در حوزه خلیج فارس، قطر از جمله کشورهایی بوده که بهترین روابط را با جمهوری اسلامی ایران برقرار کرده است.
همچنین در مواقع سختی و دشواری قطر تنها دولتی که به کمک این کشور شتافته جمهوری اسلامی ایران بود.
در طول سالهای گذشته در برخی کشورها از جمله امارات عربی متحده سرمایهگذاریهای زیادی از سوی ایران شده است؛ در حالی که برخلاف طول و عرض جغرافیایی این کشور، دولتمردان اماراتی ادعاهای ارضی نسبت به خاک جمهوری اسلامی ایران دارند و در مورد حق حاکمیتی ایران بر جزایر سهگانه اظهارنظرهای خلاف واقع مطرح میکنند.
با وجود این ما میتوانستیم با برخی دیگر از کشورهای همسایه و همجوار دوستی و مراودات سیاسی و اقتصادی داشته باشیم و سطح مبادلات تجاری و بازرگانی خود را با این کشورها ارتقا دهیم.
کشور قطر در بین سایر کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس سیاستهای مستقلانه و بیطرفانه را در برابر جمهوری اسلامی ایران در پیش گرفته است و گسترش روابط با این کشور میتواند به توازن قوا در منطقه کمک شایانی کند.
طبعا این مساله کمک خواهد کرد کشورهای غیرمستقل، دیگر بیش از این محلی برای تجمع دانشمندان و سرمایهگذاران ایرانی نباشند.
با توجه به اهمیت موضوع به نظر میرسد اگرچه روابط ایران و قطر از پیشینه خوبی برخوردار است اما میتوان این روابط را تا سطح مراودات و تعاملات راهبردی بالا برد و از این ظرفیتها برای همافزایی در عرصه منطقهای استفاده کرد. حوزههای تعاملی میان ایران و قطر عمدتا معطوف به عرصه انرژی است و ما از گذشته تاکنون منابع مشترک گازی با این کشور داشتیم.
علاوه بر این در زمینه اوپک گازی و مبادلات گازی هم همکاریهای خوبی میان دو کشور برقرار است. همچنین در بحث مبادلات ارزی ما میتوانیم مسیرمان را از برخی کشورهایی که روابط خصمانهای با جمهوری اسلامی ایران دارند تغییر بدهیم و این تعاملات را از مسیر قطر انجام دهیم.
در کنار این مساله باید توجه داشت روابط ایران و قطر میتواند فتح بابی برای گسترش روابط و تعاملات سیاسی و اقتصادی و بازرگانی با سایر کشورهای حاشیهای خلیجفارس و دولتهای منطقه غرب آسیا باشد. با این حال باید در نظر گرفت برخی کشورهای عربی خلیجفارس یک عناد تاریخی با جمهوری اسلامی ایران دارند.
این مساله البته ناشی از وابستگی آنها به برخی از کشورهای فرامنطقهای است و به همین واسطه آنها اجازه ندارند بهویژه در حوزههای داخلی و خارجی به صورت مستقل تصمیم بگیرند اما در عین حال کشورهایی که رویهای مستقلی را در پیش گرفتند میتوانند با بهرهگیری از الگوی روابط مناسب ایران و قطر به بسط تعاملات سیاسی و اقتصادی با کشورمان بپردازند و از ظرفیتهای فراوان ایران به نفع شکوفایی اقتصاد منطقه استفاده کنند.
درنهایت باید توجه کرد شرط لازم برای بسط روابط دیپلماتیک احترام به حقوق ملی و بینالمللی جمهوری اسلامی ایران است.
غلامرضا مرحباء - سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس / روزنامه جام جم
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد