مسأله‌ای منطقه‌ای‌ و نه صرفا ملی

به گزارش جام‌جم‌آنلاین از خبرگزاری صدا و سیما، عباس علی آبادی وزیر نیرو در چهاردهمین اجلاس شورای حکام مرکز منطقه‌ای مدیریت آب شهری (RCUWM) تحت پوشش یونسکو گفت: آب در نگاه الهی، سرچشمه و منشأ حیات است و در نگاه علمی، بنیادی‌ترین عنصر شکل‌دهنده زیست، تمدن، شهرنشینی و آینده انسان‌هاست.

از این رو، امروز در این نشست، گرد هم آمده‌ایم تا درباره حیاتی‌ترین مسئله مشترک منطقه گفت‌و‌گو کنیم؛ مسئله‌ای که مستقیماً با امنیت، سلامت، رفاه و توسعه پایدار ملت‌های ما گره خورده است.

وی ادامه داد: حضوردر این نشست، نشان‌دهنده درک عمیق کشور‌های عضو از اهمیت مدیریت آب در منطقه‌ای است که بیش از هر جای دیگر جهان با تنش آبی، تغییر اقلیم و فشار‌های بی‌سابقه محیط‌زیستی مواجه است.

وی افزود: بسیار خرسندم که در جمع ما، جناب آقای اون دیاب عبدالله، وزیر محترم منابع آب جمهوری عراق، و دیگر بزرگان از کشور‌های عضو حضور دارند. حضور برادرانه ایشان، نماد پیوند‌های دیرینه و ظرفیت‌های راهبردی همکاری میان ایران و عراق در حوزه آب است؛ ظرفیتی که امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند ارتقاء و تقویت آن هستیم.

 وی بیان کرد: ما در جغرافیایی زندگی می‌کنیم که گرمای فزاینده، کاهش بارش مؤثر، فرونشست زمین، خشکسالی‌های متوالی و از سوی دیگر سیلاب‌های مخرب و ناگهانی، چهره آن را دگرگون کرده است.

علی آبادی تاکید کرد: براساس گزارش‌های معتبر بین‌المللی، منطقه ما یکی از خشک‌ترین مناطق جهان است و بخش بزرگی از جمعیت کشور‌های عضو، در معرض تنش آبی شدید قرار دارند.

وی افزود: هیچ کشوری در منطقه، حتی با بهترین امکانات به‌تنهایی قادر به عبور از این بحران‌ها نیست. راه‌حل پایدار، فقط در همکاری منطقه‌ای، هم‌افزایی دانش، و طراحی پروژه‌های مشترک شکل می‌گیرد.

وزیر نیرو تاکید کرد: در چنین شرایطی، نقش مرکز منطقه‌ای مدیریت آب شهری (RCUWM) و پشتیبانی یونسکو از این نهاد علمی و بین‌دولتی، اهمیتی دوچندان پیدا کرده است. این مرکز طی سال‌ها توانسته است ارتباط مؤثری میان علم، مدیریت و سیاست‌گذاری ایجاد کند و بستر ارزشمندی برای تبادل تجربه، اجرای پروژه‌های مشترک و توسعه راه‌حل‌های نوآورانه فراهم آورد.

علی آبادی با اشاره به اینکه این اجلاس امروز، می‌تواند نقطه آغاز مرحله‌ای جدید و بلندپروازانه در همکاری‌های منطقه‌ای باشد. گفت:امنیت آب شهری؛ مسئله‌ای منطقه‌ای و نه صرفا ملی، مدیریت مشترک حق­آبه، خشکسالی و سیلاب در حوضه‌های فرامرزی، استخراج و برنامه ریزی بیلان آبی کشور‌ها و منطقه، پیوند آب، انرژی، اقلیم؛ محور حکمرانی نوین آب در منطقه، پیوند آب، انرژی، اقلیم؛ محور حکمرانی نوین آب در منطقه، بازچرخانی آب و منابع غیرمتعارف؛ منبع پنهان شهر‌های منطقه، داده، دیجیتال و هوش مصنوعی برای آب شهری، استانداردسازی، ظرفیت‌سازی و دیپلماسی آب از جمله محور‌های کلیدی منطقه هستند که باید مدنظر قرار دهیم.

وی بیان کرد: چالش‌هایی مانند کم‌آبی، بحران کیفیت آب، آسیب‌پذیری، استهلاک و تلفات زیرساخت‌ها در کنار نیاز روزافزون آب شرب شهرها، مرز نمی‌شناسند. 

وی افزود: باید شاخص‌های مشترک امنیت آب شهری، نقشه‌ریسک منطقه‌ای، و سازوکار‌های هماهنگ پاسخ‌گویی به مخاطرات را با همکاری یونسکو طراحی کنیم. آینده شهر‌های ما، آینده امنیت منطقه است.
 
علی آبادی در رابطه با مدیریت مشترک حق­آبه، خشکسالی و سیلاب در حوضه‌های فرامرزی گفت:بسیاری از اعضای شورای حکام، مانند ایران، عراق، ترکیه، افغانستان، پاکستان و تاجیکستان، درگیر حوضه‌های مشترک هستند. به کمک ظرفیت­های این فضا، امید است در راستای توسعه پایدار منابع آب، برای بهبود شرایط اقلیم تمامی کشور‌های عضو، مدیریت تعارضات مربوط به موضوع حق­آبه صورت گیرد.

وی بیان کرد: پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران این است که یکی از پروژه‌های جدید مرکز، به ایجاد سامانه هشدار سریع منطقه‌ای، پروتکل‌های همکاری پس از سیلاب و پروژه‌های پایلوت در حوضه‌های حساس اختصاص یابد. در این میان، همکاری ایران و عراق می‌تواند الگویی الهام‌بخش برای منطقه باشد.

وزیر نیرو یه استخراج و برنامه ریزی بیلان آبی کشور‌ها و منطقه نیز اشاره کرد وافزود: استخراج و پایش سالانه بیلان آب کشور‌های منطقه شامل منابع آب تجدید پذیر (عمدتا بارش)، خالص جریان ورودی انتقالی به کشورها، برداشت از آبخوان ها، تولید آب شیرین کن‌ها و بازچرخانی پساب و مصارف شامل کشاورزی، صنایع، شرب و محیط زیست با رویکرد پایداری و توزان بلند مدت منابع و مصارف آبی کشورهااست.

وزیر نیرو تاکید کرد: هزینه تأمین آب شهری (پمپاژ، تصفیه، نمک‌زدایی و توزیع) به‌شدت به انرژی وزیر نیرو همچنین یه استخراج و برنامه ریزی بیلان آبی کشور‌ها و منطقه نیز اشاره کرد وافزود: استخراج و پایش سالانه بیلان آب کشور‌های منطقه شامل منابع آب تجدید پذیر (عمدتا بارش)، خالص جریان ورودی انتقالی به کشورها، برداشت از آبخوان ها، تولید آب شیرین کن‌ها و بازچرخانی پساب و مصارف شامل کشاورزی، صنایع، شرب و محیط زیست با رویکرد پایداری و توزان بلند مدت منابع و مصارف آبی کشورهاست.

وزیر نیرو تاکید کرد: هزینه تأمین آب شهری (پمپاژ، تصفیه، نمک‌زدایی و توزیع) به‌شدت به انرژی وابسته است. هم‌زمان موج‌های گرما، فشار بر شبکه برق و آب را افزایش می‌دهد. ایران پیشنهاد می‌کند که برنامه مشترک کاهش شدت انرژی در سامانه‌های آب شهری و پروژه‌های خورشیدی-آبی در چند کشور عضو اجرا شود. این مسیر، هم اقتصادی است و هم اقلیمی.

وی بیان کرد:در دنیای امروز، بازچرخانی فاضلاب تصفیه‌شده یکی از پایدارترین منابع آبی شهرهاست. پیشنهاد می‌کنیم یکی از پروپوزال­های جدید، به تدوین استاندارد‌های منطقه‌ای برای بازچرخانی، ارزیابی ظرفیت شهر‌ها و اجرای پروژه‌های مشترک در ایران، عراق، پاکستان، مصر و سایر کشور‌ها اختصاص پیدا کند. این حوزه، رکن مهم امنیت آب شهری آینده است.

وزیر نیرو گفت:جهان به‌سرعت به‌سمت مدیریت مبتنی بر داده پیش می‌رود. کشور‌ها برای سنجش نشت، پایش مصرف، پیش‌بینی تقاضا و مدیریت فشار شبکه‌ها نیازمند ابزار‌های هوشمند هستند. ایران آمادگی دارد که RCUWM را در مسیر تبدیل‌شدن به هاب منطقه‌ای داده و فناوری‌های دیجیتال برای آب شهری همراهی کند و برنامه‌های مشترک آموزشی، پلتفرم داده و پروژه‌های پایلوت را با کشور‌های علاقه‌مند پیش ببرد.

وی افزود:به‌عنوان مأموریت اصلی یونسکو، ما نیازمند استاندارد‌های مشترک، برنامه‌های منطقه‌ای تربیت مدیران آب شهری، و تقویت دیپلماسی نرم آب برای کاهش تنش‌ها هستیم. RCUWM می‌تواند به‌عنوان پلتفرم آرام، فنی و تا جای ممکن غیرسیاسی، این نقش را برای کل منطقه ایفا کند.

وزیر نیرو از اعلام امادگی ایران از تجربیات خود در زمینه مدیریت پایدار بیلان آبی کشورها، مدیریت خشکسالی و سیلاب‌ها، در فناوری‌های نوین و سامانه‌های پایش، شیرین­سازی بازچرخانی آب، در مدیریت یکپارچه آب شهری و در استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر برای تأسیسات آب و فاضلاب به سایر کشور‌ها خبر داد.