میانگین نظرسنجیها نشان میدهد که حدود ۱۰درصد از رایدهندگان در دور دوم، هنوز تصمیم خود را جهت حمایت از اردوغان یا قلیچدار اوغلو اتخاذ نکردهاند. از سوی دیگر، نظرسنجیهای دور نخست انتخابات نشان داد که نمیتوان نسبت به آمار منتشر شده از سوی مؤسسات نظرسنجی، اعتماد کاملی داشت!
ساعات پایانی رقابتهای انتخابات ریاستجمهوری ترکیه با تلاشهای رجب طیب اردوغان برای تمدید قدرت ۲۰ساله خود توام شده است. پیش از دور دوم انتخابات ریاستجمهوری ترکیه، کمال قلیچدار اوغلو، رقیب اردوغان با وعده اخراج میلیونها پناهنده سوری از این کشور تلاش کرده که آرای ملیگرایان را به نفع خود جلب کند. در مقابل، اردوغان نیز از آغاز روند خروج ۵۰۰هزار پناهجوی سوری در ترکیه خبر دادهاست. در روزهای منتهی به انتخابات امروز، ادبیات طرفین نسبت به یکدیگر شدیدا تند شده است! رجب طیب اردوغان رقیب خود را به اظهار سخنان «نفرتانگیز» متهم کرده و گفته که پیروزی قلیچدار اوغلو «پیروزی تروریستها خواهد بود.»
قلیچدار اوغلو هنوز امیدوار است
با آنکه رجب طیب اردوغان تاکنون نامزد برگزیده است اما رقیب او قلیچدار اوغلو معتقد است هنوز هم میتواند رقابت را به نفع خودش پایان دهد، چه با ۸.۲میلیون هوادار سنان اوغان، نامزدی که در دور اول سوم شد و چه با هشت میلیون رایدهنده که در دور اول شرکت نکردند، ولی نظرسنجیهای صورت گرفته، نشان میدهد که حداقل قلیچدار اوغلو تا لحظه برگزاری انتخابات، موفق به تغییر این معادله نشده است. طرفداران حزب جمهوریخواه خلق میگویند بخشی از بازی، روز انتخابات و براساس مشاهدات شهروندان مردد پای صندوقهای رای رقم خواهد خورد.
قلیچدار اوغلو در هفته اخیر در برنامهای که از طریق کانال اینترنتی بابالا تیوی پخش میشود حضور یافته و به سؤالات مخاطبان پاسخ داد. براساس آخرین آمار این برنامه تاکنون ۲۴ میلیون بازدید داشته است. کل جمعیت ترکیه به ۸۵ میلیون نفر میرسد. مهتپ یکی از حامیان کارزار انتخاباتی قلیچدار اوغلو معتقد است که حضور او در این گفتمان اینترنتی میتواند کارساز باشد.
او گفت: حضور در تلویزیون بابالا بر تعداد زیادی از رایدهندگان جوانی که در دور اول رای نداده بودند تاثیرگذار بود. حضور یافتن در این برنامه یک حرکت هوشمندانه از سوی قلیچدار اوغلو برای غلبه بر رقیبش بود که کنترل حدود ۹۰درصد رسانههای کشور را در دست دارد.
آیا اقتصاد، اولویت اول رایدهندگان ترکیهای است؟
تورم اقتصادی در ترکیه، ماهها موضوع شماره یک مورد بحث در این کشور بود اما با نزدیک شدن به دور دوم انتخابات، لفاظیها تشدید شده و مسأله خروج پناهندگان از این کشور در مرکز توجه قرار دارد. در این میان، نمیتوان از آرای کردهای ترکیه غفلت کرد! صلاحالدین دمیرتاش، رهبر حزب دموکراتیک خلق HDP ترکیه که در زندان به سر میبرد، در پیامی به رایدهندگان کرد از آنها خواسته است تا آرای خود را بر ضد اردوغان و به سود قلیچدار اوغلو به گردش در بیاورند، ولی ممکن است برخی از شهروندان ترکیهای که در استانهای کردنشین مانند وان ساکن هستند، تن به چنین خواستهای ندهند! اختلافات اساسی حزب جمهوریخواه خلق و کردها، در این خصوص بیتاثیر نیست. اردوغان اخیرا در یک گردهمایی تلاش کرد تا رقیب خود قلیچدار اوغلو را با شبهنظامیان کرد پکک، گروهی که در غرب و ترکیه یک گروه تروریستی محسوب میشود مرتبط کند. اردوغان بارها سعی کرده ارتباط این حزب را با شبهنظامیان پکک ثابت کند اما حزب دموکراتیک خلقها هرگونه ارتباط با شبهنظامیان پپک را رد کرده است.
بحران بیاعتمادی به قلیچدار اوغلو
در میان رایدهندگان ترکیهای، افراد زیادی هستند که بر لزوم تغییرات اساسی در سیاستهای این کشور واقف هستند اما با این حال، نسبت به توانایی قلیچدار اوغلو در این خصوص اعتماد چندانی ندارند! یکی از دلایل شکلگیری این بیاعتمادی اختلافات عدیدهای است که میان احزاب طرفدار قلیچدار اوغلو در انتخابات اخیر وجود دارد. گرچه طی روزهای اخیر براساس قوانین انتخاباتی ترکیه و نظرسنجی سراسری و معتبری جهت سنجش میزان اقبال شهروندان ترکیهای نسبت به اردوغان یا قلیچدار اوغلو صورت نگرفته اما به نظر میرسد مسیر پیروزی رئیسجمهور کنونی ترکیه بهمراتب نسبت به رقیبش هموارتر است! تاکتیک جذب آرای خاکستری یا سفید در روزهای پایانی انتخابات، تنها روش باقیمانده برای کمال قلیچدار اوغلو و ائتلاف مخالفان محسوب میشود اما نتایج دور اول انتخابات نیز نشان داد که مخالفان، مسیر بسیار سختی را در راستای تحقق این وضعیت پیشرو خواهند داشت. بدون شک، اصلیترین عامل پیروزی احتمالی اردوغان، ترس برخی شهروندان ترکیهای نسبت به سیاستهای غیرقابل پیشبینی قلیچدار اوغلو و ائتلاف وی است.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد