شهری مرزی میان ایران، جمهوری آذربایجان و ارمنستان که در استان آذربایجان شرقی واقع شده. جلفا به دلیل کلیساهای تاریخی بسیار مشهور است و ساکنان آن اغلب اقلیت مذهبی هستند. این شهر از طبیعت بسیار زیبایی برخوردار است و زیباییهایش شما را مجذوب خود خواهد کرد. یکی از کلیساهای مشهور این شهر سنت استپانوس است که این روزها گروه سازنده مجموعه تاریخی سلمان فارسی به کارگردانی داوود میرباقری و تهیهکنندگی حسین طاهری در آن محوطه مستقر و مشغول ضبط بخشهایی از این سریال است که در دوران بیزانس سپری میشود. البته این اولینبار است که گروه سازنده یک اثر نمایشی راهی جلفا شده و قرار است بناهای تاریخی و جغرافیای این بخش از ایران به واسطه سریال سلمان فارسی به نمایش گذاشته شود و همین موضوع به رونق گرفتن این شهر مرزی منجر شده است. البته گروه سازنده سریال سلمان فارسی از زمانی که این پروژه را کلید زده تا به امروز در لوکیشنهای متفاوت کار کرده و میرباقری درصدد است به واسطه این مجموعه تاریخی از ظرفیتهای استانهای مختلف هم بهره ببرد. روز گذشته علی عسکری، رئیس رسانه ملی نیز در جلفا حاضر شد و از نزدیک شاهد ضبط بخشهایی از سریال سلمان فارسی شد در این گزارش به آخرین جزئیات از این پروژه پرداختهایم.
چه خبر از کلیسای سنت استپانوسمسلما برای مخاطبان جالب است که بدانند این روزها گروه سازنده سریال سلمان فارسی در کجا مستقر بوده و مشغول ضبط این سریال است. درحالحاضر گروه با توجه به امکاناتی که در اختیار دارد، برنامهریزی را براساس شرایط جوی قرار داده و بر این مبنا لوکیشنها را انتخاب میکند. به همین دلیل گروه از اواخر تیرماه راهی منطقه جلفا شد و در این منطقه مستقر گردید و مشغول ضبط بخشهای مختلف از بیزانس است که فصلی از سریال را در بر میگیرد. از آنجا که در فصل بیزانس نیاز است بخشهایی از سریال در کلیساها ضبط شود، به همین دلیل گروه دکور با مشورت و همراهی تهیهکننده و کارگردان سراغ کلیسای سنت استپانوس واقع در شهرستان جلفا رفت و این بخش را برای ادامه کار انتخاب کرد. این کلیسا در سده نهم میلادی ساخته شده است. مطابق با اسناد تاریخی موجود، این کلیسا دومین کلیسای مهم ارامنه در ایران محسوب میشود که اولین آن قرهکلیسا در آذربایجانغربی است. متاسفانه این کلیسا بر اثر زلزلهای شدید دچار آسیب جدی شده که در دوران صفویه مورد مرمت و بازسازی نیز قرار گرفت. این کلیسای زیبا در دامان طبیعت در قلب کوههای منطقه مرزی جلفا و جمهوری آذربایجان و در کناره رودخانه ارس و در دامنه بلندیهایی به نام ماغارد قرار دارد و بنا به همین موقعیت جغرافیایی در منابع کتب ارمنی به آن دیر ماغارد نیز گفته شده است. در این روزها گروه تولید در محوطه کلیسای سنت استپانوس مستقر و مشغول فیلمبرداری است. میراث فرهنگی هم دراینباره همکاری لازم را با گروه دارد و در این مدت این کلیسا را در اختیار گروه سلمان فارسی قرار داده و بازدید برای عموم تعطیل شده است تا عوامل با فراغ بال این بخش از سریال سلمان فارسی را ضبط کنند.
چی به چیگروه تولید سلمان فارسی از اواخر پاییز سال ۹۹ بخشهای دریایی قصه را ضبط کردند. این بخش یکی از سختترین قسمتهای کار بود. قرار است گروه سازنده برای این بخش از ویژوالافکت زیادی هم استفاده کند. به همین دلیل مبتنی بر این موضوع فیلمبرداری انجام شد. اما برای ضبط این فصل، دو کشتی هم طراحی و ساخته شد. البته نکته قابل تامل این است که گروه سازنده این بخش را به گونهای طراحی کردهاند تا بعدها به عنوان لوکیشن یک سریال تاریخی مورد بهرهبرداری توریستی قرار بگیرد و مکانی برای بازدید توریست داخلی و خارجی باشد. علاوه بر آن، بعد از تمام کردن بخش اعظمی از فصل دریایی از ابتدای سال ۱۴۰۰ همراه گروه سازنده و بازیگران راهی شهرک سینمایی نور شدند و ادامه کار از این شهرک شروع شد. در این بخش، پس از ساخت دکورهای خرابههای شام، فیلمبرداری در این دکورها انجام شد. البته این بخش از کار همچون دیگر فصلهای کار پرلوکیشن و پرشخصیت است و همین کار گروه را با توجه به گرمای هوای و شرایط کرونا سختتر کرده بود. اما به رغم همه این مسائل، گروه با جان و دل مشغول کار است تا خروجی این بخش همچون دیگر بخشها مناسب باشد.
حضور هلال احمر در کنار گروه سلمان فارسیاین روزها که با ویروس کرونا همراه بوده و هر روز شاهد خبرهای تلخ مرگ و میر هستیم، اما گروههای تولید مشغول به کار هستند و بیشتر از دیگر اقشار جامعه در معرض گرفتن کرونا هستند، زیرا بازیگران باید بدون ماسک رو به روی هم بازی کنند. اما این سختی باعث نشده گروه سازنده سلمان فارسی دست از تلاش بردارد و با اینکه تعداد هنروران هم در چنین مجموعههای تاریخی زیاد است، با این حال همه با رعایت پروتکلهای بهداشتی به کارشان ادامه میدهند. البته گروه سازنده سریال واکسن دریافت کردند، اما از آنجا که ویروس کرونا بسیار ناشناخته است، احتمال گرفتن زیاد است. بنابراین تهیهکننده این سریال تلاش کرده شرایط مساعدی را برای گروه تولید فراهم بیاورد. به همین دلیل هلالاحمر هر روز کنار گروه حضور دارد و کمک لازم را انجام میدهد. این سریال به سفارش سیمافیلم تولید میشود و به سه مقطع ایران دوره ساسانی، بیزانس و حجاز صدر اسلام به زندگی سلمان فارسی، یار ایرانی پیامبر اسلام میپردازد. فیلمبرداری این سریال از زمستان سال ۹۸ در کویر شهداد کرمان و جزیره قشم آغاز شده بود که شیوع ویروس کرونا، فیلمبرداری را چهار ماه متوقف کرد تا اینکه فیلمبرداری این سریال از دهم مرداد ۹۹ با رعایت تمام شیوهنامههای بهداشتی در شاهرود و شهرک سینمایی نور از سر گرفته شده و همچنان هم ادامه دارد.
حضور بازیگرانی از کشورهای ارمنستان و یونانتاکنون بازیگرانی همچون فرهاد اصلانی، محمدرضا هدایتی، مرحوم چنگیز جلیلوند، علی دهکردی، رامونا شاه، احترام برومند، مهدی فقیه، علیرضا مهران و همچنین چند بازیگر خارجی جلوی دوربین رفتند. داوود میرباقری برای فصل بیزانس سراغ بازیگرانی از کشورهای ارمنستان و یونان رفته است، زیرا چهره این دست از بازیگران برای این فصل از قصه سلمان فارسی همخوانی بیشتری داشت. حالا ممکن است این سوال برای مخاطبان شکل بگیرد که آیا بازیگران چهره این کشورها در این سریال بازی میکنند یا نه؟ باید گفت از آنجا که میرباقری برایش اهمیت دارد بازیگر بازی توانمندی داشته باشد تا اینکه چهره باشد، به همین دلیل سراغ بازیگران تئاتر کشورهای ارمنستان و یونان رفته است. البته این بازیگران فقط در بخشهایی که در جلفا تصویربرداری میشود، حضور ندارد، بلکه آنها در شهرک نور هم بازی داشتند. در واقع با توجه به طراحی دکور و تغییر لوکیشن از سوی گروه، بازیگران خارجی هم در کنار بازیگران ایرانی حضور دارند. فرهاد اصلانی نقش تاجر، احترام برومند نقش راهبه، محمدرضا هدایتی در نقش رامو، علی دهکردی در نقش یکی از یاران، مهدی فقیه در نقش یک جذامی، مهران نائل در نقش اسکندر رومی و... حضور دارند. همچنین زندهیاد چنگیز جلیلوند هم در قامت اسقف رومی جلوی دوربین ظاهر شد که دوم آذرماه سال ۹۹ به دلیل کرونا جان خودش را از دست داد. نقش سلمان فارسی را هم هرمز شجاعنوری ایفا میکند. حال باید دید به مرور کدامیک از بازیگران چهره به این سریال ملحق میشوند. البته چون بخشهای مختلف کار ضبط میشود گاهی یک بازیگر یک یا چند پلان بازی دارد و بعد از مدتی وارد لوکیشنی دیگر میشود.
تا کی در جلفایکی از نکات قابل تامل در سریال سلمان فارسی این است که داوود میرباقری این بار برای به تصویر کشیدن پروژهاش به جاهای مختلف سفر و از این طریق تلاش کرده ضمن معرفی جغرافیای آن منطقه مربوط از ظرفیتهای آن هم بهره میبرد و این اولین بار است که میرباقری غیر از شاهرود که محله پدریاش است و در کارهایش بخشهایی از لوکیشنها را در شاهرود قرار میداد، این بار دست به ابتکار جالبی زده و به سراغ منطقههای دیگر هم رفته که در این خصوص میتوان گفت میرباقری اولین بار است که بخشهایی از کارش را سمت آذربایجان شرقی و منطقه جلفا قرار داده است. از زمانی که گروه سازنده در این شهر مرزی مستقر شدند، توانستهاند رونقی به گردشگری این منطقه بدهند. پیشبینیها و برنامهریزیها نشان میدهد فصل بیزانس از سریال سلمان فارسی تا پایان سال طول میکشد و گروه سال بعد متناسب با ساخت و ساز دکورها فصل ایران را ضبط خواهند کرد. در فصل بیزانس بیشتر لوکیشنها جادهای، روستا و فضای شهری است.
چشمانداز نخلستانهای جهرمهمزمان با گروه ضبط سریال سلمان فارسی، گروه دکور هم همپای آنها مشغول به کار هستند و قبل از ورود گروه به هر لوکیشنی، اعضای دکور مستقر میشوند و دکورها را آماده میکنند. بنابراین گروه سازنده متناسب با شرایط جوی راهی لوکیشنهای متفاوت میشوند و بخشهایی از سریال را ضبط میکنند. اینکه بعد از جلفا گروه راهی شاهرود میشود یا شهرک سینمایی نور، هنوز مشخص نیست؛ زیرا شرایط جوی و ساخت دکورها باید ابتدا هماهنگ شود و بعد گروهی راهی این منطقه شوند. همچنین گروه آماده سفر به منطقه جهرم هم است. از قرار معلوم، بخشهایی از سریال در این منطقه ضبط خواهد شد. زیرا میرباقری به دنبال لوکیشنهای بکر با طبیعت خاص است که بتواند سریال سلمان فارسی را برای مخاطبان باورپذیر کند. به همین دلیل از نخلستانهای جهرم هم قرار است در این سریال بهره ببرد.
فاطمه عودباشی - رسانه / روزنامه جام جم