سفره‌ها زیر تیغ قیمت‌ها
تورم یکی از پایدارترین و تأثیرگذارترین چالش‌های اقتصاد ایران است؛ پدیده‌ای که نه‌تنها قدرت خرید خانوارها را کاهش می‌دهد بلکه به‌تدریج الگوهای مصرف، پس‌انداز و حتی رفتارهای سرمایه‌گذاری را دگرگون کرده است. در اقتصادی که با شوک‌های مکرر قیمتی، نوسانات نرخ ارز، ساختارهای معیوب و رشد کسری بودجه روبه‌روست، تورم عملا به عاملی تعیین‌کننده در معیشت مردم تبدیل شده است.
افزایش مداوم قیمت‌ها باعث فرسایش درآمد واقعی، گسترش نابرابری وافت معیشت خانوارها می‌شود؛ به‌ویژه در دهک‌های کم‌درآمد که سهم بیشتری از هزینه‌های‌شان به کالاهای ضروری اختصاص دارد.نرخ تورم ماهانه و نقطه به نقطه از زمستان سال گذشته با اجرای سیاست ارزی دولت برای حذف ارز نیمایی و ایجاد بازار توافقی ارز در مرکز مبادله ارز و طلای ایران روند صعودی به خود گرفت اما روند تورم سالانه از خرداد اردیبهشت امسال آغاز شد؛ حالا مرکز آمار ایران از رسیدن نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه درآستانه بازگشت به کانال ۵۰ درصدی خبردادواعلام کردکه تورم نقطه‌به‌نقطه خوراکی‌ها در آبان امسال ۶۶.۱درصد است که نشان می‌دهد خوراکی‌ها همچنان در صدر گرانی‌ها قرار دارد.
مرکز آمار ایران، گزارش شاخص قیمت مصرف‌کننده خانوارهای کشور در آبان‌ماه ۱۴۰۴ را در حالی منتشر کرد که این شاخص در هشتمین‌ماه سال به ۴۱۷.۵رسیده که نسبت به ماه قبل، ۳.۴درصد، نسبت به ماه مشابه سال قبل، ۴۹.۴درصد و در ۱۲ماهه منتهی به ماه جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۴۰.۴درصد افزایش داشته است. طبق این گزارش، تورم سالانه دوباره به کانال ۴۰درصد بازگشت و تورم نقطه‌به‌نقطه با رسیدن به ۴۹.۴درصد نشان می‌دهد خانوارهای ایرانی به‌طور متوسط نزدیک ۵۰ درصد بیشتر از سال گذشته برای خرید کالاها و خدمات مشابه هزینه پرداخت می‌کنند. این داده‌ها موج افزایش قیمت‌ها را نشان می‌دهد که در بخش خوراکی‌ها شتاب آن بیشتر است؛ یعنی فشار مضاعفی به معیشت خانوارها وارد می‌کند؛ به‌طوری‌که سبزی‌ها و حبوبات با تورم ماهانه ۷.۸درصدی درصدرفهرست گروه‌های با تورم بسیار بالا قرار گرفته و افزایش‌های شدید قیمت در گروه شیر، پنیر و تخم‌مرغ و همچنین نان وغلات بیانگر آن است که سفره خانوارها، بیش از هر بخش دیگری زیر فشار قیمت‌ها قرار دارد. قیمت میوه و خشکبار در یک ماه۶.۷درصد افزایش یافته و تورم نقطه‌ای این گروه به ۱۰۸ درصد رسیده که اینها نشان‌دهنده جهش یک‌ساله بی‌سابقه برای یکی از اقلام اصلی مصرف خانوارهاست.بررسی اطلاعات مرکز آمار نشان می‌دهد نرخ رشد تورم در روستاها به‌طور قابل‌توجهی بیشتر از شهرهاست.تورم نقطه‌به‌نقطه برای خانوارهای روستایی۵۴.۴درصدوبرای خانوارهای شهری۴۸.۶درصدگزارش‌شده است. تورم ماهانه در روستاها با ۳.۷درصد بالاتر از تورم ۳.۴درصدی شهرها قرار دارد که نشان می‌دهدسرعت افزایش قیمت‌ها در مناطق کمتر برخوردار بیشتر است. ادامه گزارش، مرکز آمار ایران را از نرخ رشد تورم در دومین ماه پاییز بررسی می‌کنیم.
تورم نقطه‌ای خوراکی‌ها چند شد؟
بر اساس گزارش مرکز آمار، نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه خانوارهای کشور در آبان امسال عدد ۴۹.۴درصد را ثبت کرد که در مقایسه با ماه قبل از آن (مهر۱۴۰۴)، ۰.۸واحد درصد افزایش داشته است. طبق این شاخص خانوارهای کشور به‌طور میانگین، ۴۹.۴درصد بیشتر ازآبان۱۴۰۳برای خرید یک«مجموعه کالاهاوخدمات یکسان»هزینه کرده‌اند. تورم نقطه‌به‌نقطه در هشتمین ماه سال‌جاری برای گروه‌های عمده خوراکی‌ها،آشامیدنی‌ها ودخانیات به ۶۶ درصد و برای گروه عمده کالاهای غیرخوراکی وخدمات به۴۱.۲درصد رسیده که به ترتیب۱.۸و۰.۳واحد درصد نسبت به مهرامسال افزایش را نشان می‌دهد.
بیشترین نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه آبان مربوط به خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها با ۶۶.۲درصد، کالاها و خدمات متفرقه با ۶۳.۱ درصد و دخانیات با ۵۶.۹درصد بوده و در مقابل ارتباطات با ۳۲.۴درصد، مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها ۳۵.۸درصد وحمل ونقل۴۲.۵درصد کمترین تورم نقطه‌ای راداشتند. تورم نقطه‌به‌نقطه خوراکی‌ها در این ماه ۶۶.۱درصد اعلام شده است. میوه و خشکبار با ۱۰۸.۳درصد و نان وغلات به‌عنوان قوت غالب مردم با ۱۰۰.۲درصد، آب، برق و سوخت با ۷۸.۳درصد، سبزی‌ها و حبوبات با ۶۹ درصد در صدر افزایش گرانی‌ها قرار گرفته‌اند.
تورم ماهانه کم شد
تورم ماهانه خانوارهای کشور در آبان‌ماه امسال ۳.۴درصد بود که نسبت به مهرماه۱.۶واحد درصد کاهش یافته است. نرخ تورم ماهانه در هفتمین ماه سال جاری ۵ درصد بود که تورم ۲۳درصد بخش آموزش در آغاز سال تحصیلی علت این تورم ۵ درصدی بود درحالی‌که بالاترین نرخ تورم زیرگرروه‌ها در آبان امسال۷.۸درصد است. بااین‌حال نرخ تورم ماهانه برای گروه‌های عمده خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات، ۴.۷درصد و برای گروه عمده کالاهای غیرخوراکی و خدمات، ۲.۶درصد ثبت شده که هر دو نسبت به ماه قبل از آن ۱.۷و ۱.۶واحد درصد کمتر شده‌اند.هر چند نرخ تورم ماهانه سبد خوراکی‌ها ۴.۸درصد ثبت شده اما سبزی‌ها و حبوبات با ۷.۸درصد، میوه و خشکبار با ۶.۷درصد، لبنیات و تخم‌مرغ با ۶ درصد، نان و غلات با ۴.۳درصد، آموزش با ۴.۱درصد،محصولات خوراکی طبقه‌بندی نشده با ۳.۹درصد و انواع گوشت قرمز و سفید با ۳.۵درصد بالاتر از نرخ تورم ماهانه کل کشور، بیشترین افزایش قیمت را در آبان‌ماه نسبت به مهرماه تجربه کردند. کمترین نرخ تورم ماهانه به گروه بهداشت و درمان با۱.۴درصد،ارتباطات۱.۵درصد و کالا و خدمات متفرقه با ۱.۶درصد تعلق دارد.
تورم سالانه خوراکی‌ها به ۴۵.۸درصد رسید
مرکز آمار ایران نرخ تورم سالانه برای خانوارهای کشور در آبان‌ماه امسال را ۴۰.۴درصد اعلام کرد که نسبت ماه قبل از آن ۱.۵واحد درصد افزایش یافته است.تورم سالانه گروه‌های عمده خوراکی‌ها، آشامیدنی‌هاودخانیات۴۶.۱درصد و برای گروه عمده کالاهای غیرخوراکی وخدمات۳۷.۵درصد ثبت شده که به ترتیب نسبت به ماه مهرماه سال‌جاری۳.۱و ۰.۶واحد درصد افزایش را نشان می‌دهد.تورم سالانه خوراکی‌ها در آبان‌ماه بر اساس داده‌ها به ۴۵.۸درصد رسیده که نسبت به ماه قبل از آن (۴۲.۷درصد در مهر۱۴۰۴) ۳.۱درصد بیشتر شده است.
فاصله تورمی دهک‌ها بیشتر شد
بررسی تورم دهک‌های هزینه‌ای نشان می‌دهد دهک اول (کم‌درآمدترین گروه) تورم سالانه ۴۱.۷درصد را در آبان تجربه کرده، درحالی‌که این عدد برای دهک دهم ۳۹.۵درصد است.همچنین فاصله تورمی دهک‌ها در این ماه به ۲.۲واحد درصد رسید که نسبت به ماه مهرماه(۱.۹واحد درصد) ۰.۳واحد درصد افزایش داشت. داده‌های مرکز آمار حاکی ازاین است که ۹دهک درآمدی کشورتورم نقطه‌به‌نقطه بالای۵۰درصد را تجربه‌کردند،یعنی فقط تورم‌نقطه‌ای دهک دهم ۴۸.۵درصد بوده در مقابل نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه برای دهک اول۵۰.۸درصدودهک دوم۵۱.۶درصدودهک سوم۵۱.۵درصد ثبت شده است.
نرخ تورم ۲۲ استان در کانال ۴۰ درصد
طبق گزارش مرکز آمار، نرخ تورم سالانه کل کشور در حالی به ۴۰.۴درصد در آبان۱۴۰۴رسید که این عدد در۲۲ استان بالای ۴۰ درصد ثبت شده و فقط تورم سالانه ۹ استان کمتر از ۴۰ درصد قرار دارد. این درحالی‌است که در مهرماه امسال نرخ تورم سالانه فقط در۱۴استان بالای ۴۰درصد بود.استان‌های سمنان با ۴۵.۶درصد، هرمزگان با۴۵درصد و مرکزی با ۴۴.۶درصد بیشترین تورم سالانه رادرآبان امسال داشتندامادرمقابل خراسان‌جنوبی با۳۶.۶درصد،تهران با ۳۷.۴درصد و کرمانشاه با ۳۷.۸درصد کمترین تورم سالانه را داشته‌اند.
تورم مسکن و اجاره همچنان نزولی
نرخ تورم سالانه مسکن درآبان امسال به ۳۶.۱درصدرسید که نسبت به مهرماه(۳۶.۶درصد)۰.۵درصد کاهش یافته که نشان می‌دهد آهنگ رشد قیمت مسکن کاهش یافته است. تورم بخش اجاره نیز در هشتمین ماه۱۴۰۴، ۳۶ درصد اعلام شده که در مهرماه ۳۶.۳درصد بود.تورم ماهانه بخش مسکن واجاره نیز ۲.۷درصد وتورم نقطه به نقطه۳۳.۶ و ۳۳.۴ درصد ثبت شده است. پیش‌بینی کارشناسان این است که باتداوم این روند تورم سالانه مسکن تا پایان امسال به زیر۳۵درصد برسد.
چارهاندیشی دولت برای تورم
نرخ رشد تورم طی یک سال گذشته و از زمان اجرای سیاست ارزی دولت چهاردهم با حذف ارز نیمایی و ایجاد نرخ توافقی در حالی صعودی شد که حاصل آن افزایش شدید قیمت اقلام اساسی و خوراکی‌هاست. کارشناسان می‌گویند تداوم این روند می‌تواند پایه تورمی را بالا ببرد که بزرگ‌ترین تهدید علیه معیشت خانوارهاست. بر اساس پیش‌بینی‌ها با در نظر گرفتن روند فعلی، نرخ تورم سالانه در پایان سال جاری به محدود ۵۰ درصد خواهد رسید و تورم نقطه‌ای به کانال‌های بالاتر صعود می‌کند، بنابراین دولت باید برای این موضوع چارهاندیشی داشته باشد تا تامین معیشت خانوارها سخت نشود.
مرکز آمار ایران، گزارش شاخص قیمت مصرف‌کننده خانوارهای کشور در آبان‌ماه ۱۴۰۴ را در حالی منتشر کرد که این شاخص در هشتمین‌ماه سال به ۴۱۷.۵رسیده که نسبت به ماه قبل، ۳.۴درصد، نسبت به ماه مشابه سال قبل، ۴۹.۴درصد و در ۱۲ماهه منتهی به ماه جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۴۰.۴درصد افزایش داشته است. طبق این گزارش، تورم سالانه دوباره به کانال ۴۰درصد بازگشت و تورم نقطه‌به‌نقطه با رسیدن به ۴۹.۴درصد نشان می‌دهد خانوارهای ایرانی به‌طور متوسط نزدیک ۵۰ درصد بیشتر از سال گذشته برای خرید کالاها و خدمات مشابه هزینه پرداخت می‌کنند. این داده‌ها موج افزایش قیمت‌ها را نشان می‌دهد که در بخش خوراکی‌ها شتاب آن بیشتر است؛ یعنی فشار مضاعفی به معیشت خانوارها وارد می‌کند؛ به‌طوری‌که سبزی‌ها و حبوبات با تورم ماهانه ۷.۸درصدی درصدرفهرست گروه‌های با تورم بسیار بالا قرار گرفته و افزایش‌های شدید قیمت در گروه شیر، پنیر و تخم‌مرغ و همچنین نان وغلات بیانگر آن است که سفره خانوارها، بیش از هر بخش دیگری زیر فشار قیمت‌ها قرار دارد. قیمت میوه و خشکبار در یک ماه۶.۷درصد افزایش یافته و تورم نقطه‌ای این گروه به ۱۰۸ درصد رسیده که اینها نشان‌دهنده جهش یک‌ساله بی‌سابقه برای یکی از اقلام اصلی مصرف خانوارهاست.بررسی اطلاعات مرکز آمار نشان می‌دهد نرخ رشد تورم در روستاها به‌طور قابل‌توجهی بیشتر از شهرهاست.تورم نقطه‌به‌نقطه برای خانوارهای روستایی۵۴.۴درصدوبرای خانوارهای شهری۴۸.۶درصدگزارش‌شده است. تورم ماهانه در روستاها با ۳.۷درصد بالاتر از تورم ۳.۴درصدی شهرها قرار دارد که نشان می‌دهدسرعت افزایش قیمت‌ها در مناطق کمتر برخوردار بیشتر است. ادامه گزارش، مرکز آمار ایران را از نرخ رشد تورم در دومین ماه پاییز بررسی می‌کنیم.
تورم نقطه‌ای خوراکی‌ها چند شد؟
بر اساس گزارش مرکز آمار، نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه خانوارهای کشور در آبان امسال عدد ۴۹.۴درصد را ثبت کرد که در مقایسه با ماه قبل از آن (مهر۱۴۰۴)، ۰.۸واحد درصد افزایش داشته است. طبق این شاخص خانوارهای کشور به‌طور میانگین، ۴۹.۴درصد بیشتر ازآبان۱۴۰۳برای خرید یک«مجموعه کالاهاوخدمات یکسان»هزینه کرده‌اند. تورم نقطه‌به‌نقطه در هشتمین ماه سال‌جاری برای گروه‌های عمده خوراکی‌ها،آشامیدنی‌ها ودخانیات به ۶۶ درصد و برای گروه عمده کالاهای غیرخوراکی وخدمات به۴۱.۲درصد رسیده که به ترتیب۱.۸و۰.۳واحد درصد نسبت به مهرامسال افزایش را نشان می‌دهد.
بیشترین نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه آبان مربوط به خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها با ۶۶.۲درصد، کالاها و خدمات متفرقه با ۶۳.۱ درصد و دخانیات با ۵۶.۹درصد بوده و در مقابل ارتباطات با ۳۲.۴درصد، مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها ۳۵.۸درصد وحمل ونقل۴۲.۵درصد کمترین تورم نقطه‌ای راداشتند. تورم نقطه‌به‌نقطه خوراکی‌ها در این ماه ۶۶.۱درصد اعلام شده است. میوه و خشکبار با ۱۰۸.۳درصد و نان وغلات به‌عنوان قوت غالب مردم با ۱۰۰.۲درصد، آب، برق و سوخت با ۷۸.۳درصد، سبزی‌ها و حبوبات با ۶۹ درصد در صدر افزایش گرانی‌ها قرار گرفته‌اند.
تورم ماهانه کم شد
تورم ماهانه خانوارهای کشور در آبان‌ماه امسال ۳.۴درصد بود که نسبت به مهرماه۱.۶واحد درصد کاهش یافته است. نرخ تورم ماهانه در هفتمین ماه سال جاری ۵ درصد بود که تورم ۲۳درصد بخش آموزش در آغاز سال تحصیلی علت این تورم ۵ درصدی بود درحالی‌که بالاترین نرخ تورم زیرگرروه‌ها در آبان امسال۷.۸درصد است. بااین‌حال نرخ تورم ماهانه برای گروه‌های عمده خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات، ۴.۷درصد و برای گروه عمده کالاهای غیرخوراکی و خدمات، ۲.۶درصد ثبت شده که هر دو نسبت به ماه قبل از آن ۱.۷و ۱.۶واحد درصد کمتر شده‌اند.هر چند نرخ تورم ماهانه سبد خوراکی‌ها ۴.۸درصد ثبت شده اما سبزی‌ها و حبوبات با ۷.۸درصد، میوه و خشکبار با ۶.۷درصد، لبنیات و تخم‌مرغ با ۶ درصد، نان و غلات با ۴.۳درصد، آموزش با ۴.۱درصد،محصولات خوراکی طبقه‌بندی نشده با ۳.۹درصد و انواع گوشت قرمز و سفید با ۳.۵درصد بالاتر از نرخ تورم ماهانه کل کشور، بیشترین افزایش قیمت را در آبان‌ماه نسبت به مهرماه تجربه کردند. کمترین نرخ تورم ماهانه به گروه بهداشت و درمان با۱.۴درصد،ارتباطات۱.۵درصد و کالا و خدمات متفرقه با ۱.۶درصد تعلق دارد.
تورم سالانه خوراکی‌ها به ۴۵.۸درصد رسید
مرکز آمار ایران نرخ تورم سالانه برای خانوارهای کشور در آبان‌ماه امسال را ۴۰.۴درصد اعلام کرد که نسبت ماه قبل از آن ۱.۵واحد درصد افزایش یافته است.تورم سالانه گروه‌های عمده خوراکی‌ها، آشامیدنی‌هاودخانیات۴۶.۱درصد و برای گروه عمده کالاهای غیرخوراکی وخدمات۳۷.۵درصد ثبت شده که به ترتیب نسبت به ماه مهرماه سال‌جاری۳.۱و ۰.۶واحد درصد افزایش را نشان می‌دهد.تورم سالانه خوراکی‌ها در آبان‌ماه بر اساس داده‌ها به ۴۵.۸درصد رسیده که نسبت به ماه قبل از آن (۴۲.۷درصد در مهر۱۴۰۴) ۳.۱درصد بیشتر شده است.
فاصله تورمی دهک‌ها بیشتر شد
بررسی تورم دهک‌های هزینه‌ای نشان می‌دهد دهک اول (کم‌درآمدترین گروه) تورم سالانه ۴۱.۷درصد را در آبان تجربه کرده، درحالی‌که این عدد برای دهک دهم ۳۹.۵درصد است.همچنین فاصله تورمی دهک‌ها در این ماه به ۲.۲واحد درصد رسید که نسبت به ماه مهرماه(۱.۹واحد درصد) ۰.۳واحد درصد افزایش داشت. داده‌های مرکز آمار حاکی ازاین است که ۹دهک درآمدی کشورتورم نقطه‌به‌نقطه بالای۵۰درصد را تجربه‌کردند،یعنی فقط تورم‌نقطه‌ای دهک دهم ۴۸.۵درصد بوده در مقابل نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه برای دهک اول۵۰.۸درصدودهک دوم۵۱.۶درصدودهک سوم۵۱.۵درصد ثبت شده است.
نرخ تورم ۲۲ استان در کانال ۴۰ درصد
طبق گزارش مرکز آمار، نرخ تورم سالانه کل کشور در حالی به ۴۰.۴درصد در آبان۱۴۰۴رسید که این عدد در۲۲ استان بالای ۴۰ درصد ثبت شده و فقط تورم سالانه ۹ استان کمتر از ۴۰ درصد قرار دارد. این درحالی‌است که در مهرماه امسال نرخ تورم سالانه فقط در۱۴استان بالای ۴۰درصد بود.استان‌های سمنان با ۴۵.۶درصد، هرمزگان با۴۵درصد و مرکزی با ۴۴.۶درصد بیشترین تورم سالانه رادرآبان امسال داشتندامادرمقابل خراسان‌جنوبی با۳۶.۶درصد،تهران با ۳۷.۴درصد و کرمانشاه با ۳۷.۸درصد کمترین تورم سالانه را داشته‌اند.
تورم مسکن و اجاره همچنان نزولی
نرخ تورم سالانه مسکن درآبان امسال به ۳۶.۱درصدرسید که نسبت به مهرماه(۳۶.۶درصد)۰.۵درصد کاهش یافته که نشان می‌دهد آهنگ رشد قیمت مسکن کاهش یافته است. تورم بخش اجاره نیز در هشتمین ماه۱۴۰۴، ۳۶ درصد اعلام شده که در مهرماه ۳۶.۳درصد بود.تورم ماهانه بخش مسکن واجاره نیز ۲.۷درصد وتورم نقطه به نقطه۳۳.۶ و ۳۳.۴ درصد ثبت شده است. پیش‌بینی کارشناسان این است که باتداوم این روند تورم سالانه مسکن تا پایان امسال به زیر۳۵درصد برسد.
چارهاندیشی دولت برای تورم
نرخ رشد تورم طی یک سال گذشته و از زمان اجرای سیاست ارزی دولت چهاردهم با حذف ارز نیمایی و ایجاد نرخ توافقی در حالی صعودی شد که حاصل آن افزایش شدید قیمت اقلام اساسی و خوراکی‌هاست. کارشناسان می‌گویند تداوم این روند می‌تواند پایه تورمی را بالا ببرد که بزرگ‌ترین تهدید علیه معیشت خانوارهاست. بر اساس پیش‌بینی‌ها با در نظر گرفتن روند فعلی، نرخ تورم سالانه در پایان سال جاری به محدود ۵۰ درصد خواهد رسید و تورم نقطه‌ای به کانال‌های بالاتر صعود می‌کند، بنابراین دولت باید برای این موضوع چارهاندیشی داشته باشد تا تامین معیشت خانوارها سخت نشود.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
جنبش مردمی سوریه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
زمان دیپلماسی برای حمایت از مقاومت
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
نقش ویژه اهالی اندیشه، رسانه و هنر در مقابله با تهدیدات نرم
گوناگون
گفت و گو
«جام‌جم» در گفتوگو با رئیس انجمن متخصصان بیماریهای عفونی بررسی کرد
ایدز در کنترل درمان
رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت در گفتوگو با روزنامه «جام‌جم»
فصل ناآرام آنفلوآنزا
دکتر منوچهر متکی در گفت‌وگوی اختصاصی با روزنامه جام‌جم ضمن تحلیل دشمنی‌های اخیر آمریکا و تروئیکای اروپایی مطرح کرد: