ایران - قطر یک همسایگی پر سود

امروز وقتی به مسیر طی شده نگاه می‌کنیم، طیف وسیعی از موضوعات دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی را شاهد هستیم که این دو کشور را به یکدیگر نزدیک‌تر کرده است.‌

حالا در این فضا سفر سید ابراهیم رئیسی پس از ۱۰ سال این‌گونه هدف‌گذاری شده که علاوه بر تقویت مناسبات، همسویی بیشتر در تحولات منطقه‌ای و نظام جهانی را فراهم کند البته روابط ایران و قطر در دهه‌های اخیر همواره حسنه بوده و ایران می‌تواند بخشی از تبادلات مالی خود را از امارات به این کشور منتقل کند؛ چراکه هر دو کشور رقبای مشترکی در منطقه دارند و با توسعه روابط می‌توانند توازن منطقه‌ای را به نفع خود تغییر دهند.

از دیدار با تاجران قطری تا اجلاس گازی

‏سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور کشورمان امروز دوشنبه به دعوت رسمی شیخ تمیم‌بن حمد آل ثانی امیر قطر در قالب سفری دو روزه به دوحه سفر می‌کند و قرار است در این دیدار شماری از مقامات از جمله جواد اوجی و حسین امیرعبداللهیان وزیران نفت و امورخارجه، رئیس‌جمهوری را در این سفر همراهی کنند.

گفت‌وگوی دوجانبه، مذاکرات هیات‌های عالی دو کشور و امضای چند قرارداد و تفاهم‌نامه از برنامه‌های روز اول این سفر است. البته بنا شده رئیسی به جمع ایرانیان مقیم قطر برود و نشستی با تاجران قطری و ایرانی هم داشته باشد.

رئیسی در دومین روز از سفر خود هم در ششمین اجلاس سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز طبیعی (GECF)سخنرانی می‌کند که این اجلاس با شرکت سران و مقامات ارشد کشورهای صادرکننده گاز برگزار خواهدشد.

کشور قطر یکی از کشورهای دوست و همسایه ایران است که در چند سال اخیر یک اتفاق آنها را به هم خیلی نزدیک کرد؛ ‌موضوع تحریم و حوزه تجربی مشترک در این زمینه باعث شد قطر هم مثل ایران تروریسم اقتصادی را تجربه کند، البته محاصره اقتصادی قطر توسط همسایگان عربی این کشور اتفاق افتاد اما کمک‌های ایران ورق را طور دیگری برای این کشور کوچک رقم زد.

در واقع در حوزه خلیج‌فارس، قطرهمیشه از جمله کشورهایی بوده که نسبت به بقیه کشورهای مینیاتوری این حوزه، بهترین رابطه را با ایران داشته و ایران هم در دوره تحریم عربی، تنها کشوری بود که به کمک دوحه رفت.

ظرفیت سرمایه‌گذاری قطر در ایران

از سوی دیگر قطر ویژگی‌های خوبی برای تبادل تجاری دارد، بالاترین درآمد سرانه را داراست و حوزه گازی مشترکی با ایران دارد که این خصوصیت برای برداشت صیانتی از این حوزه گازی برای هر دو کشور مفید و موثر است. از سوی دیگر قطر می‌تواند از مسیرهای ریلی و زمینی ما برای تامین نیازهای خود و حمل‌ونقلی‌اش استفاده کند.

جدا از ظرفیت برگزاری بازی‌های جام‌جهانی فوتبال در ۲۰۲۲ میلادی که ایران آمادگی دارد با صدور خدمات فنی و مهندسی و مشارکت در اجرای طرح‌های عمرانی، قطر را برای برگزاری هر چه بهتر این رویداد مهم جهانی کمک کند، امکان و زمینه‌های سرمایه‌گذاری قطر در ایران کم نیست و برای مثال نه تنها پروازهای قطر حتی نیازهای غذایی این کشور هم می‌تواند از طریق صادرات ایران به این کشور تامین شود؛ موضوعی که در دوران تحریم آن هم اتفاق افتاد.

در این زمینه تقویت همکاری‌های بندری و دریایی و ایجاد یک خط کشتیرانی مشترک بین بنادر جنوبی ایران و بنادر الرویس و حمد قطر می‌تواند به رونق این تجارت کمک کند. همچنین توانمندی‌ و ظرفیت‌های فراوان سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف مانند کشاورزی، دامداری، صنعت و هتل‌سازی در ایران وجود دارد که فعالان اقتصادی و بخش خصوصی به شدت قدرتمند قطر می‌توانند از این فرصت استفاده کرده و با سرمایه‌گذاری در این بخش‌ها، همکاری‌های مشترک دو کشور را بیش از پیش گسترش دهند. بنابراین تنظیم و گسترش مبادلات تجاری با قطر در سفر امروز رئیس‌جمهور می‌تواند به رشد اقتصادی کشورمان کمک کند. متاسفانه تاکنون ما صرفا سرمایه‌گذاری‌های زیادی را در امارات انجام داده‌ایم اما حالا فرصت ترمیم این کوتاهی دیپلماسی و تجاری است.

این‌که ما کشورهای دوست و نزدیکی در حاشیه خلیج‌فارس داشته‌باشیم و بتوانیم مبادلات تجاری و بازرگانی خود را با کشورهای نسبتا مستقل افزایش دهیم، قطعا می‌تواند به توازن منطقه هم کمک کند؛ پس بدیهی است روابط ایران و قطر با سفر رئیس‌جمهور به این کشور می‌تواند به یک سطح راهبردی برسد و ما از این ظرفیت برای ایجاد توازن بیشتر استفاده کنیم.

لزوم کارآمد کردن اوپک گازی

ایران و قطر یک میدان مشترک گازی دارند که در سمت ایران پارس جنوبی و در سمت قطر گنبد شمالی خوانده می‌شود. البته دو سوم این میدان در آب‌های قطر و تنها یک‌سوم این میدان گازی مشترک در آب‌های ایران است. با وجود این از قدیم‌الایام ایران و قطر در حوزه گازی از روابط خوبی برخوردار بودند به ویژه در زمینه اوپک گازی و مبادلات ارزی.بر همین اساس با رایزنی‌های صورت گرفته در این سفر می‌توانیم مسیر خود را از برخی کشورها که با ما روابط خصمانه دارند، تغییر دهیم و مبادلات تجاری مهم خود در حوزه خلیج‌فارس را از مبدا قطر پیگیری کنیم. در این اتمسفر جدید یکی از ضرورت‌های توسعه روابط دو کشور تشویق و تلاش برای تسهیل فعالیت بازرگانان و سرمایه‌گذاران دو کشور است تا روند رو به گسترش روابط بازرگانی شتاب بیشتری بگیرد.

پرونده‌های منطقه‌ای

در سال‌های اخیر برخی پرونده‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، ایران و قطر را به یکدیگر نزدیک‌تر کرده یعنی از قضیه فلسطین، جنگ در سوریه و اوضاع عراق و لبنان گرفته تا جدیدترین آن یعنی تحولات افغانستان بعد از خروج آمریکا از این کشور، عمدتا با حمایت سیاسی دوحه از مواضع تهران همراه بوده، ضمن این‌که بحث مذاکرات ایران و غرب بر سر موضوع هسته‌ای هم باید به این فهرست حمایتی اضافه کرد. در آخرین موضع دولت قطر معاون نخست‌وزیر و وزیرخارجه این کشور از تلاش برای تشویق حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات از طریق گفت‌وگو و دیپلماسی سخن گفتند و با حمایت از دستیابی به تفاهم بین کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس و جمهوری اسلامی ایران، تاکید کردند توافق با ایران به نفع منطقه است. بنابراین سفر رئیسی به قطر یک موقعیت تاریخی برای منطقه بر پایه همکاری، تعامل و گفت‌وگوهای سازنده است که آینده روشنی را پیش روی کشورهای منطقه می‌گشاید.

گروه سیاسی روزنامه جام جم