل به کار می‌پردازند و امکان رفت و آمد زیاد و حضور در جمع‌های خانوادگی و دوستانه کاهش یافته است.

از طرف دیگر، والدین درخصوص تامین امنیت و رفاه کودکان خود بیش از حد نگرانند. توجیه بسیاری نیز این است که به دلیل علاقه زیاد به فرزندان تمایل دارند همه چیز مربوط به آنها از تغذیه و خوراک گرفته تا نوع و رنگ اسباب بازی و مکان بازی و همبازی‌هایشان را کنترل کنند تا خیالشان راحت باشد.

در ضمن به دلیل وضعیت جامعه و تنوع در نوع رفتار افراد و تربیت‌های مختلف نیز بسیاری از دوستان و محیط‌های بازی، اسباب بازی‌ها و خوراکی‌ها مردود شناخته می‌شوند و تصمیم بر این گرفته می‌شود که کودکان در منزل و کنار والدین بمانند.

اما این در منزل و محدود بودن نیز در نهایت تحرک کمتر، افزایش تعداد وعده‌های غذایی، تماشای تلویزیون، عدم خلاقیت در بازی‌ها و وابستگی زیاد فرزندان به والدین می‌شود.

فرزندان وابسته‌

این گونه فرزندان در سنین مدرسه و تحصیل نیز برای درس خواندن وابسته باقی می‌مانند و چنانچه والدین در امور درسی فرزندان بسیار دخالت و به آنها کمک کنند دانش‌آموزان دچار وابستگی زیاد شده و همین مساله مانع پیشرفت موثر آنها می‌شود.

در چنین مواردی چنانچه والدین برای انجام تکالیف به آنها کمک کنند نه تنها دانش‌آموزان را به خود وابسته می‌کنند، بلکه موجب تزلزل و افت تحصیلی آنها در سال‌های بعد نیز می‌شوند. کارشناسان معتقدند والدینی که در سال‌های ابتدایی مدرسه تا حد زیادی در انجام تکالیف به فرزندانشان کمک می‌کنند در سال‌های بعد به دلیل حجم مطالب و کیفیت آموزشی قادر به این کار نخواهند بود و به پیشرفت فرزندشان صدمه می‌زند.

اما والدینی که هنگام لزوم، فرزندان را راهنمایی کرده، اما در عوض زمان مشخصی را برای انجام تکالیف و مطالعه آنها تعیین می‌کنند تا میزان بازی و تفریح به حد معقولی کاهش یابد، دانش‌آموزانی متعهد و مسوولیت پذیر تربیت می‌کنند.

‌ کودکان منزوی بیشتر دچار افت تحصیلی می‌شوند.

با توجه به این‌که کودکان منزوی نه تنها در ارتباطات اجتماعی، بلکه در دوران تحصیل نیز با مشکلات زیادی رو‌به‌رو هستند، بنابراین بهتر است پیش از ورود به دبستان از نظر اجتماعی تقویت شوند.

شرکت در بازی‌های دسته جمعی و گروهی مناسب، زمینه را برای تقویت مهارت‌های اجتماعی و یادگیری کودکان فراهم می‌آورد.

کارشناسان به والدین توصیه می‌کنند کودکان را بیش از حد محدود نکرده و با امر و نهی‌های مکرر آنها را از برقراری ارتباط با دیگران دور نکنند، زیرا این گونه کودکان بتدریج منزوی شده و دچار مشکلاتی خواهند شد.

در عین حال چنانچه کودکان پیش از ورود به محیط‌های اجتماعی بزرگ‌تر مانند دبستان مهارت‌های اجتماعی را نیاموخته باشند، ممکن است در دبستان هم به دلیل افزایش ارتباطات و هم به دلیل مسائل گوناگون یادگیری دچار اضطراب بیش از حد و افت تحصیلی شوند.

لازم به ذکر است هنگام بازی‌های کودکان نیز صرفا به مشاهده و زیر نظر داشتن آنها به منظور جلوگیری از خطر بپردازید و در درگیری‌های میان کودکان نقش قاضی و داور را ایفا نکنید تا آنها خودشان ارتباط موثر را بیاموزند.

کم تحرکی کودکان‌ عدم تعادل روحی می‌آورد

کودکانی که به دلایل متفاوت ثبات روحی ندارند، بتدریج مبتلا به خستگی مزمن نیز می‌شوند. این مساله به دلیل خشم و عصبانیت هر از گاه کودکان نیست، بلکه کودکانی که دچار اختلالات بیولوژیکی هستند مد نظر قرار دارند.

بسیاری والدین از کم تحرکی و ضعف و بی حالی کودکانشان گله دارند در صورتی که این مورد در پی عارضه بیولوژیکی‌شان صورت پذیرفته است.

در بزرگسالانی که مبتلا به حالاتی نظیر افسردگی هستند نیز حالات خستگی مزمن و ضعف دیده می‌شود؛ اما درخصوص کودکان مساله فقط روحی نیست و با تغییر حالت و محیط بر طرف نمی‌شود و باید شیوه زندگی تغییر کند.

افراط در تماشای تلویزیون

بسیاری افراد تصور می‌کنند کودکان هرگز مبتلا به عارضه کبد چرب نمی‌شوند، پس می‌توانند هر چه می‌خواهند چربی بخورند در صورتی که این طور نیست.

تماشای زیاد تلویزیون و بی‌تحرکی و خوردن تنقلات موجب افزایش وزن و مشکلات کبدی می‌شود. ترغیب کودکان چاق به ورزش، داشتن فعالیت بدنی و تغذیه سالم‌تر به کاهش میزان بافت چربی در کبد آنان کمک می‌کند.

بیماری‌ای که تحت کبد چرب غیر الکلی نامیده می‌‌شود به طور فزآینده‌‌ای در میان کودکان چاق شایع شده است.

پزشکان اثر یک برنامه 12 هفته‌‌ای شامل آموزش تغذیه مناسب و دو جلسه یک ساعته ورزش در هفته را در بهبود بیماری کبد چرب گروهی از نوجوانان چاق بررسی کردند.

در آغاز مطالعه 52 درصد افراد در سمت راست کبد و 48 درصد در قسمت چپ آن دچار این بیماری بودند.

پس از برنامه شیوع بیماری کبد چرب برای هر دو طرف اندام به میزان قابل ملاحظه‌ای تا 29 درصد کاهش یافت.

شواهد نشان می‌‌دهد کم کردن وزن تدریجی، بهترین راه کاهش این بیماری از طریق فعالیت و بازی‌های پر تحرک است.

تماشای زیاد تلویزیون موجب اختلال رفتاری در کودکان می‌شود

بررسی‌ها نشان داده کودکانی که زیاد تلویزیون تماشا می‌کنند، تمایل بیشتری به هیجان داشته و بیشتر به مشکلات رفتاری و اختلالات خواب دچار می‌شوند.

چنانچه کودکان بین سنین 2 تا 5 سالگی روزانه بیش از 2 ساعت به تماشای تلویزیون بپردازند، دچار مشکلات گوناگونی از قبیل عدم تمرکز حواس رفتار خشن و احساس تنهایی بیشتر هنگام خواب می‌شوند.

بنابر همین گزارش، محققان در تحقیقات چند ساله خود روی بیش از 3 هزار کودک، عادات تماشای تلویزیون و تمایل آنها به هیجان، افسردگی، مشکلات مربوط به خواب، عدم تمرکز حواس، رفتار خشن یا کمبود مهارت‌های اجتماعی آنها را بررسی کردند.

16 درصد بچه‌های 5/1 تا 2 ساله در این تحقیق بیش از 2 ساعت در روز تلویزیون تماشا می‌کردند و دارای مشکلاتی بویژه ترس از تنها بودن در اتاق در زمان خواب بودند که البته در حدود 5 سالگی این عادت را کنار گذاشتند.

اما کودکانی که پس از 5 سالگی در اتاقشان تلویزیون داشتند یا چندین ساعت در روز تلویزیون تماشا می‌کردند با خطر مشکلات رفتاری بیشتری روبه‌رو می‌شدند و آرامش کمتری داشتند.

از این رو کارشناسان به والدین توصیه می‌کنند زمان تماشای تلویزیون کودکان را محدود کنند و در ضمن اجازه ندهند آنان برنامه‌های خشونت نیز یا برنامه‌هایی که مناسب سن آنها نیست را ببینند.

بازی موجب پیشگیری از عوارض گوناگون است‌

به منظور جلوگیری از بروز بیماری‌های قلبی در سنین بالا، کودکان باید حداقل روزی 90 دقیقه بازی و تحرک داشته باشند.

منظور از بازی، نشستن و انجام بازی‌های کامپیوتری نیست، بلکه فعالیت‌های پر تحرک است.

متخصصان توصیه می‌کنند که کودکان تا 5 سالگی حداقل روزی 90 دقیقه و در سنین 5 تا 18 سال بهتر است روزانه 60 دقیقه به فعالیت‌هایی نظیر دوچرخه سواری، دویدن، و انواع ورزش‌ها بپردازند تا احتمال مشکلات قلبی و مرگ زود هنگام در سنین بالاتر در آنان به حداقل برسد.

با توجه به این‌که نسل کودکان فعلی به دلیل عدم و یا کاهش فعالیت و رعایت نکردن برنامه غذایی مناسب و سالم بیشتر دچار چاقی شده اند، احتمال بروز بیماری‌های قلبی در آنان افزایش یافته است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد انجام بازی‌های پر تحرک و فعالیت‌های ورزشی در سنین نوجوانی و جوانی به مصرف بهینه مواد غذایی کمک کرده و از اضافه وزن نیز جلوگیری می‌کند و همین امر نه تنها به سلامتی قلب و جسم کمک می‌کند، بلکه از نظر روحی نیز موجب شادابی بیشتر و زندگی بهتر می‌شود.

آمار نشان می‌دهد استعمال مواد مصنوعی و شیمیایی مانند سیگار و مواد مخدر نیز در چنین افرادی به حداقل می‌رسد.

از طرفی از آنجا که مشکلات قلبی با افزایش کلسترول و قند خون و فشار خون ارتباط دارد و بازی و ورزش مانع افزایش این عوامل می‌شود می‌تواند از انواع عوارض جلوگیری کند.

حضور در جمع‌های کودکانه برای پرورش شخصیت کودکان مفید است.

نوع بازی کودکان و استفاده از ابزار و اسباب بازی‌های مختلف در شکل‌گیری شخصیت اجتماعی آنها نقش دارد و در این خصوص، بازی‌های گروهی برای شکل‌گیری بهتر شخصیت کودکان مؤثرتر است. محققان معتقدند بازی‌های گروهی قابلیت سازگاری فرد را با محیط اجتماعی مشخص می‌کند و آن را پرورش می‌دهد.

قابلیت کنترل هیجانات از جمله خشم و برقراری ارتباط با دیگر افراد، اعتماد به نفس، میزان تغییر و تحول و تجزیه و تحلیل از محیط، همچنین خودشناسی از جمله مسائلی است که از بدو تولد و پیش از آن یعنی دوران بارداری مادر شکل می‌گیرد. اما پرورش و تقویت آن در دوران کودکی میسر می‌شود.

از آنجا که 3 سالگی سن اجتماعی کودک است، انجام بازی‌های گروهی در شکل‌گیری شخصیت او کمک قابل ملاحظه‌ای خواهد کرد.

اما وقتی والدین بیش از حد فرزندان را محدود و چسبیده به خود نگاه می‌دارند و لحظه‌ای آنها را به حال خود نمی‌گذارند نتیجه‌ای مطلوب به بار خواهد آمد ؟

حالا تصور می‌کنید اگر اوضاع به همین منوال پیش برود، ما چگونه افرادی در نسل آینده خواهیم داشت؟

آیا نسلی نداریم که بسیار وابسته به خانواده‌ها هستند و فاقد استقلال که لازمه هویت است؟

این استقلال نداشتن از جنبه‌های گوناگون به افراد صدمه می‌زند و به مشکلات روانی و عاطفی و خانوادگی بسیاری در آینده منجر می‌شود. وقتی فرد نتواند به تنهایی تصمیمات مناسب برای زندگی را اتخاذ کند و همواره در اعتماد به دیگران دچار مشکل و تردید باشد، چگونه می‌تواند زندگی زناشویی موفقی داشته باشد؟

در ضمن زمانی که همواره کارها دیکته می‌شود و امر و نهی والدین در امور دیده می‌شود، فرزندان نخواهند توانست خلاقیت و شکوفایی استعدادهایشان را بروز دهند. چنین افرادی در کارهای مالی نیز توانایی
گام برداشتن و ریسک کردن ندارند و آموخته‌اند که والدین همواره به عنوان حامی‌مالی و عاطفی برایشان جاده‌های نا هموار زندگی را صاف و آماده می‌کنند.

پس آیا حالا وقت آن نرسیده که با کنترل مناسب از چسبیدن به فرزندان دست برداریم و با کنترل مناسب و صحیح از کودکی آنها را افرادی مستقل تربیت کنیم؟!

وابستگان امروز، افسردگان فردا

کودکانی که نمی‌توانند به تنهایی تصمیم بگیرند ودر بزرگسالی قادر به پذیرش مسوولیت امور شخصی خود نیستند، شخصیتی وابسته دارند و دچار یاس و افسردگی می‌شوند.

بسیاری از این قبیل افراد با وجود این‌که در دوران بلوغ و بزرگسالی به سر می‌برند، اما هنوز مانند یک بچه نیازمند توجه و تایید هستند و اگر این توجه و تایید را دریافت نکنند؛ دچار اضطراب و در مواردی حتی افسرده می‌شوند.

روان‌شناسان معتقدند شخصیت هر فرد بیانگر نحوه نگرش او به خود و دیگران و چگونگی ارتباط برقرار کردن با افراد و محیط اطرافش است و این نوع تعامل با اطراف می‌تواند مشکلاتی ایجاد کنند.

وقتی افراد شخصیتی غیر قابل انعطاف و به بیان دیگر سازش ناپذیر و یک بعدی دارند دارای اختلالات شخصیتی هستند.

افراد وابسته وقتی به مهمانی می‌روند، دوست دارند همه به آنها توجه کرده و آنها را تحسین نمایند.هر گونه رفتار و حرکت و کلامی‌را بارها تجزیه و تحلیل می‌کنند مبادا نکته‌ای منفی در آن وجود داشته باشد. گاهی اوقات حتی از این‌که دیگران مورد توجه بیشتر باشند ناراحت شده و دچار افسردگی می‌شوند. هرگونه حرکت چشم و دست و مکث در گفتگو را تعبیر می‌کنند و در مواردی‌کودکانی وسواسی هستند و تمایل دارند همه چیز کامل و بی‌نقص باشد و دوست دارند همه مثل آنها فکر کنند.

به طور کلی چنین افرادی بیش از حد برونگرا بودن و مرتب به محیط اطراف و خارج از خود توجه دارند. و از آنجا که هیچ چیز را کامل نمی‌بینند از هر نقصی، تعبیر منفی کرده و دچار یاس و افسردگی می‌شوند.