صندوقهای قرضالحسنه با تشویق مردم، مشارکت در امور خیریه، روحیه همدلی و مسئولیتپذیری اجتماعی را تقویت میکنند. بسیاری از ما دوست داریم به دیگران کمک کنیم اما نمیدانیم چگونه؛ این صندوقها با جذب سپردههای مردمی و استفاده از آنها برای ارائه وامهای قرضالحسنه، این امکان را فراهم میکنند که کمکهای ما مستقیما به دست نیازمندان برسد. وقتی میبینیم کمکهای کوچک ما چگونه زندگی دیگران را تغییر میدهد، احساس رضایت و مسئولیت بیشتری میکنیم. درواقع، در صندوقهای قرضالحسنه، روحیه نوعدوستی و کمک به دیگران بر منفعتطلبی فردی غلبه دارد. این مشارکتها نهتنها به بهبود شرایط اقتصادی کمک میکند، بلکه انسجام و همبستگی اجتماعی را نیز افزایش میدهد.
گامی بهسوی اقتصاد مردمی
یکی از اصلیترین اهداف صندوقهای قرضالحسنه، حمایت از افراد کمدرآمد و نیازمند است. بسیاری از افراد جامعه بهدلیل دسترسی نداشتن به منابع مالی، قادر به تأمین هزینههای ضروری مانند درمان، تحصیل یا راهاندازی کسبوکار نیستند. معمولا الگوی فعالیت صندوقهای قرضالحسنه، معاونت است؛ یعنی برای دریافت وام از صندوقها نیازی به سپردهگذاری در آنها نیست؛ لذا عمده مشارکتکنندگان مالی با هدف بهرهمندی دیگران اقدام به سپردهگذاری میکنند که همین موضوع باعث بهرهمندی اقشار کمدرآمد میشود. این حمایتها به کاهش نابرابریهای اجتماعی و افزایش عدالت اقتصادی در جامعه منجر میشود.صندوقهای قرضالحسنه با جمعآوری پساندازهای کوچک از اعضا و ارائه وام، بهعنوان ابزاری برای تقویت فعالیتهای اقتصادی در بین گروههای مردمی عمل میکنند. این صندوقها با تشویق به مشارکت مالی و مدیریت جمعی، به افراد امکان میدهند برای راهاندازی یا توسعه کسبوکارهای کوچک، سرمایه لازم را تأمین کنند. این فرآیند نهتنها باعث افزایش توان مالی اعضا میشود، بلکه مهارتهای مدیریتی، همکاری و اعتماد را نیز در میان آنها تقویت میکند. به این ترتیب، صندوقهای قرضالحسنه میتوانند بهعنوان یک کار تمرینی مؤثر برای فعالیتهای اقتصادی در سطح محلی عمل کنند.امروزه شاهد فعالیت صندوقهای قرضالحسنه خانوادگی و طایفهای هستیم. این صندوقها با ایجاد بستری برای مشارکت و همکاری اعضای خانواده، نقش مهمی در تقویت بنیان خانواده ایفا میکنند. صندوقهای خانوادگی با نهادینهکردن فرهنگ کمک به همنوع در سطح خانواده، ارزشهای انسانی و اسلامی را به نسلهای بعدی منتقل میکنند. با تأمین مالی درونخانوادگی، نیاز به مراجعه به بانکها یا نهادهای مالی خارجی کاهش مییابد و خانوادهها میتوانند بهطور مستقلتری مشکلات مالی خود را حل کنند. قویبودن پیوندهای اجتماعی در یک خانواده باعث ثبات یک صندوق میشود و تعهد خانوادگی، جایگزین ضمانتها و وثایق پیچیده متعارف میشود. به طور خلاصه میتوان گفت که نهاد خانواده و صندوق قرضالحسنه خانوادگی در تعامل دوطرفه باعث ثبات و تقویت یکدیگر میشوند.
تسهیل در ایجاد اشتغال
صندوقهای قرضالحسنه با پرداخت وام به کسبوکارهای کوچک و متوسط، میتوانند نقش مهمی در رونق تولید و اقتصاد ایفا کنند. بسیاری از این کسبوکارها بهدلیل نداشتن دسترسی به منابع مالی سنتی یا ناتوانی در پرداخت سودهای بالا، قادر به توسعه یا حتی ادامه فعالیت نیستند. صندوقهای قرضالحسنه به این واحدها کمک میکنند تا سرمایه در گردش خود را افزایش دهند، تجهیزات مورد نیاز را خریداری یا نیروی کار بیشتری استخدام کنند. این حمایتها نه تنها به رشد و توسعه کسبوکارهای کوچک و متوسط منجر میشود، بلکه با ایجاد اشتغال و افزایش تولید، به رونق اقتصادی و کاهش بیکاری در جامعه نیز کمک میکند. اقدامات حمایتی صندوقهای قرضالحسنه به رسمیتیافتن و تقویت بخش خوداشتغالی در اقتصاد کشور کمک کرده و زمینه را برای ورود آنها به چرخه اقتصادی رسمی فراهم میکنند. صندوقهای قرضالحسنه در مقایسه با سایر نهادهای مالی مانند بانکها، دسترسی آسانتر و کمهزینهتری به منابع مالی را برای مردم فراهم میکنند. برخلاف بانکها که معمولا نیاز به وثیقههای سنگین، ضامنهای متعدد و فرآیندهای طولانی و پیچیده دارند، صندوقهای قرضالحسنه با شرایط سادهتر و انعطافپذیرتر عمل میکنند. علاوه بر این، صندوقهای قرضالحسنه بهدلیل ماهیت مردمی و غیردولتیشان، ارتباط نزدیکتری با جامعه محلی دارند و بهتر میتوانند به نیازهای واقعی مردم پاسخ دهند. این ویژگیها باعث میشود صندوقهای قرضالحسنه بهعنوان گزینهای قابلاعتماد و در دسترس برای تأمین مالی نیازهای ضروری و بهبود شرایط اقتصادی افراد عمل کنند.
کاهش نابرابری اقتصادی
صندوقهای قرضالحسنه با ارائه تسهیلات بدون هزینه، دسترسی عادلانهتری به منابع مالی را برای همه افراد جامعه فراهم میکنند. در بسیاری از موارد، افراد کمدرآمد به دلیل نداشتن ضامن یا وثیقه، نمیتوانند از بانکها وام دریافت کنند. این صندوقها با شرایط سادهتر و بدون نیاز به وثیقههای سنگین، به این افراد کمک میکنند تا بتوانند از منابع مالی استفاده کنند. این امر به ویژه در مناطق محروم و روستایی که دسترسی به خدمات مالی محدود است، ازاهمیت بالایی برخوردار است.صندوقهای قرضالحسنه با ارائه خدمات در این مناطق، به کاهش نابرابریهای اجتماعی و اقتصادی کمک میکنند.